Teofil (Paszkowski)

Teofil

Fiodor Paszkowski
Metropolita całej Ameryki i Kanady
Kraj działania	Stany Zjednoczone
Data i miejsce urodzenia	6 lutego 1874 Kijowszczyzna
Data i miejsce śmierci	27 czerwca 1950 San Francisco
Metropolita całej Ameryki i Kanady
Okres sprawowania	1934–1950
Wyznanie	prawosławne
Kościół	Metropolia Amerykańska
Śluby zakonne	1922
Prezbiterat	1894
Chirotonia biskupia	listopad 1922

Sukcesja apostolska

Data konsekracji	listopad 1922
Miejscowość	Nowy Jork
Miejsce	Sobór Opieki Matki Bożej
Konsekrator	Platon (Rożdiestwienski)
Współkonsekratorzy	Pantelejmon, Eutymiusz (Ofeish)
Konsekrowani biskupi Beniamin (Basałyga) 10 września 1933
Współkonsekrowani biskupi Amfilochiusz (Wakulski) 28 lipca 1924 Emanuel (Abu Hatab) 11 września 1927 Antonin (Pokrowski) 11 października 1930 Leoncjusz (Turkiewicz) 10 lipca 1933

Teofil, imię świeckie Fiodor Nikołajewicz Paszkowski (ur. 6 lutego 1874 w guberni kijowskiej, zm. 27 czerwca 1950 w San Francisco) – duchowny Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego, w latach 1934–1950 zwierzchnik Metropolii Amerykańskiej.

Życiorys

Był synem kapłana prawosławnego z guberni kijowskiej. W Kijowie ukończył seminarium duchowne. W 1894 wstąpił jako posłusznik do ławry Pieczerskiej, spełniając tym samym obietnicę daną Janowi Kronsztadzkiemu, którego modlitwa jego zdaniem przyniosła mu cudowne uzdrowienie z choroby kości. W 1894 na własne życzenie wyjechał do San Francisco, by pracować dla rosyjskiej archieparchii amerykańskiej, kierowanej przez arcybiskupa Mikołaja. Po ślubie z prawosławną Serbką z miejscowej społeczności został wyświęcony na kapłana, służył w soborze katedralnym w San Francisco. W Stanach Zjednoczonych przebywał do 1906, gdy wrócił do Rosji po tym, gdy ordynariuszem archieparchii amerykańskiej Tichon został przeniesiony na katedrę wileńską i litewską.

W eparchii wileńskiej i litewskiej służył do I wojny światowej, gdy został kapelanem wojskowym w armii rosyjskiej. Przed 1922 zmarła jego żona. W związku z tym złożył wieczyste śluby mnisze, zaś w listopadzie 1922 przyjął chirotonię biskupią z tytułem biskupa Chicago i wyjechał do USA, by służyć w jurysdykcji autonomicznej, lecz uznającej zwierzchnictwo Patriarchatu Moskiewskiego Metropolii Amerykańskiej. W charakterze konsekratorów w ceremonii wzięli udział metropolita amerykański Platon, biskup brooklyński Eutymiusz oraz biskup Pantelejmon z Patriarchatu Jerozolimskiego. W 1931 został ordynariuszem eparchii San Francisco.

W 1933 zastępca locum tenens Patriarchatu Moskiewskiego metropolita Sergiusz definitywnie ogłosił Metropolię Amerykańską strukturą niekanoniczną; powodem tej decyzji był konflikt z metropolitą amerykańskim Platonem, który odmówił złożenia przysięgi lojalności wobec ZSRR. Rok później Platon zmarł. Sobór Metropolii wybrał na jego następcę arcybiskupa Teofila, który przyjął tytuł metropolity całej Ameryki i Kanady oraz zachował zarząd eparchii San Francisco. Rok później metropolita Sergiusz potwierdził, iż Patriarchat Moskiewski traktował Metropolię jako strukturę niekanoniczną, a jej kapłanów – jako duchownych suspendowanych.

W obliczu utraty parafii, które przechodziły z Metropolii do kanonicznego Egzarchatu Amerykańskiego utworzonego w USA przez Patriarchat Moskiewski, metropolita Teofil podjął rozmowy z metropolitą Sergiuszem w sprawie uregulowania statusu kanonicznego kierowanej przez siebie struktury. Delegaci Metropolii zostali zaproszeni na Sobór Lokalny Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego w 1945, jednak z powodu trudności czynionych przez władze radzieckie nie dotarli na obrady na czas. Jedynie po zamknięciu soboru przedstawiciele spotkali się z nowym patriarchą moskiewskim i całej Rusi Aleksym I. Na jego ręce złożyli prośbę o unormowanie statusu kanonicznego Metropolii poprzez jej ponowne przyjęcie w jurysdykcję Patriarchatu Moskiewskiego. W swojej odpowiedzi Aleksy I żądał złożenia przez duchowieństwo struktury przysięgi lojalności wobec władz ZSRR i zapowiadał nowe wybory zwierzchnika Metropolii. Sobór Metropolii w roku następnym odrzucił tę propozycję, domagając się de facto nadania strukturze autokefalii. Sam metropolita Teofil nie utożsamiał się z tą decyzją. W prywatnej korespondencji z patriarchą wyrażał chęć powrotu w jurysdykcję Patriarchatu Moskiewskiego. W 1947 nie zdołał jednak porozumieć się z tej kwestii z reprezentującym Rosyjski Kościół Prawosławny metropolitą leningradzkim Grzegorzem, a nawet kilkakrotnie publicznie zaatakował Patriarchat Moskiewski. W rezultacie w grudniu 1947 Święty Synod Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego potwierdził suspendowanie wszystkich biskupów Metropolii i zapowiedział oddanie Teofila pod sąd biskupów. Teofil zmarł trzy lata później, jako zwierzchnik niekanonicznego Kościoła amerykańskiego. Kontakty między Metropolią a Rosyjskim Kościołem Prawosławnym wznowił dopiero metropolita Ireneusz (Bekisz) w 1969.