Przemysław Górny

Przemysław Górny

Data i miejsce urodzenia	23 kwietnia 1932 Kalisz
Data i miejsce śmierci	25 stycznia 2022 Warszawa
Zawód, zajęcie	działacz społeczny, działacz opozycji antykomunistycznej
Odznaczenia

Przemysław Wojciech Górny (ur. 23 kwietnia 1932 w Kaliszu zm. 25 stycznia 2022 w Warszawie) – polski działacz antykomunistyczny i antyustrojowy w okresie PRL, następnie działacz społeczny.

Życiorys

Jego ojciec Stefan Górny należał do Stronnictwa Narodowego, a w trakcie drugiej wojny światowej do Narodowej Organizacji Wojskowej. Został aresztowany przez Gestapo w 1944, a następnie zamordowany w obozie koncentracyjnym w Mauthausen.

Przemysław Górny przez pewien czas przebywał w domu dziecka, potem wychowywała go matka. W liceum został uznany za „element antysocjalistyczny”, musiał wielokrotnie zmieniać szkoły. Jako nastolatek trenował boks. W 1951 zdobył tytuł młodzieżowego wicemistrza Polski w tej dyscyplinie. W 1954 został przyjęty na Wydział Prawa Uniwersytetu Warszawskiego. Prezentował postawę otwartego sprzeciwu wobec systemu komunistycznego, cieszył się wielką popularnością wśród studentów. Działał w duszpasterstwie akademickim. Odmawiał wstąpienia do Związku Młodzieży Polskiej, za co groziło mu skreślenie z listy studentów. W latach 1955–1959 był przewodniczącym Zrzeszenia Studentów Polskich na UW. Był jednym z organizatorów manifestacji powitania prymasa Stefana Wyszyńskiego (w listopadzie 1956).

W maju 1955 był jednym z założycieli Związku Młodych Demokratów, a w grudniu 1957 współtworzył Ligę Narodowo-Demokratyczną. Był wielokrotnie zatrzymywany przez milicję i Służbę Bezpieczeństwa m.in. w 1959 za udział w powitaniu wiceprezydenta USA Richarda Nixona w Warszawie. 7 maja 1960 wraz z innymi działaczami LND został aresztowany podczas spotkania tej organizacji. Przez 9 miesięcy był poddawany torturom za odmowę składania zeznań. W niejawnym procesie LND 29 maja 1961 skazany został za przynależność do tajnego związku wrogiego Polsce Ludowej na dwa lata pozbawienia wolności.

W 1965 został ponownie aresztowany na 6 miesięcy pod fałszywymi zarzutami udziału w napadzie na bank. Następnie zatrzymano go w styczniu 1966 pod zarzutem nielegalnego przekroczenia granicy i zamiaru reaktywacji ZMD na emigracji. Skazano go za to na karę 2,5 roku pozbawienia wolności. W listopadzie 1967 został warunkowo zwolniony z więzienia. Dwa dni później uległ poważnemu wypadkowi samochodowemu.

W 1968 został skreślony z listy studentów. Po wznowieniu studiów w 1970 uzyskał absolutorium na Wydziale Prawa UW. Odrzucił propozycje współpracy z SB oraz uczestnictwa we frakcji moczarowców w PZPR. W 1968 przeszedł na rentę i wyłączył się z działań politycznych.

Po 1989 działał społecznie, m.in. pracując z młodzieżą. Wstąpił do Narodowego Towarzystwa Oświatowego. Był twórcą, a następnie opiekunem Młodzieżowego Korpusu Ochrony Środowiska w Warszawie. W lutym 1992 został zrehablitowany podczas procesu rehabilitacyjnego członków LND.

W 2010 był uczestnikiem protestów przeciwko przeniesieniu krzyża sprzed Pałacu Prezydenckiego, który upamiętniał ofiary katastrofy smoleńskiej. Przed wyborami prezydenckimi w 2020 poparł kandydaturę Andrzeja Dudy

Pochowany na Cmentarzu Północnym (lokalizacja W-IX-8-8-11).

Odznaczenia

W 2006, za wybitne zasługi w działalności na rzecz przemian demokratycznych w Polsce, został odznaczony przez prezydenta Lecha Kaczyńskiego Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.

Bibliografia

• Wojciech Muszyński, Niepokorny, w: Biuletyn IPN, nr 1-2 (60-61), Styczeń-Luty 2006, s. 37-43. ISSN 1641-9561

Linki zewnętrzne

• Program Pod Prąd, odcinek 21, poświęcony Przemysławowi Górnemu w serwisie YouTube. video.google.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-06-23)].
• Historia LND w relacji Przemysława Górnego w blogu Mariana Barańskiego