Przejdź do zawartości

Szarogród

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Szarogród
Шаргород
Ilustracja
Szarogród, kościół Niepokalanego Poczęcia NMP (1791).
Herb
Herb
Państwo

 Ukraina

Obwód

 winnicki

Rejon

szarogrodzki

Populacja (2018)
• liczba ludności


7029[1]

Nr kierunkowy

+380 4344

Kod pocztowy

23500-23504

Położenie na mapie obwodu winnickiego
Mapa konturowa obwodu winnickiego, blisko centrum po lewej na dole znajduje się punkt z opisem „Szarogród”
Położenie na mapie Ukrainy
Mapa konturowa Ukrainy, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Szarogród”
Ziemia48°45′19″N 28°04′44″E/48,755278 28,078889
Strona internetowa

Szarogród (ukr. Шаргород, trb. Szarhorod) – miasto na Ukrainie, w obwodzie winnickim, siedziba władz rejonu szarogrodzkiego.

Miasto leży na wschodnim Podolu, nad rzeką Morachwą. Pierwsza wzmianka pochodzi z 1585, prawo magdeburskie od 1588, prawo składu w 1635 roku[2], status miasta od 1985.

W Henrykówce k. Szarogrodu urodził się Antoni Józef Rolle.

Historia

[edytuj | edytuj kod]
Szarogród w XIX wieku

Miasto założył kanclerz Jan Zamoyski w latach 1579–1585 jako twierdzę. W 1588 roku król Zygmunt III Waza nadał mu prawa miejskie. W 1595 miasto zniszczyli Kozacy, jednak nie zdołali zdobyć zamku. W pierwszej połowie XVII wieku został odbudowany. Ponownie zniszczony w 1648 roku przez zbuntowanych Kozaków. W 1663 podczas wyprawy zadnieprzańskiej w czasie wojny polsko-moskiewskiej w Szarogrodzie przebywał król Jan Kazimierz[3]. Miasto zostało zniszczone przez Turków w 1672 roku.

W latach 1776–1792 w Szarogrodzie stacjonowała 7 Brygada Kawalerii Narodowej. Szarogród został odłączony od Królestwa Polskiego w 1793 w II rozbiorze. Pod zaborami siedziba gminy Szarogród(inne języki) w powiecie mohylowskim guberni podolskiej.

W latach 1941–1944 miasto było administrowane przez Rumunię w ramach tzw. Transnistrii.

Od 1955 do 1958 roku proboszczem parafii katolickiej był Antoni Chomicki.

W 1989 liczyło 10 570 mieszkańców[4].

Zabytki

[edytuj | edytuj kod]
  • Zamek w Szarogrodzie wybudowany w 1585 r.[5] przez Jana Zamoyskiego (1545–1605) zniszczony podczas buntów chłopskich i wojen kozackich w XVII w. Ruiny odnowił po 1850 r. ks. Roman Sanguszko[6].
  • kościół pw. św. Floriana z 1595
  • synagoga wybudowana, w zależności od źródeł, w 1589 r. lub na pocz. XVII w.[7]
  • Monaster św. Mikołaja

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Чисельність наявного населення України на 1 січня 2018 року. Державна служба статистики України. Київ, 2018. стор.15
  2. Stan Lewicki, Historja handlu w Polsce na tle przywilejów handlowych : (prawo składu), Warszawa 1920, s. 139.
  3. Michał Dymitr Krajewski, Dzieje panowania Jana Kazimierza od roku 1656 do jego abdykacyi w roku 1668, wyd. S.Orgelbrand, Warszawa 1846, s. 326.
  4. Всесоюзная перепись населения 1989 г. Численность городского населения союзных республик, их территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу
  5. Antoni Urbański Memento kresowe, Warszawa, 1929, s. 4-5.
  6. Roman Aftanazy, Dzieje rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej, wyd. drugie przejrzane i uzupełnione, t. 9: Województwo podolskie, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1996, s. 359-362, ISBN 83-04-04268-1, ISBN 83-04-03701-7 (całość).
  7. Szarogród, [w:] Maria Piechotka, Kazimierz Piechotka, Bramy nieba: bożnice murowane na ziemiach dawnej Rzeczypospolitej, Warszawa: Krupski i S-ka, 1999, s. 367–370, ISBN 978-83-86117-18-5 (pol.).

Literatura

[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]