Register (organy)
Register – w organach piszczałkowych, termin oznaczający przyrząd służący do włączania i wyłączania głosu[1], grupy głosów i połączenia międzyklawiaturowego[2], lub rzadziej synonim głosu organowego[3][4][1].
W odniesieniu do przyrządu włączającego głos lub grupę głosów, i w zależności od konstrukcji oraz sposobu obsługi tego przyrządu, termin „register” jest używany synonimicznie z określeniami włącznik głosu, rejestr[2][5], klucz registrowy[2], cięgło rejestrowe, manubrium[6][7], wyciąg rejestrowy[7], klucz rejestrowy[8][6][5][9], przyrząd rejestrowy[5][10][11], guzik[12], klawisz rejestrowy[13], czy dawniej regester[14][15]. Dawniej, używane z trakturą pneumatyczną przyrządy rejestrowe o konstrukcji przełącznika kołyskowego nazywano kolebaczami[6]. W zależności od traktury, registry mają inną konstrukcję, kształt i sposób obsługi[2].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Zacharski 2009 ↓, s. 79.
- ↑ a b c d Chwałek 1971 ↓, s. 131.
- ↑ Chwałek 1971 ↓, s. 71.
- ↑ Zacharski 2009 ↓, s. 24.
- ↑ a b c Drobner 1997 ↓, s. 189.
- ↑ a b c Dorawa 1971 ↓, s. 40.
- ↑ a b Zacharski 2009 ↓, s. 43.
- ↑ Chodkowski 2006 ↓, s. 646, 647.
- ↑ Sikorski 1975 ↓, s. 208.
- ↑ Dorawa 1971 ↓, s. 39.
- ↑ Sikorski 1975 ↓, s. 194, 208.
- ↑ Chwałek 1971 ↓, s. 134.
- ↑ Dorawa 1971 ↓, s. 41.
- ↑ Sapalski 1880 ↓, s. 21, 190, 205, 208, 213, 240.
- ↑ Zacharski 2009 ↓, s. 24, 43, 119.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Encyklopedia muzyki. Andrzej Chodkowski (red.). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-13410-0.
- Jan Chwałek: Budowa organów: wprowadzenie do inwentaryzacji i dokumentacji zabytkowych organów w Polsce. Cz. 1, Tekst. Maria Charytańska (red.). Warszawa: MKiS, ZMiOZ, 1971.
- Marian Dorawa: Organy. Konstrukcja, ochrona, konserwacja. Bogusław Mansfeld (red.). Toruń: Uniwersytet Mikołaja Kopernika, 1971. OCLC 68661032.
- Mieczysław Drobner: Instrumentoznawstwo i akustyka. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1997. ISBN 83-224-0469-7.
- Antoni Szymon Sapalski: Przewodnik dla organistów. Kraków: Nakład autora, druk W. Korneckiego, 1880.
- Kazimierz Sikorski: Instrumentoznawstwo. Kraków: PWM, 1975. OCLC 750005911.
- Konrad Zacharski: Amatorski leksykon organowy. Wadowice: Wydawnictwo Równomiernie Temperowane, 2009. ISBN 978-83-972518-1-6.