Przejdź do zawartości

Rysunki naskalne w Tanum

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Rysunki naskalne w Tanum[a]
Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO
Ilustracja
Płaska skała Vitlycke
Państwo

 Szwecja

Typ

kulturowy

Spełniane kryterium

I, III, IV

Numer ref.

557rev

Region[b]

Europa i Ameryka Północna

Historia wpisania na listę
Wpisanie na listę

1994
na 18. sesji

Położenie na mapie Szwecji
Mapa konturowa Szwecji, blisko lewej krawiędzi na dole znajduje się punkt z opisem „Rysunki naskalne w Tanum”
Ziemia58°42′04″N 11°20′28″E/58,701111 11,341111
Trzech mężczyzn podczas rytuału

Sztuka naskalna z Tanum – zespół petroglifów datowanych na epokę brązu, położony w gminie Tanum w zachodniej Szwecji w prowincji historycznej (landskap) Bohuslän.

Obszar występowania petroglifów, rozciągający się w rejonie miejscowości Tanumshede, został w 1994 r. wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO[1].

Największa w Skandynawii płaska skała z petroglifami z nordyckiej epoki brązu, Vitlyckehäll, położona jest na południe od Tanumshede. Została odkryta w 1972 r. przez Age Nilsena, który pierwotnie zamierzał rozsadzić ją przy użyciu materiałów wybuchowych podczas prac konstrukcyjnych.

Znanych jest w sumie około 3000 petroglifów z Tanum, rozmieszczonych w stu grupach. Koncentrują się one w pięciu wyraźnych skupiskach rozrzuconych na długości 25 km, w miejscu gdzie w epoce brązu przebiegała linia brzegowa fiordu. W sumie obszar występowania petroglifów ma powierzchnię 51 hektarów.

Ludzie z nordyckiej epoki brązu oraz z epoki żelaza byli wprawni w obróbce drewna, byli też niezłymi żeglarzami. (Datowanie epok zależy od regionu, w Skandynawii epoka brązu przypada na okres 1800 - 600 p.n.e.) Niektóre ryty skalne ukazują długie łodzie zwane "hjortspring", zdolne do transportu tuzina pasażerów. Wyryto również wozy czy też furmanki.

Jeden z rytów przedstawia myśliwego z łukiem, na innych również znajdują się sceny polowań. Niektóre przedstawione sceny dotyczą zajęć rolniczych. Jest przedstawiony człowiek przy pługu ciągniętym przez dwa woły, trzymający coś co może być konarem z wieloma gałęziami.

Ryty skalne mogą być zagrożone erozją z powodu zanieczyszczenia środowiska. Wbrew protestom części archeologów, zostały pomalowane na czerwono, by uczynić je lepiej widocznymi dla turystów.

Petroglify z Tanumshede

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Polski Komitet ds. UNESCO: Dziedzictwo kulturowe. Szwecja. [dostęp 2014-05-31]. (pol.).

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Coles, John, And On They Went ... Processions in Scandinavian Bronze Age rock carvings, Acta Archaeologica 74 (2003), 211–250. [1]

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]