Stary Zamek

Stary Zamek
	wieś
	; Widok ogólny
Państwo	Polska
Województwo	dolnośląskie
Powiat	wrocławski
Gmina	Sobótka
Liczba ludności (III 2011)	268
Strefa numeracyjna	71
Kod pocztowy	55-050
Tablice rejestracyjne	DWR
SIMC	0880194
	Położenie na mapie gminy Sobótka Stary Zamek
	Położenie na mapie Polski Stary Zamek
	Położenie na mapie województwa dolnośląskiego Stary Zamek
	Położenie na mapie powiatu wrocławskiego Stary Zamek
	50°55′51″N 16°48′20″E/50,930833 16,805556
	Multimedia w Wikimedia Commons

Stary Zamek (niem. Altenburg^[4]) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie wrocławskim, w gminie Sobótka.

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa wrocławskiego.

Zabudowa

Miejscowość jest przykładem wsi placowej (okolnicy).

Nazwa

9 grudnia 1947 ustalono urzędową polską nazwę miejscowości – Stary Zamek, określając drugi przypadek jako Starego Zamku, a przymiotnik – starozamecki^[4].

Zabytki

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są^[5]:

kościół pw. św. Stanisława, zbudowany w drugiej połowie XIII w. w stylu romańskim i przebudowany częściowo w 1714 roku, kiedy też przeprowadzono barokizację wnętrza (m.in. ołtarz główny). Z czasów budowy zachował się m.in. portal o bogatym zdobnictwie, trzy rzeźby lwów, a z okresu gotyckiego sakramentarium, część ołtarza z 1500 r. oraz dwie rzeźby Wacława I Świętego i Stanisława ze Szczepanowa z 1495 r. Przebudowywany w latach 1846–1853
park pałacowy, z drugiej połowy XIX w.

Inne zabytki:

stary, prawdopodobnie średniowieczny, monolitowy krzyż kamienny z granitu przy drodze w środku wsi^[6]; krzyż opisywany jest często jako tzw. krzyż pokutny, jest to jednak tylko hipoteza nie poparta żadnymi dowodami lecz wyłącznie nieuprawnionym założeniem, że wszystkie stare kamienne monolitowe krzyże, są krzyżami pokutnymi (pojednania)^[7]; w rzeczywistości powód fundacji krzyża może być różnoraki, tak jak każdego innego krzyża.

Kościół pw. św. Stanisława
Krzyż kamienny

Demografia

Według Narodowego Spisu Powszechnego (2011-03) liczył 268 mieszkańców^[2]. Jest siódmą co do wielkości miejscowością gminy Sobótka.

Ludność Starego Zamku na przestrzeni ostatnich 2 stuleci

rok 1866 – 388 mieszkańców, w tym 268 ewangelików
rok 1887 – 433 mieszkańców, w tym 353 ewangelików
rok 1936 – 469 mieszkańców, w tym 387 ewangelików
rok 1948 – 201 mieszkańców
rok 1965 – 249 mieszkańców
rok 1983 – 247 mieszkańców
rok 1995 – 231 mieszkańców
rok 2003 – 222 mieszkańców
rok 2009 – 220 mieszkańców
rok 2011 – 268 mieszkańców

Wykres liczby mieszkańców Starego Zamku

Zobacz też

zabytki romańskie w Polsce

Przypisy

↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 130145
↑ ^a ^b GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1221 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
↑ ^a ^b Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 9 grudnia 1947 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości. M.P. z 1948 r. nr 14, poz. 55.
↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 236. [dostęp 2012-11-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-27)].
↑ Kąty Wrocławskie, Sobótka i okolice. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i filmowe, 1991, s. 129, seria: Katalog zabytków sztuki w Polsce.
↑ Arkadiusz Dobrzyniecki. Krzyże i kapliczki pokutne ziemi złotoryjskiej - historia pewnego mitu. „Pomniki Dawnego Prawa”. 11-12 (wrzesień-grudzień 2010), s. 32-37, 2010.

Bibliografia

Czesław Cetwiński, Zabytki architektury w województwie wrocławskim, Wyd. Urzędu Wojewódzkiego we Wrocławiu, 1987.

Linki zewnętrzne

Stary Zamek - galeria zdjęć

[prng-1] Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 130145

[GUS-2] GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.

[3] Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1221 [zarchiwizowane 2022-10-26] .

[MP-4] Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 9 grudnia 1947 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości. M.P. z 1948 r. nr 14, poz. 55.

[5] Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 236. [dostęp 2012-11-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-27)].

[KZS-6] Kąty Wrocławskie, Sobótka i okolice. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i filmowe, 1991, s. 129, seria: Katalog zabytków sztuki w Polsce.

[7] Arkadiusz Dobrzyniecki. Krzyże i kapliczki pokutne ziemi złotoryjskiej - historia pewnego mitu. „Pomniki Dawnego Prawa”. 11-12 (wrzesień-grudzień 2010), s. 32-37, 2010.

[2]

[3]

[1]

[4]

[5]

[6]

[7]

Miasto	Sobótka
Wsie	Będkowice Garncarsko Kryształowice Księginice Małe Kunów Michałowice Mirosławice Nasławice Okulice Olbrachtowice Przezdrowice Ręków Rogów Sobócki Siedlakowice Stary Zamek Strachów Strzegomiany Sulistrowice Sulistrowiczki Świątniki Wojnarowice Żerzuszyce
Przysiółki	Mirosławiczki Przemiłów