Przejdź do zawartości

Rafał Grupiński

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Rafał Grupiński
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

26 września 1952
Wronki

Zawód, zajęcie

krytyk literacki, publicysta, wydawca, przedsiębiorca, nauczyciel akademicki

Stanowisko

poseł na Sejm V, VI, VII, VIII i IX kadencji (2005–2023), sekretarz stanu w KPRM (2007–2009), przewodniczący KP PO (2011–2015), senator XI kadencji (od 2023), wicemarszałek Senatu XI kadencji (od 2023)

Partia

Platforma Obywatelska

Odznaczenia
Złoty Krzyż Zasługi

Rafał Szymon Grupiński (ur. 26 września 1952 we Wronkach) – polski polityk, historyk i animator kultury, krytyk literacki, publicysta, wydawca, przedsiębiorca, nauczyciel akademicki, poseł na Sejm V, VI, VII, VIII i IX kadencji, senator XI kadencji, przewodniczący klubu parlamentarnego Platformy Obywatelskiej w Sejmie VII kadencji, w latach 2007–2009 sekretarz stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, od 2023 wicemarszałek Senatu XI kadencji.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

W 1976 ukończył studia polonistyczne na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu z zakresu historii literatury. W latach 1977–1981 pracował jako nauczyciel i bibliotekarz szkolny w szkołach podstawowych i ponadpodstawowych. Od 1981 nauczyciel akademicki, wykładowca historii kultury i estetyki na Wydziale Edukacji Artystycznej Akademii Sztuk Pięknych w Poznaniu.

W 1980 brał udział w zakładaniu szkolnego koła NSZZ „Solidarność” w Państwowym Liceum Sztuk Plastycznych w Poznaniu[1]. Był współzałożycielem Komisji Koordynacyjnej NSZZ „Solidarność” Pracowników Oświaty i Wychowania w Wielkopolsce, założycielem i redaktorem czasopism drugiego obiegu, w tym od 1985 do 1999 niezależnego miesięcznika literackiego „Czas Kultury”, który w 1990 zaczął ukazywać się oficjalnie.

W latach 1991–1992 był redaktorem „Tygodnika Literackiego”, a w latach 1994–1995 redaktorem naczelnym tygodnika kulturalnego TVP Pegaz. Od 1995 do 1996 zajmował stanowisko dyrektora telewizji edukacyjnej w TVP1. W latach 1999–2001 pełnił funkcję prezesa zarządu Wydawnictw Szkolnych i Pedagogicznych. Następnie pracował w wydawnictwie Prószyński i Spółka jako dyrektor książek (2002), wiceprezes (2003–2005) i prezes zarządu (2005).

Od 1990 do 1998 był członkiem zarządu spółki wydawniczej „Obserwator”, współtworzył (wspólnie z Krystyną i Ryszardem Krynickimi) serię wydawniczą A5, był pomysłodawcą serii wydawniczej Biblioteka Czasu Kultury. W latach 1995–1997 przewodniczył zespołowi doradczemu Ministerstwa Edukacji Narodowej i Telewizji Edukacyjnej ds. tworzenia i rozpowszechniania programów edukacyjnych dla szkół. W latach 1997–1998 współtworzył cykl dokumentalny pt. Dzieje kultury polskiej[2][3]. W latach 1997–1998 zasiadał w radzie nadzorczej Przedsiębiorstwa Produkcyjno-Handlowego Agropol w Sokołowie.

Członek Senatu ASP w Poznaniu przez dwie kadencje, współtwórca reformy uczelni i jej nowego statutu na początku lat 80. Zasiadał także m.in. w radzie Fundacji Pogranicze, radzie programowej Radia Merkury Poznań i radzie Fundacji 750-lecia Lokacji Miasta Poznania. Jest autorem i współautorem publikacji z zakresu historii kultury i literatury polskiej, programów telewizyjnych oraz podręczników do nauczania języka polskiego.

W latach 1991–1994 należał do Kongresu Liberalno-Demokratycznego, później był członkiem Unii Wolności oraz Stronnictwa Konserwatywno-Ludowego[4]. Od 2001 związany z Platformą Obywatelską, pełnił funkcję doradcy jej klubu parlamentarnego.

W 2005 z listy PO został wybrany na posła V kadencji w okręgu kaliskim. W wyborach parlamentarnych w 2007 po raz drugi uzyskał mandat poselski, otrzymując 26 944 głosy. 16 listopada 2007 objął funkcję sekretarza stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. 7 października 2009 podał się do dymisji. Dwa tygodnie później został wiceprzewodniczącym klubu parlamentarnego PO. 26 października tego samego roku odszedł z rządu. 22 maja 2010 został wybrany na przewodniczącego PO w województwie wielkopolskim, pokonując Waldego Dzikowskiego. W 2011 kandydował w wyborach parlamentarnych z 1. miejsca na liście komitetu wyborczego PO w okręgu wyborczym nr 39 w Poznaniu i ponownie został wybrany na posła; oddano na niego 40 510 głosów[5]. 8 listopada tego samego roku został przewodniczącym klubu parlamentarnego PO.

W 2015 był jednym z założycieli komitetu wyborczego Bronisława Komorowskiego w wyborach prezydenckich[6]. W wyborach w tym samym roku z powodzeniem ubiegał się o poselską reelekcję (dostał 29 122 głosy)[7]. W Sejmie VIII kadencji został przewodniczącym Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży oraz członkiem Komisji do Spraw Unii Europejskiej[8]. W listopadzie 2016 został powołany na funkcję ministra kultury i dziedzictwa narodowego w gabinecie cieni utworzonym przez Platformę Obywatelską[9]. W latach 2013–2018 wchodził w skład Rady Muzeum przy Muzeum Historii Żydów Polskich Polin w Warszawie[10].

W 2019 został wybrany z listy Koalicji Obywatelskiej na posła IX kadencji Sejmu, otrzymując 17 933 głosy[11]. W 2023 był kandydatem KO do Senatu w okręgu nr 91. Został wybrany do wyższej izby polskiego parlamentu, zdobywając 255 036 głosów[12]. 13 listopada tegoż roku wybrano go na stanowisko wicemarszałka Senatu[13].

Życie prywatne

[edytuj | edytuj kod]

Syn Feliksa i Ireny[14]. Jest mężem Ewy Malinowskiej-Grupińskiej. Jego pierwszą żoną była Anka Grupińska[15].

Publikacje

[edytuj | edytuj kod]
  • W ziemi cieniach, Solidarność Walcząca, Poznań 1985.
  • Ponieważ nie dochodzą stamtąd żadne wieści, Universitas, Oficyna Wydawnicza NZS Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 1988.
  • Dziedziniec strusich samic. Kilka uwag o życiu umysłowym w Polsce, Obserwator, Poznań 1992, ISBN 83-900292-2-7.
  • Niebawem spadnie błoto, czyli kilka uwag o literaturze nieprzyjemnej (wraz z Izoldą Kiec), Obserwator, Poznań 1997, ISBN 83-87235-00-8.
  • Bieg w ciemność, Obserwator, Poznań 1998.
  • Uspokojenie, Wydawnictwo MG, Warszawa 2009, ISBN 978-83-61297-97-0.
  • Polityka i kultura (rozm. Łukasz Perzyna), Prószyński S-ka, Warszawa 2019, ISBN 978-83-8169-159-8.
  • Bogini Jezus, WBPiCAK, Poznań 2021, ISBN 978-83-66453-57-9.

Odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]

Wyniki wyborcze

[edytuj | edytuj kod]
Wybory Komitet wyborczy Organ Okręg Wynik
2005 Platforma Obywatelska Sejm V kadencji nr 36 8168 (2,90%)T[17]
2007 Sejm VI kadencji 26 944 (6,98%)T[18]
2011 Sejm VII kadencji nr 39 40 510 (10,13%)T[5]
2015 Sejm VIII kadencji 29 122 (7,10%)T[7]
2019 Koalicja Obywatelska Sejm IX kadencji 17 933 (3,49%)T[11]
2023 Senat XI kadencji nr 91 255 036 (77,64%)T[12]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Karolina Prymas-Jóźwiak, Agnieszka Pijanowska: Z historii szkoły. Jubileuszowe reminiscencje.. [dostęp 2016-10-14].
  2. Rafał Grupiński w bazie filmpolski.pl. [dostęp 2015-06-04].
  3. Dzieje kultury polskiej w bazie filmpolski.pl. [dostęp 2015-06-04].
  4. Piotr Gursztyn: Tajemniczy profesor Tuska. dziennik.pl, 1 marca 2008. [dostęp 2015-06-04].
  5. a b Serwis PKW – Wybory 2011. [dostęp 2019-11-20].
  6. Bronisław Komorowski pierwszym zarejestrowanym kandydatem. popieramkomorowskiego.pl, 18 marca 2015. [dostęp 2015-06-04].
  7. a b Serwis PKW – Wybory 2015. [dostęp 2019-11-20].
  8. Strona sejmowa posła VIII kadencji. [dostęp 2018-07-28].
  9. Poznaj skład Gabinetu Cieni. gabinetcieni.org. [dostęp 2016-11-18].
  10. Rada muzeum. Muzeum Historii Żydów Polskich Polin. [dostęp 2021-06-01].
  11. a b Serwis PKW – Wybory 2019. [dostęp 2019-11-20].
  12. a b Serwis PKW – Wybory 2023. [dostęp 2023-10-16].
  13. Senat wybrał wicemarszałków Izby, poparcia nie uzyskał Marek Pęk. wnp.pl, 13 listopada 2023. [dostęp 2023-11-13].
  14. Dane osoby z katalogu osób „rozpracowywanych”. katalog.bip.ipn.gov.pl. [dostęp 2023-11-27].
  15. Anka Grupińska, Joanna Wawrzyniak: Buntownicy. Polskie lata 70. i 80. Warszawa: Świat Książki, 2011, s. 217, 444. ISBN 978-83-247-2473-4.
  16. M.P. z 2004 r. nr 20, poz. 356.
  17. Serwis PKW – Wybory 2005. [dostęp 2019-11-20].
  18. Serwis PKW – Wybory 2007. [dostęp 2019-11-20].

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]