Zeta Canis Majoris
| ζ CMa | |||||||||||||||||||||
 Położenie w gwiazdozbiorze | |||||||||||||||||||||
| Dane obserwacyjne (J2000) | |||||||||||||||||||||
| Gwiazdozbiór | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Rektascensja |
06h 20m 18,792s | ||||||||||||||||||||
| Deklinacja |
-30° 03′ 48,12″ | ||||||||||||||||||||
| Paralaksa (π) | |||||||||||||||||||||
| Odległość | |||||||||||||||||||||
| Wielkość obserwowana | |||||||||||||||||||||
| Ruch własny (RA) |
7,32 ± 0,12 mas/rok | ||||||||||||||||||||
| Ruch własny (DEC) |
4,03 ± 0,13 mas/rok | ||||||||||||||||||||
| Prędkość radialna |
32,2 ± 0,9 km/s | ||||||||||||||||||||
| Charakterystyka fizyczna | |||||||||||||||||||||
| Typ widmowy |
B2,5 V[1] | ||||||||||||||||||||
| Masa | |||||||||||||||||||||
| Promień | |||||||||||||||||||||
| Jasność | |||||||||||||||||||||
| Okres obrotu | |||||||||||||||||||||
| Prędkość obrotu |
>25 km/s[2] | ||||||||||||||||||||
| Wiek |
~16 mln lat[2] | ||||||||||||||||||||
| Temperatura |
21 500 K[2] | ||||||||||||||||||||
| Alternatywne oznaczenia | |||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
Zeta Canis Majoris (ζ CMa) – gwiazda w gwiazdozbiorze Wielkiego Psa, znajdująca się w odległości około 326 lat świetlnych od Słońca.
Nazwa
[edytuj | edytuj kod]Gwiazda ta nosi tradycyjną nazwę Furud, wywodzącą się z arabskiego ألفرد al-furud, co oznacza „samotne” gwiazdy. Określenie to było używane dla wielu innych gwiazd, lecz nazwa przylgnęła do Zeta Canis Majoris[2][3] i obecnie Międzynarodowa Unia Astronomiczna rekomenduje jej użycie na określenie właśnie tej gwiazdy[4].
Charakterystyka
[edytuj | edytuj kod]Jest to gorąca gwiazda ciągu głównego reprezentująca typ widmowy B. Wypromieniowuje 4020 razy więcej energii niż Słońce, w tym dużą część w zakresie ultrafioletu. Ma promień około 4,6 razy większy niż Słońce i osiem razy większą masę. Wyznaczona prędkość obrotu gwiazdy to 25 km/s, co jest niską wartością dla tego typu i sugeruje, że gwiazda jest obserwowana z Ziemi od strony bieguna. Zeta Canis Majoris jest w połowie swojego trwającego 32 miliony lat życia na ciągu głównym i nadal łączy wodór w hel. Jej masa jest bliska granicy, powyżej której gwiazdy wybuchają jako supernowa, ale Furud może też skończyć życie jako neonowo–tlenowy biały karzeł o dużej masie[2].
Jest to gwiazda spektroskopowo podwójna, obieg wspólnego środka masy zajmuje gwiazdom 675 dni. Jeżeli towarzysz ma masę około 2 M☉, to oba składniki dzieli średnio 3,2 au (dystans zmienia się od 1,4 do 5,1 au). Zeta Canis Majoris ma także optycznego towarzysza w odległości około 3 minut kątowych, ale odmienny typ i ruch tej gwiazdy dowodzą, że ich sąsiedztwo jest tylko kwestią przypadku[2].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]- lista gwiazd w gwiazdozbiorze Wielkiego Psa
- lista najjaśniejszych gwiazd w poszczególnych gwiazdozbiorach
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Zeta Canis Majoris w bazie SIMBAD (ang.)
- ↑ a b c d e f g h i j Jim Kaler: Furud. STARS, 2007-02-02. [dostęp 2016-10-06]. (ang.).
- ↑ Richard Hinckley Allen: Star Names Their Lore and Meaning. Nowy Jork: Dover Publications Inc., 1963, s. 130. ISBN 0-486-21079-0. (ang.).
- ↑ Naming Stars. Międzynarodowa Unia Astronomiczna, 2017-02-01. [dostęp 2017-05-20].