Przejdź do zawartości

SoHo

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
SoHo
Dzielnica Nowego Jorku
Ilustracja
Green Street w dzielnicy SoHo
Państwo

 Stany Zjednoczone

Stan

 Nowy Jork

Miasto

Nowy Jork

Dzielnica

Manhattan

Położenie na mapie stanu Nowy Jork
Mapa konturowa stanu Nowy Jork, blisko dolnej krawiędzi po prawej znajduje się punkt z opisem „SoHo”
Położenie na mapie Stanów Zjednoczonych
Mapa konturowa Stanów Zjednoczonych, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „SoHo”
40,7231°N 74,0008°W/40,723056 -74,000833

SoHo – jedna z dzielnic Manhattanu. Nazwa SoHo pochodzi od miejsca jej położenia South of Houston Street. Za jej granice w przybliżeniu można uznać: Houston Street na północy, Bowery od wschodu, Canal Street na południu i Sixth Avenue od zachodu.

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Pierwszymi mieszkańcami tego obszaru byli holenderscy imigranci, którzy od roku 1785 zaczęli budować pierwsze domy na bagiennych obszarach dzisiejszego SoHo. W latach 1800–1850 zamożniejsi mieszkańcy Manhattanu przenosili się do nowej dzielnicy, a wraz z nimi przeróżne instytucje usługowe i handlowe. Zaczęły powstawać pierwsze hotele, teatry, eleganckie sklepy i restauracje, budowano nowe, okazałe kamienice.

Dzisiejszego wyglądu dzielnica nabrała w latach 1850–1890, gdy miejscowa ludność przeniosła się do północnego Manhattanu, a w SoHo powstały fabryki i magazyny. Dzielnica stała się slumsem zamieszkiwanym przez wyzyskiwanych pracowników fabryk. Gdy w latach 60. XX wieku zreformowano prawo pracy, fabryki zaczęły upadać, a dzielnica pustoszeć.

W latach 60. i 70. XX wieku opuszczone pomieszczenia fabryk i magazynów zaczęli kupować i przekształcać na mieszkalne strychy oraz pracownie artyści. Powstałe na dużych powierzchniach początkowo prowizoryczne lofty zmodernizowano w latach 70. i 80. Obecnie mieszkania te należą do najdroższych w Nowym Jorku. Od lat 80. SoHo przeszło kilkakrotnie proces gentryfikacji. Nowa generacja artystów i intelektualistów, wnosząc nowy kapitał, podniosła poziom socjalno-ekonomiczny dzielnicy i utworzyła wyjątkową atmosferę.

Architektura

[edytuj | edytuj kod]
Cast-iron building w SoHo

Centralną częścią SoHo jest Cast-Iron Historic District. Typowe dla okresu lat 1840–1890 żeliwne budynki (ang. cast-iron buildings) mają status zabytków.

Typowe dla tych budynków są zdobienia odlewane z żeliwa. W tamtych czasach odlewanie zdobień było prostsze, szybsze i tańsze, niż wykonywanie ich z kamienia. Były poza tym atrakcyjne ze względu na możliwość lakierowania ich w dowolnych kolorach. Z czasem coraz większe części fasad odlewane były z żeliwa, co skracało czas budowy, umożliwiało montaż dużych okien i pozwalało na nadawanie budynkom indywidualnego stylu.

U szczytu rozkwitu tego stylu architektonicznego panowało przekonanie, że żeliwne fasady są stabilniejsze i wytrwalsze w przypadku pożaru, przez co stawiano je też często jako fronty drewnianych budynków. Z czasem okazało się jednak, że żeliwo, podobnie jak stal, ulega deformacji pod wpływem ciepła, a nagrzane przy kontakcie z wodą pęka.

Obecnie około 250 żeliwnych budynków znajduje się na Manhattanie, większość z nich w dzielnicy SoHo.

Kultura i sztuka

[edytuj | edytuj kod]

W latach 60. SoHo było dzielnicą awangardowych artystów, jedną z ważniejszych postaci tego okresu był George Maciunas, twórca Fluxusu. W podupadłych budynkach fabrycznych organizowane były wieczory poezji, happeningi i performance.

W latach 70. SoHo stało się centrum awangardowego jazzu. Znani muzycy występowali za niewielkie gaże w nowo powstałych klubach. Pod koniec lat 70. doszło do komercjalizacji klubów, co przyczyniło się do wymierania sztuki awangardowej w SoHo.

W międzyczasie SoHo stało się atrakcyjną dzielnicą mieszkalną zamożnych nowojorczyków i ulubionym celem turystycznym. Pomimo to nadal znajduje się tu wiele galerii sztuki awangardowej i antykwariatów. W SoHo rezyduje również jedno z najbardziej uznanych muzeów sztuki nowoczesnej – New Museum of Contemporary Art.

Dzielnicę wpisano do National Register of Historic Places w dniu 29 czerwca 1978 roku pod numerem #78001883[1].

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]
  • SOHO – pojęcie stosowane w handlu, głównie komputerowym

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. SoHo [online], National Register of Historic Places [dostęp 2023-02-14] (ang.).