Przejdź do zawartości

Zatoka Moreton

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Zatoka Moreton
Moreton Bay
Ilustracja
Położenie zatoki na mapie Australii
Państwo

 Australia

Stan

 Queensland

Lokalizacja

Ocean Spokojny

Powierzchnia

1523 km²

Wymiary

125 × 35 km

Głębokość
• średnia


6,8 m

Miejscowości nadbrzeżne

Brisbane

Wyspy

Moreton, North Stradbroke Island, South Stradbroke Island, Bribie, Coochiemudlo Island(inne języki), Peel Island(inne języki), Southern Moreton Bay Islands(inne języki).

Położenie na mapie Queenslandu
Mapa konturowa Queenslandu, blisko prawej krawiędzi na dole znajduje się punkt z opisem „Zatoka Moreton”
Położenie na mapie Australii
Mapa konturowa Australii, blisko prawej krawiędzi znajduje się punkt z opisem „Zatoka Moreton”
Ziemia27°16′07″S 153°15′11″E/-27,268611 153,253056

Zatoka Moreton (ang. Moreton Bay) – zatoka na wschodnim wybrzeżu Australii, w stanie Queensland, granicząca z Brisbane. Jest częścią Morza Koralowego Oceanu Spokojnego.

Historia odkrycia

[edytuj | edytuj kod]

Obszar zatoki oraz wysp położonych w tym regionie początkowo były zamieszkiwane przez aborygenów, którzy nazywali zatokę Quandamooka. Zatoka i zamykające ją wyspy były widziane przez Jamesa Cooka w maju 1770 r. Zarówno sama zatoka jak i największa, północna wyspa (Moreton), nazwane zostały na cześć Lorda Mortona, przewodniczącego Royal Society i znanego patrona nauki[1]. Pojawienie się litery „e” w nazwie spowodowane było błędem drukarskim w wydanym sprawozdaniu z podróży Cooka, którego już później nie prostowano.

Rejon zatoki Moreton był po raz pierwszy eksplorowany przez wyprawę M. Flindersa, który 17 lipca 1799 r. wylądował w miejscu zwanym dziś Woody Point, ok. 20 km na północ od obecnego centrum Brisbane. Miejsce to nazwał Red Cliff Point, od zabarwionych na czerwony kolor skał klifu, widocznego z zatoki. W 1823 r. zatokę badał z polecenia ówczesnego gubernatora Nowej Południowej Walii, sir Thomasa Brisbane’a, angielski żeglarz i podróżnik John Oxley, który rok później wrócił tu, by spenetrować ujście rzeki Brisbane.

Geografia

[edytuj | edytuj kod]
Wyspy położone na południu zatoki (Southern Moreton Bay Islands(inne języki))

Zatoka Moreton powstała około 6000 lat temu w wyniku podnoszenia się poziomu morza. Zatoka rozciąga się na długości około 160 km od Caloundra na północy do Surfers Paradise na południu. W sumie na obszarze zatoki znajduje się 360 wysp. Najwięcej osób mieszka na wyspach w południowym regionie zatoki, m.in. na wyspach: Russell, Macleay, Lamb i Karragarra. W przeszłość wyspa Peel była wykorzystywana jako miejsce kwarantanny. Zatoka jest płytka i piaszczysta. Kanał żeglugowy, który przebiega przez północną część zatoki, zapewnia łączność z portem w Brisbane.

Od Pacyfiku oddzielona jest łańcuchem większych wysp: Moreton (na północy), Bribie, North Stradbroke oraz South Stradbroke (na południu).

Obszary chronione

[edytuj | edytuj kod]
Manly w czasie odpływu

Zgodnie z konwencją ramsarską cześć Zatoki Moreton znajduje się na liście mokradeł o znaczeniu międzynarodowym[2].

W marcu 2009 doszło do wycieku 100 ton ropy oraz 30 ton paliwa i innych substancji toksycznych.

Flora i fauna

[edytuj | edytuj kod]

Rejon zatoki zamieszkuje wiele morskich zwierząt, np.: wieloryby, delfiny, diugonie, rekiny i żółwie. Diugonie oraz żółwie są zagrożone ze względu na częste kolizje z łodziami motorowymi[3].

Zatoka stanowi popularne miejsce wśród wędkarzy. Pozyskiwane są z niej również różne „owoce morza”, np. homary Thenus orientalis, które są serwowane w wielu restauracjach w Queensland.

Nad zatoką rośnie endemiczny dla wschodniej Australii gatunek – figowiec wielkolistny.

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Environmental Protection Agency (Queensland) (2000). Heritage Trails of the Great South East. State of Queensland, s. 4, ISBN 0-7345-1008-X.
  2. Moreton Bay Ramsar internationally important wetland — facts and maps [online], wetlandinfo.des.qld.gov.au [dostęp 2022-12-27] (ang.).
  3. Queensland Government, Environmental Protection Agency Marine Parks (ang.).