Przejdź do zawartości

Tylka

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Tylka
wieś
Ilustracja
Szkoła
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Powiat

nowotarski

Gmina

Krościenko nad Dunajcem

Liczba ludności (1998)

434[2]

Strefa numeracyjna

18

Kod pocztowy

34-450[3]

Tablice rejestracyjne

KNT

SIMC

0437033

Położenie na mapie gminy Krościenko nad Dunajcem
Mapa konturowa gminy Krościenko nad Dunajcem, na dole znajduje się punkt z opisem „Tylka”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Tylka”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Tylka”
Położenie na mapie powiatu nowotarskiego
Mapa konturowa powiatu nowotarskiego, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Tylka”
Ziemia49°26′01″N 20°23′18″E/49,433611 20,388333[1]

Tylkawieś w Polsce, położona w województwie małopolskim, w powiecie nowotarskim, w gminie Krościenko nad Dunajcem[4][5].

Integralne części wsi Tylka[4][5]
SIMC Nazwa Rodzaj
0437056 Biały Potok część wsi
0437079 Gabrysie część wsi
0437085 Górzany część wsi
0437091 Maliki część wsi
0437100 Niżni Potok część wsi
0437122 Rokitki część wsi
0437145 Wyszni Potok część wsi

W latach 1975–1998 wieś administracyjnie należała do województwa nowosądeckiego.

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Nazwa wsi może pochodzić od góralskiego nazwiska Tylka lub niemieckiego Tilke – co oznacza boczna dolinka. W początkach wieku XVII w dolinie Białego Potoku istniała huta szkła /obecnie to polana Hucisko/ która w 1613 roku została opuszczona. Wioska powstała systemem zarębków leśnych. Wchodziła w skład starostwa czorsztyńskiego, w 1616 małe 1 – łanowe sołtystwo było w rękach starosty. W roku 1812 została sprzedana wraz z Krościenkiem i Grywałdem przez c.k. skarb rodzinie Grossów, a w 1894 została odłączona od tej posiadłości. W miejscowości znajdował się wówczas wapiennik, browar „Pod Tylką” i folwark, posiadający piękne lasy. W 1919 roku majątek był już rozparcelowany, a las częściowo wycięty. Jesienią 1944 partyzanci stoczyli tu krwawą bitwę z Niemcami. Wieś zamieszkują górale pienińscy regionu szczawnickiego[6].

Do 1934 roku Tylka była samodzielną gminą jednostkową. Od 1934 gromadą w nowo utworzonej gminie Krościenko. W związku ze zniesieniem gmin w 1954 roku Tylka i Krościenko utworzyły gromadę Krościenko[7]. Gromadę Krościenko zniesiono 1 stycznia 1958 w związku z przekształceniem jej w osiedle[8], przez co Tylka utraciła samodzielność i stała się częścią Krościenka.

Osiedle Krościenko zniesiono wraz z kolejną reformą gminną, czyli 1 stycznia 1973 roku, łącząc je z miastem Szczawnica w organizm miejski o nazwie Szczawnica-Krościenko, przez co Tylka stała się częścią miasta Szczawnica-Krościenko[9].

1 stycznia 1982 (de facto 1 października 1982) zniesiono miasto Szczawnica-Krościenko oraz utworzono ponownie gminę Krościenko, w której skład weszły Krościenko i Tylka (a także Grywałd i Krośnica z gminy Czorsztyn)[10].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 142059
  2. NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Polska w liczbach, 13 sierpnia 2023 [dostęp 2023-08-13].
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych poprzez wyszukiwarkę. Poczta Polska S.A, styczeń 2013. [dostęp 2015-03-26].
  4. a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).
  5. a b GUS. Rejestr TERYT.
  6. Tylka – Krościenko nad Dunajcem [online] [dostęp 2023-08-13] (pol.).
  7. Uchwała Nr 27/IV/54 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Krakowie z dnia 6 października 1954 r. w sprawie podziału na gromady powiatu nowotarskiego; w ramach Zarządzenia Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Krakowie z dnia 17 listopada 1954 r. w sprawie ogłoszenia uchwał Wojewódzkiej Rady Narodowej w Krakowie z dnia 4 października 1954 r., dotyczących reformy podziału administracyjnego wsi (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Krakowie z dnia 29 listopada 1954 r., Nr. 11, Poz. 50).
  8. Dz.U. z 1957 r. nr 59, poz. 317.
  9. Dz.U. z 1972 r. nr 50, poz. 327.
  10. Dz.U. z 1981 r. nr 26, poz. 139.