Przejdź do zawartości

Raj ziemski (Morris)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Raj ziemski (The Earthly Paradise) – poemat dziewiętnastowiecznego angielskiego poety Williama Morrisa, publikowany partiami w latach 1868-1870, jedno z najważniejszych dzieł literackich epoki wiktoriańskiej.

Charakterystyka ogólna

[edytuj | edytuj kod]

Utwór nawiązujący swoim układem i formą wersyfikacyjną do Opowieści kanterberyjskie Geoffreya Chaucera ma charakter kompozycji ramowej. Składa się z dwunastu części opisanych nazwami miesięcy od marca do lutego, z których każda zawiera dwie opowieści. Prezentowane wątki pochodzą z mitologii greckiej i skandynawskiej.

Podobnie jak dzieło Chaucera, poemat Morrisa jest zróżnicowany formalnie. Poeta wykorzystuje wiersz parzyście rymowany i strofę królewską, czyli siedmiowiersz ababbcc[1].

Of Heaven or Hell I have no power to sing,
I cannot ease the burden of your fears,
Or make quick-coming death a little thing,
Or bring again the pleasure of past years,
Nor for my words shall ye forget your tears,
Or hope again for aught that I can say,
The idle singer of an empty day[2].

Treść

[edytuj | edytuj kod]

Poemat Morrisa jest śmiałą próbą syntezy mitologii greckiej i germańskiej. Zawiera on między innymi historię pięknej wojowniczki Atalanty, Erosa i Psyche, oraz Pigmaliona i jego rzeźby. Można domniemywać, że celem autora było równouprawnienie kulturalnego dziedzictwa ludów Południa i Północy. Trzeba przypomnieć, że w tym samym czasie Richard Wagner tworzył swoje monumentalne opery oparte na Pieśni o Nibelungach. Szerzej na temat Raju ziemskiego pisze John William Mackail[3]. Po polsku dzieło Morrisa przedstawił Leon Winiarski[4].

Przekład

[edytuj | edytuj kod]

Drobny fragment z wielkiego poematu Morrisa można odnaleźć w internetowej Antologii poezji angielskiej[5].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Joseph Berg Esenwein, Mary Eleanor Roberts, The art of versification. Revised edition, Springfield 1921, s. 111-112.
  2. Cytat według William Morris, The earthly paradise, https://web.archive.org/web/20210122073050/https://ebooks.adelaide.edu.au/.
  3. John William Mackail, The Life of William Morris, London 1899, s. 174-212.
  4. Leon Winiarski, William Morris, Warszawa 1900, s. 16-29.
  5. Antologia poezji angielskiej w wyborze i przekładzie W. J. Darasza [online], sites.google.com [dostęp 2020-07-09].