mur

Podobna pisownia: Mur • Muur • muur • múr • mûr • müür

mur (język polski)

wymowa:: IPA: [mur], AS: [mur]; ^?/i

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

(1.1) bud. kamienna lub ceglana konstrukcja, np. ściany budynku

(1.2) archit. murowane ogrodzenie, zwykle kamienne

(1.3) sport. w piłce nożnej: zawodnicy ustawieni jeden obok drugiego tak, aby zasłonić drogę do bramki zawodnikowi wykonującemu rzut wolny^[1]

(1.4) przen. poglądy, odczucia dzielące lub izolujące ludzi

(1.5) meteorol. zwarte zachmurzenie^[1]

odmiana:

(1.1-3)

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	mur	mury
dopełniacz	muru	murów
celownik	murowi	murom
biernik	mur	mury
narzędnik	murem	murami
miejscownik	murze	murach
wołacz	murze	mury

przykłady:

(1.1) Dom jest ogrodzony murem.

(1.1) Zwierciadło było wyższe niż normalny człowiek, utwierdzone w murze mocną dębową ramą. Obmacywaliśmy ją na wszystkie sposoby, próbowaliśmy wsunąć palce i paznokcie między nią a ścianę, ale zwierciadło ani drgnęło, jakby było częścią muru, kamieniem oprawionym w kamień^[2].

(1.4) Wyrwij murom zęby krat

Zerwij kajdany, połam bat!
A mury runą, runą, runą,
i pogrzebią stary świat^[3].

składnia:

kolokacje:: (1.1) budować / wznosić mur; (1.2) mur cmentarny • mur oporowy • mur cyklopowy • mury obronne • budować / wznosić mur • mur berliński • mur chiński/Wielki Mur; (1.3) ustawić się w murze • ustawić mur; (1.4) mur milczenia / nienawiści / niezgody

synonimy:: (1.1) ściana

antonimy:

hiperonimy:: (1.2) bariera, ogrodzenie

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. murarka ż, murarstwo n, murarz m, przedmurze n, podmurówka ż, obmurowanie n, murowanie n, podmurowywanie n, podmurowanie n, wymurowanie n, zamurowywanie n, zamurowanie n

zdrobn. murek m, mureczek m

czas. murować ndk., podmurowywać ndk., podmurowywać ndk., podmurować dk., wymurować dk., zamurowywać ndk., zamurować dk.

przym. murowy, murowany, murarski

związki frazeologiczne:: przypierać do muru • walić głową o mur • stać murem • głową muru nie przebijesz

etymologia:: śwn. < łac. murus^[4]

uwagi:

tłumaczenia:

angielski: (1.1) wall; (1.3) wall
arabski: (1.2) جدار, حائط, سور
baskijski: (1.1) horma, murru; (1.2) harresi; (1.3) hesi
białoruski: (1.1) мур m; (1.2) мур m
bułgarski: (1.1) зид m; (1.2) зид m
dolnołużycki: (1.1) murja ż
duński: (1.1) mur w
esperanto: (1.1) muro
estoński: (1.3) sein
francuski: (1.1) mur
hiszpański: (1.1) muro m, muralla ż; (1.2) tapia ż, pared ż; (1.3) barrera ż
islandzki: (1.1) múr m
kataloński: (1.1) mur m; (1.2) mur m
litewski: (1.1) siena ż
łaciński: (1.1) murus
niemiecki: (1.2) Mauer ż; (1.3) Mauer ż; (1.4) Mauer ż
nowogrecki: (1.1) τείχος n; (1.2) μαντρότοιχος m, μάντρα ż; (1.3) τείχος n
rosyjski: (1.1) стена
szwedzki: (1.1) mur w
ukraiński: (1.1) мур m, стіна ż; (1.2) мур m
wilamowski: (1.1) mauer ż, maojer ż, moüer ż; (1.2) mauer ż, maojer ż, moüer ż; (1.3) mauer ż, maojer ż, moüer ż; (1.4) mauer ż, maojer ż, moüer ż
włoski: (1.1) muro m; (1.2) muraglia ż; (1.3) muro m

źródła:

↑ ^1,0 ^1,1 Danuta Buttler, O wzajemnym oddziaływaniu terminologii i słownictwa ogólnego. Terminologizacja wyrazów potocznych, „Poradnik Językowy” nr 2/1979, s. 63.
↑ Umberto Eco, Imię róży (Wikicytaty — Lustro)
↑ Jacek Kaczmarski, Mury teksty.org
↑ Hasło „mur” w: Słownik wyrazów obcych, Wydawnictwo Naukowe PWN, wyd. 1995 i nn.

mur (język albański)

wymowa:

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męski

(1.1) ściana, mur^[1]

odmiana:: (1.1) lp mur, muri; lm mure, muret

przykłady:

składnia:

kolokacje:: (1.1) muret e shtëpisë → ściany domu; (1.1) Muri i Berlinit → Mur Berliński

synonimy:

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

związki frazeologiczne:

etymologia:

uwagi:

źródła:

↑ Arqile Teta, Fjalor shqip-polonisht. Słownik albańsko-polski, Geer, Tirana 2018, ISBN 9789928074812, s. 435.

mur (język dalmatyński)

wymowa:

znaczenia:

rzeczownik

(1.1) morze

odmiana:

przykłady:

składnia:

kolokacje:

synonimy:

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

związki frazeologiczne:

etymologia:

uwagi:

źródła:: Hasło zaimportowane automatycznie – nie zostało zweryfikowane w wiarygodnych słownikach. Jeśli znasz dalmatyński, kliknij na Edytuj, dokonaj ewentualnych korekt i usuń niniejszy komunikat. Dziękujemy! Listę innych niesprawdzonych haseł w tym języku można znaleźć pod tym linkiem.

mur (język duński)

wymowa:

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj wspólny

(1.1) mur

odmiana:: (1.1) en mur, muren, mure, murene

przykłady:: (1.1) Med murens fald og de gamle socialistiske systemers undergang forsvandt selve fundamentet for Warszawapagten. → Z upadkiem muru i starego socjalistycznego systemu przestał istnieć sam fundament Układu Warszawskiego.

składnia:

kolokacje:

synonimy:

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:: czas. mure; rzecz. murer

związki frazeologiczne:

etymologia:

uwagi:

źródła:

mur (esperanto (morfem))

wymowa:

znaczenia:

morfem

(1.1) mur

odmiana:

przykłady:

składnia:

kolokacje:

synonimy:

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pochodne:: rzecz. muro, murego, mureto, murdento, murgrafikaĵo, ĉirkaŭmuro

związki frazeologiczne:

etymologia:

uwagi:: Morfem oficjalnie zatwierdzony w roku 1905 (Fundamento de Esperanto). Baza Radikaro Oficiala: grupa 3.

źródła:

mur (język francuski)

wymowa:: IPA: [myʁ] ^?/i; ^?/i ^?/i ^?/i ^?/i ^?/i ^?/i ^?/i ^?/i

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męski

(1.1) mur

(1.2) ściana^[1]

odmiana:: (1.1-2) lp mur; lm murs

przykłady:

składnia:

kolokacje:

synonimy:

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:: rzecz. mural m, muraille ż; przym. mural

związki frazeologiczne:

etymologia:: (1.1) łac. murus^[2]

uwagi:: (1.1-2) zobacz też: Indeks:Francuski - Architektura

źródła:

↑ Antoni Platkow, Rozmówki francuskie, Warszawa, Wiedza Powszechna, 1970, s. 16, PB 2793/70.
↑ Hasło „mur” w: Des dictionnaires Larousse.

mur (język hausa)

wymowa:

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męski

(1.1) mirra

odmiana:

przykłady:

składnia:

kolokacje:

synonimy:

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

związki frazeologiczne:

etymologia:

uwagi:

źródła:: Hasło zaimportowane automatycznie – nie zostało zweryfikowane w wiarygodnych słownikach. Jeśli znasz hausa, kliknij na Edytuj, dokonaj ewentualnych korekt i usuń niniejszy komunikat. Dziękujemy! Listę innych niesprawdzonych haseł w tym języku można znaleźć pod tym linkiem.

mur (język hiszpański)

wymowa:: IPA: [muɾ]

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męski

(1.1) zool. daw. mysz^[1]

odmiana:: (1.1) lm mures

przykłady:

składnia:

kolokacje:

synonimy:: (1.1) ratón

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:: czas. murar; przym. múrido, daw. murador; rzecz. murecillo m, múrido m, Múridos m lm, murgaño m

związki frazeologiczne:

etymologia:: łac. mus, mūris

uwagi:: por. murciélago → nietoperz

źródła:

↑ Hasło „mur” w: Real Academia Española: Diccionario de la lengua española, 2014.

mur (język kataloński)

wymowa:: IPA: [ˈmur]; ^?/i

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męski

(1.1) bud. archit. mur

odmiana:: (1.1) lp mur; lm murs

przykłady:

składnia:

kolokacje:

synonimy:

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

związki frazeologiczne:: Mur de les Lamentacions

etymologia:

uwagi:

źródła:

mur (język starofrancuski)

wymowa:: IPA: [myʁ] ^?/i

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męski

(1.1) mur^[1]

odmiana:

przykłady:

składnia:

kolokacje:

synonimy:

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

związki frazeologiczne:

etymologia:

uwagi:

źródła:

↑ E. Einhorn, Old French: A Concise Handbook, Cambridge University Press, 1974, ISBN 0 521 09838 6.

mur (język szwedzki)

wymowa:: ^?/i

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj wspólny

(1.1) mur

odmiana:: (1.1) en mur, muren, murar, murarna

przykłady:

składnia:

kolokacje:

synonimy:

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:: rzecz. murare; czas. mura

związki frazeologiczne:

etymologia:

uwagi:

źródła:

[Buttler-1] 1,0 ^1,1 Danuta Buttler, O wzajemnym oddziaływaniu terminologii i słownictwa ogólnego. Terminologizacja wyrazów potocznych, „Poradnik Językowy” nr 2/1979, s. 63.

[2] Umberto Eco, Imię róży (Wikicytaty — Lustro)

[3] Jacek Kaczmarski, Mury teksty.org

[swopwn-4] Hasło „mur” w: Słownik wyrazów obcych, Wydawnictwo Naukowe PWN, wyd. 1995 i nn.

[5] Arqile Teta, Fjalor shqip-polonisht. Słownik albańsko-polski, Geer, Tirana 2018, ISBN 9789928074812, s. 435.

[6] Antoni Platkow, Rozmówki francuskie, Warszawa, Wiedza Powszechna, 1970, s. 16, PB 2793/70.

[7] Hasło „mur” w: Des dictionnaires Larousse.

[8] Hasło „mur” w: Real Academia Española: Diccionario de la lengua española, 2014.

[9] E. Einhorn, Old French: A Concise Handbook, Cambridge University Press, 1974, ISBN 0 521 09838 6.

[1]

[2]

[3]

[4]

[1]

[1]

[2]

[1]

[1]