Przejdź do zawartości

Złota legenda

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Złota legenda
Legenda aurea
ilustracja
Autor

Jakub de Voragine

Data powstania

druga połowa XIII w.

Wydanie oryginalne
Język

łacina

Męczeństwo Świętych Braci Prymusa i Felicjana, Złota legendamanuskrypt z XIV w.

Złota legenda (łac. Legenda aurea) – jeden z najpopularniejszych średniowiecznych zbiorów żywotów świętych, legend hagiograficznych i opowiadań apokryficznych ułożonych w porządku kalendarza kościelnego.

Okoliczności powstania

[edytuj | edytuj kod]

Autorem jest Jakub de Voragine, włoski dominikanin, a następnie arcybiskup Genui (ur. ok. 1228-1230, zm. 1298). Złota legenda powstała w drugiej połowie XIII w. U schyłku średniowiecza, a i później, dzieło to cieszyło się ogromną popularnością. Do dziś zachowało się przeszło tysiąc jej bogato iluminowanych i zdobionych rękopisów.

Charakterystyka

[edytuj | edytuj kod]

Złota legenda jest wytworem średniowiecznej kultury, stanowiąc ucieleśnienie ducha późnego średniowiecza, z jego głęboką religijnością, czcią dla męczenników, żarliwą wiarą w cuda dokonywane przez świętych. Marian Plezia nazwał Złotą legendę „wielkim skarbcem, w którym fantazja stuleci złożyła swoje najpopularniejsze wytwory, a z którego pokolenia czerpały następnie wątki do swego piśmiennictwa, malarstwa, rzeźby i architektury”[1]. Złota legenda przełożona została na wiele języków narodowych, również na język polski.

W 1798 Tadeusz Czacki zwracał uwagę na niską historyczną wartość Złotej legendy. Powołując się na uczonych, zajmujących się krytyką literacką, zaliczył ją do „nabożnych bajek”:

Ten rękopism jest to częścią zbioru żywotów świętych i bajek nabożnych, które sławny Jacob de Avoragine, inaczej a Voragine nazwany, dominikanin i arcybiskup genueński, w XIII wieku napisał. (...) Później daleko uczony Mabillon i pracowici Bollandyści równie tego Jakóba jak Suriusza z liczby dobrych pisarzów wyłączyli.

Zawsze jednak ten rękopism dla swojej piękności będzie przyjemną biblioteki ozdobą,

18/19 września 1798 r. T. Czacki[2]

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Marian Plezia, Wstęp, w: Jakub de Voragine, Złota legenda. Wybór, tłum. Janina Pleziowa, wybór tekstów, wstęp i przypisy: Marian Plezia, Wydawnictwo PAX, Warszawa 1983, s. 7.
  2. Aneks: Uwagi Tadeusza Czackiego nad Złotą Legendą, w: Jakub De Voragine, Złota Legenda, Warszawa: Pax 1983 (2 wyd.), s. 57-58.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Jakub De Voragine, Złota Legenda, Warszawa: Pax 1983 (2 wyd.).

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]