مونو ریل

مونو ریل
انتظامی تقسیم

مونو ریل اک ریل ٹرانسپورٹ نظام اے جس وچ گڈی اک پٹری یا بیم تے چلدی اے تے ایہہ پٹری یا بیم ای ایس دا بھار سہاردا اے تے ایس نوں رستے تے چلائی رکھدا اے ۔ جد کہ عام ریلوے وچ گڈی دو پٹریاں تے چلدی اے ۔ ایہہ ناں دو لفظاں مونو یعنی واحد تے ریل نال مل کے بنیا اے یعنی اک پٹری والی ریل ۔ ایہہ نظام وی ریلوے دا اک حصہ سمجھیا جاندا اے ۔

پہلی مونو ریل روس وچ 1820ء وچ ایوان ایلمانوف نے بنائی سی ۔

اج کل دیاں ہائی سپیڈ ٹریناں یا مقناطیسی ریل گڈیاں یعنی ماگلیو وی اک طرح دی مونو ریل ای اے جس وچ گڈی بیم توں تھوڑی جہی اتے چلدی اے نال نہیں لگدی ۔

اج کل وی جدید شہراں وچ ٹریفک دے مسلئےآں تے قابو پان لئی مونو ریلاں استعمال کیتیاں جاندیاں نیں کیونجے ایہہ اُچے بیم تے چلدیاں نیں تے ایہناں دے تھلیوں دی ٹریفک رواں دواں ریہندی اے ۔ مختلف شہراں وچ مختلف قسم دیاں مونو ریلاں چلدیاں نیں ۔

تاما توشی نامی اک مونو ریل دا منظر ؛ مقام: ٹوکیو۔

مونو ریل یا یکپٹری نقل وحمل (monorail) اصل وچ پٹری د‏‏ی نیہہ اُتے قائم اک نظام آوا جائی ہُندا اے کہ جس وچ پٹریاں د‏‏ی تعداد عام معیار (یعنی دو) د‏‏ی بجائے صرف اک یا واحد ہوئے۔ ايس‏ے مناسبت تو‏ں اسنو‏ں مونو ریل کہیا جاندا اے یعنی اک، واحد پٹری یا یک پٹری اُتے رواں ہوݨ والی ویل نو‏‏ں مونو ریل کہندے نيں۔ مونو ریلاں عام طور اُتے (مگر لازماً یا ہمیشہ نئيں) آویزاں یا اٹھی ہوئی ہُندیاں نيں یا ایويں وی کہہ سکدے نيں کہ سطح زمین تو‏ں اُتے پل اُتے چلدی نيں۔ جدو‏ں کہ ایسی مونو ریلاں وی تخلیق کيتی جاچکیاں نيں کہ جو معلق ہو ک‏ے چلدی نيں یعنی ایہ فی الحقیقت علناطیس مونو ریل (maglev monorail) ہُندیاں نيں ایتھ‏ے اک گل ایہ وی قابل ذکر اے کہ مونو ریل د‏‏ی تعریف دے مطابق اس د‏ی پٹری د‏‏ی چوڑائی اس د‏ی خود د‏‏ی چوڑائی تو‏ں کم ہونا لازم ا‏‏ے۔