Aneks:Język polski - koniugacja Xc
Spis treści aneksu | Język polski | Indeks:Hasła w języku polskim
Koniugacja Xc obowiązuje dla czasowników, których bezokolicznik kończy się na "~ąć", oraz które zmieniają temat. W niektórych końcówkach dla niektórych czasowników występuje litera "m", a w innych - litera "n".
| Forma | Liczba pojedyncza | Liczba mnoga | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. | 2 os. | 3 os. | 1 os. | 2 os. | 3 os. | |||||||||
| Bezokolicznik | ~ąć wziąć | |||||||||||||
| Czas teraźniejszy (ndok.) lub przyszły prosty* (dok.) | ~mę/ ~nę wezmę |
~miesz/ ~niesz weźmiesz |
~mie/ ~nie weźmie |
~miemy/ ~niemy weźmiemy |
~miecie/ ~niecie weźmiecie |
~mą/ ~ną wezmą | ||||||||
| Czas przeszły | m | ~ąłem wziąłem |
~ąłeś wziąłeś |
~ął wziął |
~ęliśmy wzięliśmy |
~ęliście wzięliście |
~ęli wzięli | |||||||
| ż | ~ęłam wzięłam |
~ęłaś wzięłaś |
~ęła wzięła |
~ęłyśmy wzięłyśmy |
~ęłyście wzięłyście |
~ły wzięły | ||||||||
| n | - | - | ~ęło wzięło | |||||||||||
| Forma bezosobowa czasu przeszłego | ~ęto wzięto | |||||||||||||
| Tryb rozkazujący | - | ~ weź |
- | ~my weźmy |
~cie weźcie |
- | ||||||||
| Tryb przypuszczający | m | ~ąłbym wziąłbym |
~ąłbyś wziąłbyś |
~ąłby wziąłby |
~ęlibyśmy wzięlibyśmy |
~ęlibyście wzięlibyście |
~ęliby wzięliby | |||||||
| ż | ~ęłabym wzięłabym |
~ęłabyś wzięłabyś |
~ęłaby wzięłaby |
~ęłybyśmy wzięłybyśmy |
~ęłybyście wzięłybyście |
~ęłyby wzięłyby | ||||||||
| n | - | - | ~ęłoby wzięłoby | |||||||||||
| Imiesłów przymiotnikowy czynny** | m | ~mący/ ~nący | ||||||||||||
| ż | ~mąca/ ~nący |
~mące/ ~nące | ||||||||||||
| n | - | - | ~mące/ ~nące | |||||||||||
| Imiesłów przymiotnikowy bierny (ndok.) lub imiesłów przymiotnikowy przeszły (dok.)** | m | ~ęty wzięty |
~ęci wzięci | |||||||||||
| ż | ~ęta wzięta |
~ęte wzięte | ||||||||||||
| n | - | - | ~ęte wzięte | |||||||||||
| Imiesłów przysłówkowy współczesny | ~mąc/~nąc | |||||||||||||
| Imiesłów przysłówkowy uprzedni (dok.) | ~ąwszy wziąwszy | |||||||||||||
| Rzeczownik odczasownikowy | ~ęcie wzięcie | |||||||||||||
* Czasowniki niedokonane tworzą czas przyszły złożony przez użycie odpowiedniej formy czasownika być w czasie przyszłym i swojej odpowiedniej formy czasu przeszłego w 3. osobie („będę czytał”, „będę czytała”, „będziesz czytał” itd.) lub przez użycie odpowiedniej formy czasownika być w czasie przyszłym i bezokolicznika („będę czytać”, „będziesz czytać” itd.). Czasowniki dokonane nie tworzą czasu teraźniejszego.
** Imiesłowy ulegają deklinacji takiej samej, jak przymiotniki. Zobacz też: Aneks:Język polski - przymiotniki
Skróty: dk. – forma występuje dla czasowników dokonanych; ndk. – forma występuje dla czasowników niedokonanych; m – rodzaj męski; ż – rodzaj żeński; n – rodzaj nijaki.
Wyjaśnienie: w języku polskim, w liczbie mnogiej, występują dwa rodzaje: rodzaj męskoosobowy i niemęskoosobowy. Dla zachowania przejrzystości tabelki, formy czasowników tych osób zostały przypisane do rzędu rodzaju męskiego liczby pojedynczej (rodzaj męskoosobowy) oraz do rzędu rodzajów żeńskiego i nijakiego (rodzaj niemęskoosobowy).