Spheniscus
| Spheniscus[1] | |||
| Brisson, 1760[2] | |||
_-Isabela2.jpg) Przedstawiciel rodzaju – pingwin równikowy (S. mendiculus) | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj |
Spheniscus | ||
| Typ nomenklatoryczny | |||
|
Diomedea demersa Linnaeus, 1758 | |||
| Synonimy | |||
|
| |||
| Gatunki | |||
| |||
Spheniscus – rodzaj ptaków z rodziny pingwinów (Spheniscidae).
Zasięg występowania
[edytuj | edytuj kod]Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Afryce i Ameryce Południowej[9].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]Długość ciała 48–76 cm; masa ciała 2–7,8 kg[9]. Wszystkie gatunki mają podobne zabarwienie – czarny grzbiet i dziób oraz biały brzuch. Żyją w klimacie bardziej umiarkowanym od większości ich kuzynów.
Systematyka
[edytuj | edytuj kod]Etymologia
[edytuj | edytuj kod]- Spheniscus: gr. σφην sphēn, σφηνος sphēnos „klin”; przyrostek zdrabniający -ισκος iskos[10].
- Catarractes (Catarrhactes): gr. καταρακτης kataraktēs lub καταρρακτης katarrhaktēs „nieznany drapieżny ptak morski” (ale na pewno nie pingwin)[10]. Gatunek typowy: Diomedea demersa Linnaeus, 1758.
- Penguinus: ang. nazwa penguin, pierwotnie zastosowana dla alki olbrzymiej[10]. Gatunek typowy: Diomedea demersa Linnaeus, 1758.
- Molinaea: Juan Ignacio Molina (1740–1829), chilijski kapłan, przyrodnik[10]. Gatunek typowy: Diomedea chilensis Molina, 1782 (= Aptenodytes magellanicus J.R. Forster, 1781.
- Dypsicles: gr. δυπτω duptō „nurkować”; -κλης -klēs „godne uwagi, znakomity”[10]. Gatunek typowy: Diomedea demersa Linnaeus, 1758.
- Hyponectes: gr. ὑπονεω huponeō „pływać pod czymś”, od ὑπο hupo „pod, poniżej”; νεω neō „pływać”[10]. Nazwa zastępcza dla Spheniscus Brisson, 1760.
Podział systematyczny
[edytuj | edytuj kod]Do rodzaju należą następujące gatunki[11]:
- Spheniscus demersus (Linnaeus, 1758) – pingwin przylądkowy
- Spheniscus magellanicus (J.R. Forster, 1781) – pingwin magellański
- Spheniscus humboldti Meyen, 1834 – pingwin peruwiański
- Spheniscus mendiculus Sundevall, 1871 – pingwin równikowy
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Niepoprawna późniejsza pisownia Catarractes Brisson, 1760
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Spheniscus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ Brisson 1760 ↓, s. 96.
- ↑ Brisson 1760 ↓, s. 102.
- ↑ M.T. Brünnich: Zoologiae fundamenta praelectionibus academicis accommodata. Lipsiae: Apud Frider. Christ. Pelt, 1772, s. 78. (łac.).
- ↑ G. Cuvier: Le règne animal distribué d’après son organisation, pour servir de base a l’histoire naturelle des animaux et d’introduction a l’anatomie comparée. T. 1. A. Paris: Chez Détervill, 1817, s. 513. (niem.).
- ↑ F. Jarocki: Zoologiia czyli Zwiérzętopismo ogólne podług náynowszego systematu ułożone. T. 2: Ptáki. Warszawa: Drukarnia Łątkiewicza, 1821, s. 315. (pol.).
- ↑ C.W.L. Gloger: Gemeinnütziges Hand- und Hilfsbuch der Naturgeschichte. Für gebildete Leser aller Stände, besonders für die reifere Jugend und ihre Lehrer. Breslau: A. Schulz, 1842, s. 476. (niem.).
- ↑ C.J. Sundevall. Ueber Möhrings Vogelnamen. „Journal für Ornithologie”. 5 (4), s. 251, 1857. (niem. • łac.).
- ↑ a b I. Martínez: Family Spheniscidae (Penguins). W: J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal: Handbook of the Birds of the World. Cz. 1: Ostrich to Ducks. Barcelona: Lynx Edicions, 1992, s. 159–160. ISBN 84-87334-10-5. (ang.).
- ↑ a b c d e f Etymologia za: The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).
- ↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Spheniscidae Bonaparte, 1831 - pingwiny - Penguins (wersja: 2019-10-11). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-05-16].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- M.J. Brisson: Ornithologie, ou, Méthode contenant la division des oiseaux en ordres, sections, genres, especes & leurs variétés, a laquelle on a joint une description exacte de chaque espece, avec les citations des auteurs qui en ont traité, les noms quils leur ont donnés, ceux que leur ont donnés les différentes nations, & les noms vulgaires. T. 6. Parisiis: Ad Ripam Augustinorum, apud Cl. Joannem-Baptistam Bauche, bibliopolam, ad Insigne S. Genovesae, & S. Joannis in Deserto, 1760, s. 1–543. (fr. • łac.).