Wikipedia:Linki do Krajowego Rejestru Sądowego

W artykułach dotyczących przedsiębiorstw, stowarzyszeń i innych podmiotów wpisanych do Krajowego Rejestru Sądowego (KRS) podajemy numer podmiotu w tym rejestrze. Jednocześnie umożliwialiśmy czytelnikom Wikipedii przejście do informacji opisujących dany podmiot w prowadzonym przez Ministra Sprawiedliwości serwisie internetowym.

Od chwili wprowadzenia przez Ministra Sprawiedliwości systemu informatycznego pod adresem https://ems.ms.gov.pl nie mamy obecnie możliwości odesłania czytelników do danych podmiotu, ze względu na wadliwą budowę systemu prowadzonego przez Ministra Sprawiedliwości.

Jak poważny to jest problem?

Ponad 2800 artykułów w polskiej wersji językowej Wikipedii zawiera odwołanie do KRS.

Twórcy Wikipedii nie mogą zagwarantować poprawności informacji zawartej w serwisie, dlatego wymagają, aby informacja opublikowana była poparta niezależnymi źródłami, aby pomóc czytelnikom w samodzielnej weryfikacji informacji zawartej w artykule Wikipedii, dlatego uważamy linkowanie do KRS za ważny element naszej misji.

Dostęp do historycznych danych Rejestru umożliwiałby ilustrowanie zdarzeń z historii podmiotów zarejestrowanych w Polsce, jednak do tej pory nie było takiej możliwości w udostępnionych przez sądy serwisach internetowych.

Dlaczego dotychczasowe linki nie działają?

Do tej pory korzystaliśmy na Wikipedii z linków w postaci http://krs.ms.gov.pl/Podmiot.aspx?nrkrs=0000012938 (pod numerem 12938 jest wpisana do KRS Naukowa i Akademicka Sieć Komputerowa).

Niestety, postanowiono uruchomić nowy serwis pod nowym adresem (na serwerze https://ems.ms.gov.pl/) i podjęto decyzję o usunięciu dostępu do stron podmiotów pod starym adresem. Nie skorzystano tu z możliwości pozostawienia przekierowania spod starego adresu (http://krs.ms.gov.pl/Podmiot.aspx?nrkrs=0000012938) pod nowy adres danych podmiotu (np. https://ems.ms.gov.pl/krs/wyszukiwaniepodmiotu.podmiotdaneszczegolowe/RP/0000012938), co pozwoliłoby na dalsze działanie serwisów internetowych, takich jak Wikipedia, które linkują do danych w KRS.

Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 9 marca 2018 r. w sprawie ustroju i organizacji Centralnej Informacji Krajowego Rejestru Sądowego oraz trybu i sposobu udzielania informacji z Rejestru, wydawania dokumentów oraz kopii dokumentów z katalogu, udostępniania dokumentów z repozytorium dokumentów finansowych, a także struktury udostępnianych informacji o podmiotach wpisanych do Rejestru (Dz.U. z 2018 r. poz. 546, ze zm.) uznaje w § 10 ust. 2 pkt 2 adres strony internetowej, na której zamieszczone są aktualne informacje o podmiotach wpisanych do rejestru za konieczną cechę pobranego samodzielnie wydruku komputerowego zawierającego informacje, których treść odpowiada odpisowi aktualnemu i pełnemu (zgodnie z art. 4 ust. 4aa ustawy z dnia 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym).

Problem znikających linków jest znany prawie od początku działania stron World Wide Web. W 1998 roku twórca WWW, Tim Berners-Lee sformułował postulat Cool URIs do not change, gdzie opisuje problem i podaje możliwości przeciwdziałania powstawaniu martwych linków.

Szkoda, że twórcy tak ważnej bazy danych nie zastosowali się do mających już ponad 15 lat zaleceń. Obawiamy się również, że linki do KRS-u i podobnych rejestrów publicznych będą się zmieniały przy każdej gruntownej modernizacji czy wymianie oprogramowania udostępniającego daną bazę danych w Internecie.

Dlaczego nie możecie poprawić linków na nowe?

W niektórych przypadkach, gdy duża baza danych jest przenoszona pod nowy adres, jesteśmy w stanie maszynowo zamienić stare adresy na nowe w większości artykułów w polskiej Wikipedii.

Niestety w tym przypadku nie jest to możliwe, gdyż bezpośrednie odwołanie się do strony podmiotu – na przykład https://ems.ms.gov.pl/krs/wyszukiwaniepodmiotu.podmiotdaneszczegolowe/RP/0000012938 w przypadku Naukowej i Akademickiej Sieci Komputerowej powoduje przekierowanie użytkownika na stronę wyszukiwarki podmiotów, gdzie trzeba wpisać dane podmiotu i wyszukać ponownie, rozwiązując przy tym zagadkę podaną na obrazku.

Dlaczego nie możecie linkować do innych serwisów udostępniających dane z KRS?

Z wielu powodów (reklamy, niepewna aktualność, brak urzędowego charakteru zbioru) nie możemy też linkować do powstających w Internecie kopii zasobu danych KRS.

Czy wikipedyści mogą uruchomić własną kopię KRS?

Projekt Wikidane oraz inne mechanizmy stosowane przez wikipedystów, na przykład publikacje danych z użyciem serwerów wspomagających pracę wikipedystów (m.in. serwer narzędziowy stowarzyszenia Wikimedia Polska) umożliwiają w teorii uruchomienie łatwo dostępnej kopii rejestru publicznego w postaci przyjaznej dla użytkowników.

Niestety, nie wiemy, w jaki sposób dane KRS mogą być w postaci zbiorczej pobrane ze strony Ministra Sprawiedliwości, ani też w jakiej formie można pobierać aktualizacje danych w rejestrze. Nie wiadomo, dlaczego dane rejestru nie mogą być udostępniane w podobny sposób jak zawartość Wikipedii – przez ogólnodostępne kopie bazy danych na stronie http://download.wikimedia.org/ oraz poprzez informacje o ostatnich zmianach w Wikipedii dostępne na żywo w różny sposób.

Dlaczego minister sprawiedliwości utrudnia dostęp do KRS?

Brak możliwości bezpośredniego linkowania do KRS, brak możliwości pobrania zawartości bazy danych KRS, jak również konieczność wpisania rozwiązania hasła obrazkowego (tzw. CAPTCHA) stanowią istotne utrudnienia w korzystaniu z serwisu i efektywnego przetwarzania zawartej w tym zbiorze informacji publicznej. Konieczność wpisywania hasła obrazkowego uniemożliwia dostęp osobom korzystających z nietypowych urządzeń i przeglądarek internetowych, w tym osobom niepełnosprawnym. Twórcy Wikipedii oraz oprogramowania do obsługi wiki dbają o zapewnienie swobodnego dostępu do wiedzy niezależnie od formy dostępu lub ewentualnych ograniczeń odbiorcy (zobacz artykuł w Wikipedii o dostępności stron internetowych).

Spotyka się argument, że hasło obrazkowe jest stosowane po to, żeby utrudnić dostęp automatom pobierającym wszystkie dane ze strony i przez to obciążających nadmiernie infrastrukturę techniczną. Jednak nic nie stoi na przeszkodzie, aby dane KRS były udostępniane również w postaci bazy danych oraz bieżących aktualizacji, co pozwoliłoby na wtórne przetwarzanie informacji publicznej zawartej w rejestrze, co umożliwia ustawa z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej i spowodowałoby, że pobieranie części lub całości bazy danych rejestru przez generowanie kilkudziesięciu tysięcy odwołań do wyszukiwarki serwisu przestałoby być konieczne i opłacalne. Co więcej, ustawa ta stanowi, że:

wykorzystywanie przez osoby fizyczne, osoby prawne i jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej informacji publicznej lub każdej jej części, będącej w posiadaniu podmiotów, o których mowa w [art. 23a] ust. 2 i 3, niezależnie od sposobu jej utrwalenia (w postaci papierowej, elektronicznej, dźwiękowej, wizualnej lub audiowizualnej), w celach komercyjnych lub niekomercyjnych, innych niż jej pierwotny publiczny cel wykorzystywania, dla którego informacja została wytworzona, stanowi ponowne wykorzystywanie informacji publicznej i odbywa się na zasadach określonych w [Rodziale 2a ustawy]

– który stanowi m.in., że informacje publiczne są udostępniane w celu ich ponownego wykorzystywania bez ograniczeń warunkami i bezpłatnie, z zastrzeżeniem [art. 23b] ust. 2 i 3 oraz art. 23c.

Co trzeba zrobić, aby Wikipedia mogła znowu odsyłać czytelników do KRS?

1. Strony informacji o podmiotach powinny posiadać stabilny, spójny system adresowania. Przykładowo:

   http://krs.gov.pl/podmiot/12938 dla danych aktualnych;

   http://krs.gov.pl/podmiot/12938/20121231 dla danych historycznych.

2. Zlikwidować konieczność korzystania z CAPTCHA przy dostępie do danych w rejestrze
3. Zlikwidować konieczność korzystania takich mechanizmów protokołu HTTP jak Cookies czy HTTP referer przy próbie dostępu do danych w rejestrze.
4. Udostępnić zbiory danych KRS w postaci umożliwiającej ich maszynowe przetwarzanie, z uwzględnieniem aktualizacji i dostępu do danych historycznych.

Pytania, uwagi i kontakt z autorami Wikipedii

Uwagi, pytania i dyskusję w tej sprawie najlepiej prowadzić na stronie dyskusji niniejszej strony.