Spiczyn
51°20′30″N 22°45′12″E/51,341667 22,753333| wieś | |
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2021) | |
| Strefa numeracyjna |
81 |
| Kod pocztowy |
21-077[4] |
| Tablice rejestracyjne |
LLE |
| SIMC |
0391325[5] |
Położenie na mapie gminy Spiczyn  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa lubelskiego  | |
Położenie na mapie powiatu łęczyńskiego  | |
| 51°20′30″N 22°45′12″E/51,341667 22,753333[1]
| |
Spiczyn – wieś w Polsce położona na Wysoczyźnie Lubartowskiej, w województwie lubelskim, w powiecie łęczyńskim, w gminie Spiczyn[5][6]. Leży nad rzeką Bystrzycą (dopływ Wieprza), przy drodze wojewódzkiej nr 829.
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0391331 | Jamy | część wsi |
| 0391348 | Orduń | część wsi |
Miejscowość jest sołectwem[7], siedzibą gminy Spiczyn. Według Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2011 wieś liczyła 688 mieszkańców[8].
Historycznie położona jest w Małopolsce (początkowo w ziemi sandomierskiej, a następnie w ziemi lubelskiej). Wieś szlachecka położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie lubelskim województwa lubelskiego[9]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do ówczesnego województwa lubelskiego.
Na terenie wsi działalność prowadzi placówka misyjna Chrześcijańskiej Wspólnoty Ewangelicznej[10].
Przed drugą wojną światową na folwarku w Spiczynie pracował podporucznik rezerwy Wojska Polskiego Michał Woronowski (1909-1940) syn Józefa i Barbary, ofiara zbrodni katyńskiej zamordowana w Katyniu[11].
W Spiczynie znajdują się[12]:
- dwie kapliczki: Najświętszej Marii Panny, domkowa, drewniana, zbudowana ok. 1850 roku i św. Floriana, wymurowana na przełomie XVIII i XIX wieku.
- mogiła z prochami dwóch uczestników powstania styczniowego z oddziału Michała Heidenreicha, pseud. „Kruk”.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Wykopaliska potwierdziły istnienie tutaj osady już w czasach rzymskich. Z VII w. pochodzą kurhany całopalne opisane w latach pięćdziesiątych przez prof. Jana Gurbę i prof. Leszka Gajewskiego.
Spiczyn już w XIV w. był własnością szlachecką, podobnie jak Kijany i Zawieprzyce. Pierwsza wzmianka o Spiczynie pochodzi z 1381 r., kiedy właścicielem miejscowości był Hieronim Spiczyński. Opracowania naukowe podają, że w XV w. w Spiczynie był zamek strzegący przeprawy na Bystrzycy, młyn wodny oraz karczma. Wieś w XVI w. występująca jako Syczyn wchodziła w skład dóbr łęczyńskich odziedziczonych około 1662 przez Annę Noskowską[13].
Osada swoją nazwę zawdzięcza prawdopodobnie słowu "stpica", co oznaczało w dawnych czasach drewnianą szprychę koła od wozu. Nazwa może pochodzić również od słowa "spikać się", co oznaczało łączyć się. To tutaj Bystrzyca wpada do Wieprza, a więc rzeki "spikają się". Wg innej legendy nazwa pochodzi od starego mężczyzny, który chodził po wsi ze szpicą (zaostrzonym na końcu kijem) i pilnował w dzień i w nocy, aby w tej miejscowości panował porządek[potrzebny przypis].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 127363
- ↑ Wieś Spiczyn w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-04-06], liczba ludności na podstawie danych GUS.
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2023-04-06].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1188 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b c TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].
- ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Jednostki pomocnicze gminy Spiczyn. Urząd Gminy Spiczyn. [dostęp 2023-04-07].
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ Corona Regni Poloniae. Mapa w skali 1:250 000, Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk i Pracownia Geoinformacji Historycznej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego
- ↑ Zbory i placówki [online], chwe.pl [dostęp 2023-08-15].
- ↑ Janina Snitko-Rzeszut: Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Warszawa: Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, 2000, s. 706. ISBN 83-905590-7-2. [dostęp 2024-08-03]. Cytat: Ppor. rez. Michał WORONOWSKI s. Józefa i Barbary, ur. 15 X 1909 w Wilnie. (...) Pracownik folwarku Spiczyn, pow. lubartowski. (pol.).
- ↑ Zabytki gminy Spiczyn. Powiat łęczyński, 2015-08-07. [dostęp 2015-12-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)].
- ↑ Gmina Spiczyn - historia. [dostęp 2015-12-29].
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Spiczyn, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XI: Sochaczew – Szlubowska Wola, Warszawa 1890, s. 110.