Przejdź do zawartości

Spółgłoska nosowa dwuwargowa bezdźwięczna

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Spółgłoska nosowa dwuwargowa bezdźwięczna
Jednostka znakowa

m​̥

Unikod

U+006d U+0325

UTF-8 (hex)

6d cc a5

Inne systemy
X-SAMPA m_0
IPA Braille ⠍⠠⠫
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu.

Spółgłoska nosowa dwuwargowa bezdźwięczna – rodzaj dźwięku spółgłoskowego występujący w językach naturalnych. W międzynarodowej transkrypcji fonetycznej IPA oznaczanej symbolem: []. Symbol ten pochodzi on znaku ⟨m⟩ (Spółgłoska nosowa dwuwargowa) i znaku diakrytycznego oznaczającego bezdźwięczność. Odpowiednik w X-SAMPA to m_0.

Artykulacja

[edytuj | edytuj kod]

W czasie artykulacji podstawowego wariantu [][1]:

  • prąd powietrza wydychanego z płuc jest modulowany, w związku z czym artykulacja tej spółgłoski wymaga inicjacji płucnej i egresji;
  • tylna część podniebienia miękkiego znajduje się w nienapiętej pozycji, prąd powietrza przechodzi również przez nos;
  • prąd powietrza w jamie ustnej przepływa ponad całym językiem, ewentualnie powietrze uchodzi przynajmniej wzdłuż środkowej linii języka];
  • dolna warga styka podczas wymowy się z górną wargą, tworząc zwarcie. Dochodzi do zablokowania przepływu powietrza przez jamę ustną, jednak ponieważ podniebienie miękkie jest opuszczone, powietrze uchodzi również przez nos;
  • wiązadła głosowe nie drgają, spółgłoska ta jest więc bezdźwięczna.

Przykłady

[edytuj | edytuj kod]

Przykłady w wybranych językach:

Język Słowo IPA Znaczenie Uwagi
Język birmański[2] မှာ [à] 'zauważyć'
Język estoński[3] lehm ˈlehm̥ 'krowa' Wariant głoski /m/ po głoskach /t, s, h/.
Język islandzki[4] hampur [ˈhapʏr] 'konopie'
Język Jalapa Mazatec[2] ma [a] 'czarny'
Język kildin[5] лēӎӎьк [lʲeːʲːk] 'rzemień'
Język polski[6] rytm [rɨ] Wariant głoski /m/.
Język ukraiński[7] ритм [rɪ] 'rytm' Wariant głoski /m/.
Język walijski[8] fy mhen [və ɛn] 'moja głowa' Wariant głoski /p/.
Język yupik środkowy[9] pisteḿun [ˈpistəun] 'służyć'
Język xumi[10][11] - [Hɛ̃] 'lekarz' Wariant głoski /m/.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Derwojedowa 2005 ↓, s. 51.
  2. a b Peter Ladefoged, Ian Maddieson, The Sounds of the World's Languages, Oxford: Blackwell, 1996 (ang.).
  3. Eva Liina Asu, Pire Teras. Estonian. „Journal of the International Phonetic Association”. 39 (3), s. 367–372, 2009. DOI: 10.1017/s002510030999017x. (ang.). 
  4. Kristján Árnason, The Phonology of Icelandic and Faroese, Oxford University Press, 2011 (ang.).
  5. Rimma Kuruch, КРАТКИЙ ГРАММАТИЧЕСКИЙ ОЧЕРК СААМСКОГО ЯЗЫКА, 1985 (ros.).Data dostępu do witryny: 17 września 2018
  6. Derwojedowa 2005 ↓, s. 54.
  7. Andrii Danyenko, Serhii Vakulenko, Ukrainian, Lincom Europa, 1995 (ang.).Data dostępu do witryny: 17 września 2018
  8. Glyn E. Jones, Welsh Phonology: Selected Readings, Cardiff: University of Wales Press, 1984, s. 40–64 (ang.).
  9. Steven Jacobson, A Practical Grammar of the Central Alaskan Yup'ik Eskimo Language, Fairbanks: Alaska Native Language Center, 1995 (ang.).
  10. Katia Chirkova, Yiya Chen. Xumi, Part 1: Lower Xumi, the Variety of the Lower and Middle Reaches of the Shuiluo River. „Journal of the International Phonetic Association”. 43 (3), s. 363–379, 2013. DOI: 10.1017/S0025100313000157. (ang.). Data dostępu do witryny: 17 września 2018
  11. Katia Chirkova, Yiya Chen, Tanja Kocjančič Antolík. Xumi, Part 2: Upper Xumi, the Variety of the Upper Reaches of the Shuiluo River. „Journal of the International Phonetic Association”. 43 (3), s. 381–396, 2013. DOI: 10.1017/S0025100313000169. (ang.). Data dostępu do witryny: 17 września 2018

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]

Magdalena Derwojedowa: Zamiast korepetycji Język polski Kompendium. Świat książki, 2005. ISBN 83-7391-251-7.