Wardąg
53°45′17″N 20°50′24″E/53,754722 20,840000 Widok na północną część jeziora z powietrza | |
| Położenie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Region | |
| Wysokość lustra |
128,1 m n.p.m. |
| Morfometria | |
| Powierzchnia |
26,9 ha |
| Wymiary • max długość • max szerokość |
|
| Głębokość • średnia • maksymalna |
|
| Długość linii brzegowej |
3150 m |
| Objętość |
807,0 tys. m³ |
| Hydrologia | |
| Rodzaj jeziora | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego  | |
Położenie na mapie powiatu olsztyńskiego  | |
Położenie na mapie gminy Purda  | |
| 53°45′17″N 20°50′24″E/53,754722 20,840000
| |
Wardąg (inne nazwy: Ardung, Leszno, Nerwik[1], Ordąg[2], niem. Artung See[3]) – jezioro w Polsce, w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim, w gminie Purda[4][5][1].
Położenie i charakterystyka
[edytuj | edytuj kod]Według regionalizacji fizycznogeograficznej Polski jezioro znajduje się na Pojezierzu Mrągowskim[6]. Również w regionalizacji przyrodniczo-leśnej jezioro leży w mezoregionie Pojezierza Mrągowskiego[7]. Znajduje się w rynnie subglacjalnej o szerokości ok. 1,0 km[8]. Leży w zlewni Jeziora Tumiańskiego z Dopływem z jeziora Serwent[5]. Brzegi jeziora porastają lasy[8]. Przy północno-wschodnim krańcu zbiornika wodnego znajdują się łąka o nazwie Wielosił[9] i polana Pokrzywy[10]. Dopływ i odpływ z jeziora odbywa się przez Kanał Nerwik[11][2].
Wzdłuż wschodniego brzegu jeziora znajdują się pozostałości pruskich wałów z XV wieku[12]. Ich łączna długość to 5 km[12].
Morfometria
[edytuj | edytuj kod]Zgodnie z danymi zamieszczonymi w Atlasie jezior Polski Jerzego Jańczaka z 1999 powierzchnia jeziora wynosi 26,9 ha, a jego objętość 807,0 tys. m³[5]. Średnia głębokość zbiornika wodnego to 3,0 m, a maksymalna – 6,3 m[5]. Lustro wody znajduje się na wysokości 128,1 m n.p.m.[5] Maksymalna długość jeziora to 1300 m, a szerokość 290 m[5]. Długość linii brzegowej to 3150 m[5].
Według danych uzyskanych poprzez planimetrię jeziora na mapach w skali 1:50 000 opracowanych w Państwowym Układzie Współrzędnych 1965, zgodnie z poziomem odniesienia Kronsztadt, powierzchnia zbiornika wodnego to 25,0 ha, a wysokość to 126,4 m n.p.m.[13]
Natomiast według danych Urzędu Gminy Purda powierzchnia akwenu wynosi 25,00 ha[14], a głębokość maksymalna to 6 m[8].
Przyroda
[edytuj | edytuj kod]Jezioro leży na terenie Obszaru Chronionego Krajobrazu Pojezierza Olsztyńskiego o łącznej powierzchni 40 997,4 ha[15]. W sąsiedztwie północno-wschodniego brzegu znajduje się użytek ekologiczny Wielosił o powierzchni 0,5 ha, gdzie ochronie podlegają stanowiska wielosiłu błękitnego[16].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – nazwy obiektów fizjograficznych – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 1 stycznia 2024, identyfikator PRNG: 997
- ↑ a b Hydroportal [online] [dostęp 2022-12-30].
- ↑ Zarządzenie nr 198 Prezesa Rady Ministrów z dnia 27 września 1958 r. w sprawie przywrócenia i ustalenia urzędowych nazw obiektów fizjograficznych w powiatach: elbląskim, gdańskim, kwidzyńskim, malborskim i sztumskim województwa gdańskiego oraz w powiatach: braniewskim, iławeckim, lidzbarskim, morąskim, nidzickim, ostródzkim, olsztyńskim, pasłęckim, suskim, reszelskim i węgorzewskim województwa olsztyńskiego M.P. z 1958 r. nr 90, poz. 502, str 759.
- ↑ Nazewnictwo geograficzne Polski. Tom 1. Hydronimy. Część 2. Wody stojące, Ewa Wolnicz-Pawłowska, Jerzy Duma, Janusz Rieger, Halina Czarnecka (oprac.), Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2006 (seria Nazewnictwo Geograficzne Polski), s. 367, ISBN 83-239-9607-5.
- ↑ a b c d e f g Jerzy Jańczak (red.), Atlas jezior Polski, t. III, Poznań: Bogucki Wydawnictwo Naukowe, 1999, s. 44–45, 212, ISBN 83-88163-13-2.
- ↑ Regiony fizycznogeograficzne Polski po zmianach w 2018 r. [online], warmaz.pl, 2018 (pol.).
- ↑ Roman Zielony, Alina Kliczkowska: Regionalizacja przyrodniczo-leśna Polski 2010. Warszawa: Centrum Informacyjne Lasów Państwowych, 2012. ISBN 978-83-61633-62-4.
- ↑ a b c Wanda Łaguna, Agnieszka Chmielewska, Anna Głazowska, Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Purda. Część I: Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego, Purda 2017, s. 44, 51.
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – nazwy obiektów fizjograficznych – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 1 stycznia 2024, identyfikator PRNG: 226525
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – nazwy obiektów fizjograficznych – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 1 stycznia 2024, identyfikator PRNG: 226234
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – nazwy obiektów fizjograficznych – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 1 stycznia 2024, identyfikator PRNG: 164708
- ↑ a b Władysław Katarzyński, Piotr Karkoszka, Szlakiem historii i przyrody po gminie Purda, Przykop: Lokalna Organizacja Turystyczna „Pogranicze Warmii i Mazur”, 2020, s. 39.
- ↑ Adam Choiński, Katalog Jezior Polski, Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2006, s. 377, ISBN 83-232-1732-7, OCLC 169954726.
- ↑ Wojciech Mikuła, Marzena Antosz-Szerer, Projekt Programu Ochrony Środowiska Gminy Purda na lata 2011–2014 z perspektywą do roku 2018, Purda, listopad 2010, s. 15.
- ↑ Sejmik Województwa Warmińsko-Mazurskiego: Uchwała nr XX/470/16 w sprawie Obszaru Chronionego Krajobrazu Pojezierza Olsztyńskiego. bip.warmia.mazury.pl, 2016-09-27. [dostęp 2019-08-18].
- ↑ Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska, Użytek ekologiczny Wielosił [online] [dostęp 2022-12-27].