Przejdź do zawartości

René Thom

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
René Thom
Ilustracja
René Thom (1970)
Data i miejsce urodzenia

2 września 1923
Montbéliard

Data i miejsce śmierci

25 października 2002
Bures-sur-Yvette

Zawód, zajęcie

matematyk

Narodowość

francuska

Tytuł naukowy

profesor

Alma Mater

École normale supérieure

podpis
Odznaczenia
Krzyż Wielki Orderu Narodowego Zasługi Naukowej (Brazylia)

René Thom (ur. 2 września 1923 w Montbéliard, zm. 25 października 2002 w Bures-sur-Yvette) – francuski matematyk, w latach 1957–1967 profesor Uniwersytetu Strasburskiego, od 1963 Instytutu Wyższych Studiów Naukowych w Bures-sur-Yvette, od 1967 członek Francuskiej Akademii Nauk, a od 1988 r. członek zagraniczny PAN[1], autor prac głównie z topologii algebraicznej i różniczkowej (przestrzeń Thoma), twórca teorii katastrof (1966). W 1958 został nagrodzony Medalem Fieldsa.

Zarys kariery naukowej

[edytuj | edytuj kod]

Jego talent matematyczny ujawnił się już w dzieciństwie. Pierwszy stopień naukowy, bakalaureat, uzyskał mając zaledwie siedemnaście lat. Był to jednak okres wojny i jego rozwój naukowy nie mógł przebiegać normalnie: Thom uzyskał doktorat (którym opiekował się naukowo słynny Henri Cartan) dopiero w 1951. Największy rozgłos przyniosła mu stworzona przezeń teoria katastrof (choć nie za nią uzyskał Medal Fieldsa). Teoria ta opisuje możliwe nieciągłe skutki ciągłych działań. Sprawdziła się ona w zastosowaniach technicznych. Teorię katastrof próbowano stosować do opisu zachowań społecznych, lecz z małym skutkiem.

Thom zdobył także za swe osiągnięcia Wielką Nagrodę Naukową Miasta Paryża (1974) i uzyskał m.in. prestiżowe, honorowe członkostwo Londyńskiego Towarzystwa Matematycznego (1990).

Odznaczenia i nagrody

[edytuj | edytuj kod]

Publikacje

[edytuj | edytuj kod]
  • Espaces fibrés en sphères et carrés de Steenrod (1952)
  • Quelques propriétés globales des variétés différentiables (1954)
  • Ensembles et morphismes stratifiés (1969)
  • Stabilité structurelle et morphogenèse (1972)
  • Modèles mathématiques de la morphogenèse (1974)
  • Paraboles et catastrophes (1980) – wyd. pol. Parabole i katastrofy • Rozmowy o matematyce, nauce i filozofii z Giulio Giorello i Simoną Marini, 1991
  • Esquisse d’une sémiophysique • Physique aristotélicienne et théorie des catastrophes (1989)

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Thom, Rene, [w:] Członkowie Polskiej Akademii Nauk [online], PAN [dostęp 2021-10-12].
  2. Ministério da Ciência, Tecnologia e Inovação • Listagem Geral da Ordem Nacional do Mérito Científico. mct.gov.br. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-28)]. (port.) [dostęp 2014-02-25].

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]