Przejdź do zawartości

Tengiz Abuładze

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Tengiz Abuładze
თენგიზ აბულაძე
Data i miejsce urodzenia

31 stycznia 1924
Kutaisi

Data i miejsce śmierci

6 marca 1994
Tbilisi

Zawód

reżyser
scenarzysta

Odznaczenia
Ludowy Artysta ZSRR Nagroda Leninowska
Order Czerwonego Sztandaru Pracy Order „Znak Honoru”

Tengiz Abuładze (gruz. თენგიზ აბულაძე, ros. Тенгиз Евгеньевич Абуладзе, Tengiz Jewgienjewicz Abuładze; ur. 31 stycznia 1924 w Kutaisi, zm. 6 marca 1994 w Tbilisi) – radziecki i gruziński reżyser i scenarzysta filmowy i teatralny, Ludowy Artysta ZSRR (1980).

Uważany za głównego (obok Rezo Czcheidze) przedstawiciela nurtu neorealistycznego w kinematografii radzieckiej. W 1953 roku ukończył WGIK[1].

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

W latach 1943–1946 studiował reżyserię teatralną w Instytucie Teatralnym im. Szoty Rustawelego w Tbilisi. W 1953 ukończył studia na kierunku reżyserii filmowej we Wszechrosyjskim Państwowym Instytucie Kinematografii w Moskwie, był uczniem Siergieja Jutkiewicza. Od tego roku pracował jako reżyser w „Gruzija-film” (Gruzińskie Studio Filmowe). Początkowo tworzył krótkometrażowe filmy dokumentalne. W fabule zadebiutował w 1956, realizując wspólnie z Rezo Czcheidze krótkometrażowy film Osiołek Magdany, nagrodzony na 9. MFF w Cannes. Jego pierwszym samodzielnym filmem fabularnym był obraz Cudze dzieci (1958).

Od 1978 był członkiem Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego[2].

Najbardziej zasłynął tryptykiem filmowym, na który złożyły się: Błaganie (1968), Drzewo pragnień (1977) i Pokuta (1984). Pokuta, która na ekrany radzieckich kin trafiła dopiero w 1986, jest najbardziej znanym dziełem Abuładzego. W filmie tym przedstawiona została alegoryczna wizja gruzińskiego miasta rządzonego przez tyrana Warłama Arawidzego. Pokuta jako forma rozliczenia się z totalitarnymi doświadczeniami Związku Radzieckiego (na czele którego przez wiele lat stał pochodzący z Gruzji Józef Stalin) stała się wydarzeniem artystycznym i politycznym w ZSRR oraz za granicą. W 1987 na 40. MFF w Cannes film wyróżniono Grand Prix, Nagrodą FIPRESCI oraz Nagrodą Jury Ekumenicznego.

Nagrody i odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Kazimierz Nowacki (red.), Z filmem radzieckim na ty, Kraków 1972, s. 43.
  2. Abrosimow 2009 ↓.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Igor Abrosimow: Sowietskaja Rossija: 1917–1991 – gosudarstwo, politika, ekonomika, nauka, kultura, litieratura, iskusstwo. proza.ru, 2009. (ros.).
  • Szczepański T., Tengiz Abuładze, [w:] Słownik filmu pod red. R. Syski, Kraków 2005, s. 199.
  • Galina Dołmatowska, Irina Szyłowa, Sylwetki radzieckiego ekranu, przeł. z ros. Marek Dzierwajłło, Wydawnictwo Progress, Moskwa 1980, s. 10–19.

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]