Wikipedysta:Jms~plwiki
 nr rej. 362 z 1.07.1965
| |
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Adres |
Nowy Świat 67/69 |
| Kondygnacje |
3 |
| Rozpoczęcie budowy |
1667 |
| Ważniejsze przebudowy |
1744 |
| Pierwszy właściciel | |
| Kolejni właściciele |
Franciszek Ksawery Branicki |
Historia zabudowy tej posesji sięga XVII w. W 1667 r. otrzymał ją od króla Jana Kazimierza Jan Wielopolski i wystawił pałac z ogrodem. Dla jego spadkobierców przebudował go w latach 1744-45 kapitan Piotr Hiż, architekt szwajcarskiego pochodzenia. Potem rezydencję objął Franciszek Ksawery Branicki, hetman wielki koronny i prace przy jej modernizacji powierzył w końcu wieku Szymonowi Bogumiłowi Zugowi.
W 1802 r. posiadłość nabyła Anna z Zamoyskich Sapieżyna, a obecny przy tej transakcji Stanisław Staszic otrzymał prawo zamieszkania w niej i tu właśnie zmarł w 1826 r. W 1839 r. nieruchomość zakupił Andrzej Zamoyski i dokonał przebudowy pałacu. W latach 1843-46 według projektu Henryka Marconiego wzniesiono przy samej ulicy okazałą budowlę. Utrzymana w stylu neorenesansowym czteropiętrowa fasada w środkowym ryzalicie zamknięta została [tympanon|tympanonem]], który wypełniła płaskorzeźba ze scena mitologiczną dłuta Pawła Malińskiego.
W 1863 r. upamiętnił się pałac zamachem dokonanym z jego okien na przejeżdżającego powozem carskiego namiestnika hrabiego Teodora Berga przez członków Żandarmerii Narodowej. Po nieudanym zamachu pałac został skonfiskowany, wnętrze splądrowane i zrabowane. Wówczas z mieszkania siostry Fryderyka Chopina wyrzucono rzekomo przez okno fortepian kompozytora. Wydarzenie to na strofy poezji przelał Cyprian Kamil Norwid w znanym wierszu Fortepian Szopena.
W 1867 r. pałac objął Zarząd Inżynierii Warszawskiego Wojennego Okręgu. W latach międzywojennych miało tu siedzibę Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Główna Komenda Policji Państwowej. We wrześniu 1939 r. była tu siedziba Dowództwa Obrony Warszawy.
Zniszczony w 1944 r. pałac odbudowany został w latach 1948-50 z pewnymi zmianami według projektu Mieczysława Kuzmy. Obecnie jest siedzibą zakładów naukowych Uniwersytetu Warszawskiego.