Ulica Mikołaja Kopernika w Katowicach
| Śródmieście | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 ulica Mikołaja Kopernika (na końcu widoczna wieża kościoła garnizonowego) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Miejscowość | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Długość |
447 m[1] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Przebieg | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Katowic  | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 50°15′17,5″N 19°00′53,8″E/50,254860 19,014941
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ulica Mikołaja Kopernika w Katowicach − jedna z ulic w katowickim Śródmieściu.
Opis
[edytuj | edytuj kod]
Ulica rozpoczyna swój bieg od skrzyżowania z ul. Tadeusza Kościuszki (pl. Karola Miarki). Następnie krzyżuje się z ulicami: Styczyńskiego, Michała Drzymały, Marii Skłodowskiej-Curie, biegnie obok placu Andrzeja, Aresztu Śledczego. Kończy swój bieg przy skrzyżowaniu z ulicą Mikołowską.
W okresie Rzeszy Niemieckiej (do 1922)[2] ulica nosiła nazwę Scharnhorststraße[3][4], dla upamiętnienia Gerarda Joanna Dawida Scharnhorsta − przewodniczącego Wojskowej Komisji Reorganizacyjnej[5]. Taka też nazwa obowiązywała w okresie niemieckiej okupacji Polski w latach 1939−1945[6].
U zbiegu ulic Mikołaja Kopernika i Marii Skłodowskiej-Curie odsłonięto 24 maja 2001 roku Pomnik Ofiar Katynia. Na murze więzienia (róg pl. Andrzeja i ul. Mikołaja Kopernika) została umieszczona tablica, upamiętniająca żołnierzy Śląskiego Okręgu Armii Krajowej zamordowanych w katowickim więzieniu w czasie II wojny światowej i w okresie stalinowskim.
Przy ul. M. Kopernika swoją siedzibę mają: banki i towarzystwa ubezpieczeniowe, kancelarie adwokackie, restauracja Zaklęty Czardasz[7].
Przy ulicy Kopernika znajduje się przystanek linii autobusowych ZTM[8].
Obiekty historyczne
[edytuj | edytuj kod]Przy ul. Mikołaja Kopernika znajdują się następujące historyczne obiekty:
- Kościół garnizonowy św. Kazimierza Królewicza, wpisany do rejestru zabytków (nr rej.: 1378/88 z 2 listopada 1988; A/604/2020 z 11 lutego 2020[9]), wzniesiony w latach 1930−1933, w stylu funkcjonalizmu według projektu Leona Dietz d’Army oraz J. Zawadzkiego[10]; kościół jest tynkowany, trójnawowy, bazylikowy, z emporami (gankami nad nawami bocznymi) otwartymi do nawy głównej; posiada jedną wieżę posadowioną w narożniku. Projektanci zakomponowali w jednej bryle kościół i plebanię, a cały zespół wbudowali w narożnik między dwoma ulicami (Kopernika i M. Curie-Skłodowskiej); wnętrze ma zachowane oryginalne wyposażenie funkcjonalistyczne i w stylu art déco; jego autorami są (poza architektami): Zofia Trzcińska-Kamieńska − Droga Krzyżowa i rzeźba Najświętszego Serca Pana Jezusa; Henryk Kunzek − Matka Boska Immaculata; Leon Kowalski − obraz Matki Boskiej Królowej Polski; Marian Szpindler − Chrystus w ołtarzu głównym, Karol Muszkiet − rzeźba św. Antoniego z Padwy; obiekt konsekrowano 25 czerwca 1933[11];
- kamienica mieszkalna (ul. M. Kopernika 2)[12];
- narożna kamienica mieszkalna (ul. M. Kopernika 3, ul. Styczyńskiego 1)[12];
- kamienica mieszkalna (ul. M. Kopernika 4)[12];
- narożna kamienica mieszkalna (ul. M. Kopernika 5, 7, róg z ul. Styczyńskiego)[12];
- narożna kamienica mieszkalna (ul. M. Kopernika 6, ul. M. Drzymały 2)[12];
- kamienica mieszkalna (ul. M. Kopernika 8)[12];
- kamienica mieszkalna (ul. M. Kopernika 9)[12];
- kamienica mieszkalna (ul. M. Kopernika 11)[12]; mieści się tu Muzeum Barbary i Stanisława Ptaków;
- narożna kamienica mieszkalna (ul. M. Kopernika 12, róg z ul. M. Skłodowskiej-Curie)[12];
- narożna kamienica mieszkalna (ul. M. Kopernika 13, róg z ul. M. Skłodowskiej-Curie)[12];
- kamienica mieszkalna (ul. M. Kopernika 14)[12]; w latach międzywojennych znajdowała się tu redakcja sanacyjnego dziennika Polska Zachodnia, obecnie (2021) siedziba Centrum Organizacji Pozarządowych;
- kamienica mieszkalna (ul. M. Kopernika 16)[12];
- narożna kamienica mieszkalna (ul. M. Kopernika 24, ul. J. Kilińskiego 5)[12];
- kamienica mieszkalna (ul. M. Kopernika 32)[12].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Urząd Miasta Katowice: Plan zimowego utrzymania dróg na sezon 2009/2010. www.bip.um.katowice.pl. [dostęp 2011-06-27]. (pol.).
- ↑ J. Lipońska-Sajdak, Katowice wczoraj. Kattowiz gestern, Gliwice 1995, s. 5.
- ↑ Alle Straßen bzw. Straßennamen von Kattowitz Deutsch – Polnisch. www.grytzka-genealogie.de. [dostęp 2011-06-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-07-19)]. (niem.).
- ↑ Adressbuch und Geschäfts-Handbuch der Stadt Kattowitz. Nach amtlichen Material zusammengestellt, herausgegeben von Karl Göldner, königlicher Eisenbahnsekretär, Kattowitz OS 1897.
- ↑ Katowice. W 138. rocznicę uzyskania praw miejskich, red. Antoni Barciak, Instytut Górnośląski, Urząd Miasta Katowice, Muzeum Historii Katowic, Katowice 2004, s. 23. ISBN 83-86053-52-6.
- ↑ Plan Katowic z 1942 roku. grytzka-genealogie.de. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-07-19)]. www.grytzka-genealogie.de [dostęp 2011-06-27]
- ↑ Zaklęty Czardasz. www.czardasz.com. [dostęp 2011-06-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-01-26)]. (pol.).
- ↑ Zarząd Transportu Metropolitalnego: Rozkład jazdy ZTM. rj.metropoliaztm.pl. [dostęp 2020-11-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-08-29)]. (pol.).
- ↑ Wykaz wpisanych obiektów do rejestru zabytków w okresie od 1 stycznia 1999 r. do 6 marca 2020 r.. wkz.katowice.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-06-03)]. (pol.) wkz.katowice.pl [dostęp 2020-03-13]
- ↑ Śląski Wojewódzki Konserwator Zabytków w Katowicach: Rejestr zabytków w Katowicach. www.wkz.katowice.pl. [dostęp 2011-06-27]. (pol.).
- ↑ Michał Bulsa: Ulice i place Katowic. Katowice: Prasa i Książka, 2012, s. 215. ISBN 978-83-933-665-8-3. (pol.).
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n Urząd Miasta Katowice: Wartości dziedzictwa kulturowego (załącznik 1.9). www.bip.um.katowice.pl. [dostęp 2011-06-02]. (pol.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Spacery po Katowicach, Urząd Miasta Katowice: Wydział Promocji i Współpracy z Zagranicą, Katowice Grudzień 2003, ISBN 83-918152-5-0.
- Katowice - Informator, red. S. Adamczyk, wyd. Urząd Miasta w Katowicach, Katowice 1993, s. 22.
- K. Szaraniec, L. Szaraniec, K. Szarowski, Katowice i Górnośląski Okręg Przemysłowy, Katowickie Towarzystwo Społeczno-Kulturalne, Katowice 1980, s. 30.
- Lech Szaraniec, Górny Śląsk - Przewodnik, wyd. Muza, Warszawa 1997, ISBN 83-7079-875-6, s. 77.
- Katowice - Plan miasta, wyd. Demart SA, Warszawa 2009/2010.
