Polityka zagraniczna Indii

Jawaharlal Nehru stwierdził, że *„Indie są jednym z niewielu krajów, które mają potencjał, by stać same na własnych nogach”*^[1]

Polityka zagraniczna Indii – strategiczna działalność władz Republiki Indii z innymi państwami na arenie międzynarodowej nie tylko w skalie regionalnej, ale także globalnej oraz współpraca z organizacjami międzynarodowymi na rzecz wsparcia narodowych interesów i ochrony praw swoich obywateli.

Indie — centrum Azji, most między Wschodem i Zachodem, Północą i Południem, łącznik między Południowo-Wschodnią i Południowo-Zachodnią, a także między Centralną i Południową Azją. Po 1950, w pierwszych latach niepodległości Indii ukształtowało się tradycyjne założenie polityki zagranicznej. W czasach zimnowojennych Indie, starając się uniknąć zaangażowania w konfrontację zaznaczały samodzielność polityki zagranicznej. W rzeczywistości przez cały okres Zimnej wojny oznaczało to dość bliskie relacje z ZSRR i częstą krytykę Zachodu.

Indie — wschodzące mocarstwo

Wśród rozwijających się państw, Indie posiadają jedno z najwyższych temp rozwoju: wzrost nominalnego PKB, kapitału ludzkiego i pozioma rozwoju instytucjonalnego.

Terytorium, potencjał ludnościowy, położenie geostrategiczne, posiadanie broni jądrowej, pozwalają określić Indie jako wschodzące mocarstwo.

Hamulce wzrostu potęgi: problem przeludnienia; niedokończone reformy gospodarcze, administracyjne i instytucjonalne podtrzymujące biurokrację i korupcję; rozwarstwienie społeczne; słaba pozycja w organizacjach międzynarodowych (ONZ, WHO)^[2]

Koncepcja pokojowego współistnienia

Podstawą polityki zagranicznej Indii jest zasada nieprzyłączenia. U podstaw leży również koncepcja pokojowego współistnienia, która jest znana jako „Pańcza Szila (Pancha Shila) - 5 zasad pokojowego współistnienia z 1954 r.:

wzajemne poszanowanie integralności terytorialnej i suwerenności
wzajemna nieagresja
wzajemna nieinterwencja w sprawy wewnętrzne
równość i obopólne korzyści
pokojowe współistnienie^[3]

Główne obszary zewnętrznej polityki Indii

Zewnętrzna polityka Indii jest prowadzona w czterech głównych obszarach

Relacje z najbliższymi sąsiadami – przygranicznymi państwami
Relacje z krajami Azji i Afryki, związanymi z Indiami wspólnością historycznego rozwoju i podobieństwem problemów, zjednoczyły ich w Ruch Państw Niezaangażowanych
Relacje z wielkimi mocarstwami
Udział w organizacjach międzynarodowych

Stosunki z Pakistanem i Chinami

Pakistan i Chiny od zawsze odgrywały najważniejszą rolę w stosunkach dwustronnych z Indiami ze względów strategicznych. Stosunki z Pakistanem nastręczały wiele problemów od samego początku uzyskania niepodległości przez oba państwa, a kością niezgody pozostaje spór o Kaszmir. W przeszłości konfrontacja obu państw trzykrotnie doprowadzała do otwartego konfliktu zbrojnego. W grudniu 2001 roku, po ataku terrorystycznym na parlament Indii pojawiły się groźby użycia broni nuklearnej. Kiedy premier Atal Bihari Vajpayee wyciągnął „rękę przyjaźni” do Pakistanu w 2003 roku, stan stosunków indyjsko-pakistańskich uległ jednak wyraźnej poprawie, jednak zostały one zachwiane przez zamachy terrorystyczne w Mumbai w listopadzie 2008 roku. W tym samym czasie stosunki z Chinami przybrały bardziej pragmatyczny charakter, kładący nacisk na całkowite wykorzystanie możliwości płynących z współpracy handlowej; w stosunkach dwustronnych stopniowo rozwiązywane są liczne problemy, takie jak Sikkim i Tybet, a w kwestii granicznej nie udało się jak dotąd dojść do całkowitego porozumienia.

Stosunki ze Stanami Zjednoczonymi

Ostatnie lata przyniosły diametralną transformację nastawienie do USA, które w czasie Zimnej Wojny były zazwyczaj zacietrzewione. W maju 1998 roku zniesione zostały sankcje nałożone po testach Indii i Pakistanu z bronią jądrową. Po 7 latach (lipiec 2005), zawarto przełomowe porozumienie w sprawie współpracy w energetyce jądrowej, sfinalizowane po długich negocjacjach w październiku 2008 roku. Tak jak w Stanach Zjednoczonych tak jak i w Indiach panuje przekonanie, że istnieją nad wyraz mocne podstawy do budowy długoterminowej współpracy strategicznej, co niejednokrotnie zaznaczali dwaj prezydenci USA: George W. Bush i Barack Obama. Jednoznaczne wsparcie Waszyngtonu daje New Delhi możliwość ubiegania się o stałe miejsce w zreformowanej Radzie Bezpieczeństwa ONZ.

Relacje z najbliższymi sąsiadami

Indie pozostają w przyjaznych stosunkach z innymi sąsiadami: Bangladeszem, Mjanmą, Nepalem i Sri Lanką. Zgodnie z założeniami Południowoazjatyckiego Stowarzyszenia Współpracy Regionalnej (SAARC) są też zwolennikami integracji regionalnej. Stosunkowo nową inicjatywą w polityce zagranicznej Indii jest nawiązywanie bliższych więzi z Azją Wschodnią i Azją Południowo-Wschodnią, obszarem będącym naturalnym partnerem handlowym Indii, a przy tym charakteryzujący się rosnącymi wpływami chińskimi.

Członkostwo w międzynarodowych organizacjach

ONZ
Ruch państw niezaangażowanych
UNICEF
WHO
Międzynarodowa Organizacja Łączności Kosmicznej „INTERSPUTNIK”
Światowy Program Żywnościowy
Międzynarodowa Organizacja Pracy
Południowoazjatyckie Stowarzyszenie Współpracy Regionalnej
Międzynarodowe Stowarzyszenie Rozwoju

Indie są aktywnym członkiem w ramach grupy G-20. Domagają się statusu stałego członka Rady Bezpieczeństwa ONZ. Połączyły swoje zabiegi o poszerzenie RB ONZ z tzw. „Grupą czterech” (G4)^[4].

Indie mają świadomość, że stałe miejsce w RB ONZ będzie jedynie jako symbol wzrastającego wpływu państwa w świecie i nadawać mu określony prestiż, ale będzie również stanowić legitymację statusu Indii jako mocarstwa nuklearnego^[5]

Cele polityki bezpieczeństwa i obrony Indii

W oficjalnych raportach Ministerstwa Obrony Indii zasadniczymi celami polityki bezpieczeństwa i obrony są:

Obronę granic, określonych przez prawo i konstytucję
Ochronę życia i własności obywateli przed terroryzmem i powstaniami
Utrzymanie minimalnego odstraszania atomowego
Zabezpieczenie przed skutkami ograniczeń importowych
Promowanie współpracy z sąsiadami
Współpraca z Ruchem Państw Niezaangażowanych i ASEAN
Dialog na temat współpracy i bezpieczeństwa z wielkimi potęgami
Utrzymywanie spójnej i moralnej polityki w kwestii rozbrojenia i bezpieczeństwa międzynarodowego, opartej na interesie narodowym, uniwersalizmie, niedyskryminacji oraz równym bezpieczeństwie dla wszystkich^[6].

Główne wyzwania zagranicznej polityki bezpieczeństwa Indii

zagrożenie ze strony Pakistanu
rywalizację z ChRL
zagrożenie terroryzmem i fundamentalizmem islamskim^[7]

Jednym ze sposobów stawienia czoła zagrożeniu ze strony Pakistanu i Chin jest polityka militarna Indii, polegająca na umocnieniu sił lądowych, morskich i powietrznych. Indie są państwem, kupującym największą ilość broni. Danę dotyczące handlu bronią wskazują, że najważniejszym partnerem pozostaje Rosja^[8].

Prognozy

W ciągu najbliższych 15-20 lat indyjscy liderzy będą dążyć do międzynarodowego systemu wielobiegunowego, w którym New Delhi stało się by jednym z biegunów, a także politycznym i kulturalnym mostem między szybko rosnącymi Chinami i Stanami Zjednoczonymi.

Pewniejsze zachowanie Indii na arenie międzynarodowej, zasilane głównie wzrostem gospodarczym i pomyślnym rozwojem demokratycznym, wspiera kraj do partnerstwa z wieloma państwami. Jednak to partnerstwo jest skierowane na umocnienie samodzielności Indii, a nie na sojusz z jakimkolwiek krajem lub koalicjami państw.

Zobacz też

Przypisy

↑ J. Nehru, The Discovery of India, New Delhi 2004, s. 505
↑ Pod red. Joanny Marszałek-Kawy, Militarne i gospodarcze determinanty państwowości azjatyckiej, Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2010, s. 246. ISBN 978-83-7611-641-9
↑ AgnieszkaA. Kuszewska AgnieszkaA., Indie i Pakistan w stosunkach międzynarodowych. Konflikty, strategie,bezpieczeństwo, Warszawa: Wydawnictwo Difin, 2013, s. 281-282, ISBN 978-83-7641-731-8, OCLC 864205104 .
↑ Pod red. Joanny Marszałek-Kawy, Militarne i gospodarcze determinanty państwowości azjatyckiej, Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2010, s. 234. ISBN 978-83-7611-641-9
↑ Pod red. Joanny Marszałek-Kawy, Militarne i gospodarcze determinanty państwowości azjatyckiej, Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2010, s. 235. ISBN 978-83-7611-641-9
↑ Pod red. Anny Potyrały i Marcina Skobrtala, Indie w XXI wieku.Wybrane problemy, Poznań: Wydawnictwo Naukowe WNPiD UAM, 2009, s.206-207. ISBN 978-83-60677-69-8
↑ Pod red. Anny Potyrały i Marcina Skobrtala, Indie w XXI wieku.Wybrane problemy, Poznań: Wydawnictwo Naukowe: WNPiD UAM, 2009, s. 207. ISBN 978-83-60677-69-8
↑ AgnieszkaA. Kuszewska AgnieszkaA., Indie i Pakistan w stosunkach międzynarodowych. Konflikty, strategie, bezpieczeństwo, Warszawa: Wydawnictwo Difin, 2013, s. 54, ISBN 978-83-7641-731-8, OCLC 864205104 .

Bibliografia

AgnieszkaA. Kuszewska AgnieszkaA., Indie i Pakistan w stosunkach międzynarodowych. Konflikty, strategie, bezpieczeństwo, Warszawa: Wydawnictwo Difin, 2013, ISBN 978-83-7641-731-8, OCLC 864205104 .
Pod red. Anny Potyrały i Marcina Skobrtala, Indie w XXI wieku.Wybrane problemy, Poznań: Wydawnictwo Naukowe: WNPiD UAM, 2009. ISBN 978-83-60677-69-8
Pod red. Joanny Marszałek-Kawy, Militarne i gospodarcze determinanty państwowości azjatyckiej, Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2010. ISBN 978-83-7611-641-9
Dutt, R.P., Indie dzisiejsze, Warszawa 1951
Kulke, H., Rothermund, D., History of India, New York 2004

Linki zewnętrzne

[1] J. Nehru, The Discovery of India, New Delhi 2004, s. 505

[2] Pod red. Joanny Marszałek-Kawy, Militarne i gospodarcze determinanty państwowości azjatyckiej, Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2010, s. 246. ISBN 978-83-7611-641-9

[3] AgnieszkaA. Kuszewska AgnieszkaA., Indie i Pakistan w stosunkach międzynarodowych. Konflikty, strategie,bezpieczeństwo, Warszawa: Wydawnictwo Difin, 2013, s. 281-282, ISBN 978-83-7641-731-8, OCLC 864205104 .

[4] Pod red. Joanny Marszałek-Kawy, Militarne i gospodarcze determinanty państwowości azjatyckiej, Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2010, s. 234. ISBN 978-83-7611-641-9

[5] Pod red. Joanny Marszałek-Kawy, Militarne i gospodarcze determinanty państwowości azjatyckiej, Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2010, s. 235. ISBN 978-83-7611-641-9

[6] Pod red. Anny Potyrały i Marcina Skobrtala, Indie w XXI wieku.Wybrane problemy, Poznań: Wydawnictwo Naukowe WNPiD UAM, 2009, s.206-207. ISBN 978-83-60677-69-8

[7] Pod red. Anny Potyrały i Marcina Skobrtala, Indie w XXI wieku.Wybrane problemy, Poznań: Wydawnictwo Naukowe: WNPiD UAM, 2009, s. 207. ISBN 978-83-60677-69-8

[8] AgnieszkaA. Kuszewska AgnieszkaA., Indie i Pakistan w stosunkach międzynarodowych. Konflikty, strategie, bezpieczeństwo, Warszawa: Wydawnictwo Difin, 2013, s. 54, ISBN 978-83-7641-731-8, OCLC 864205104 .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]