Pałac w Dziewinie
51°22′08″N 16°27′37″E/51,368889 16,460278 nr rej. Według rejestru zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego pałac A/2840/1057 z 27.01.1964, park A/2841/542/L z 19.06.1974, folwark 71/A/1-9/01 z 28.12.2001
| |
 Pałac | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Typ budynku | |
| Styl architektoniczny | |
| Inwestor |
von Kanitz |
| Rozpoczęcie budowy | |
| Ukończenie budowy | |
| Ważniejsze przebudowy |
1700, XX w. |
| Pierwszy właściciel |
von Kanitz |
| Kolejni właściciele |
Hans Friedrich von Mütschelnitz, von Schweinitz |
Położenie na mapie gminy Ścinawa  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu lubińskiego  | |
| 51°22′08″N 16°27′37″E/51,368889 16,460278
| |
Pałac w Dziewinie (niem. Schloss Dieban)[1] – zabytkowy[2] pałac we wsi Dziewin (województwo dolnośląskie), w Polsce, w powiecie lubińskim, w gminie Ścinawa.
Pierwotnie dwór wybudowany w latach 1558–1566, następnie przebudowany na pałac w 1580 r.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Pierwotnie największy renesansowy dwór[3] na Dolnym Śląsku; zbudowany dla rodziny von Kanitz. Został rozbudowany na pałac w latach: 1580 r., 1700 r. przez Hansa Friedricha (Jana Fryderyka) von Mütschelnitz (1648-1721)[4], od 1675 żonatego z Zuzanną Małgorzatą von Schweinitz[5], XX w., i restaurowany w latach 1860–1881 przez rodzinę von Schweinitz. Niezniszczony podczas II wojny światowej, został znacjonalizowany i był następnie używany przez miejscowy PGR. Opuszczony w latach 80. XX wieku. Ten wysokiej klasy zabytek popada w ostatnich latach w całkowitą ruinę – obecnie zachowała się już tylko połowa dachu i 8 z 11 renesansowych szczytów.
Portale
[edytuj | edytuj kod]- na skrzydle wschodnim portal zamknięty dwoma półkolumnami jońskimi podtrzymującymi fryz (płycnię) z napisem upamiętniającym budowę skrzydła wschodniego i mówiącym o Lasselu i Wolffie Kanitz, z centralnie umieszczonym kartuszem z herbem braci von Kanitz oraz rokiem 1556[6][7],
- na elewacji północnej skrzydła barokowego portal z dwoma herbami: Hansa von Mütschelnitz i jego żony Zuzanny von Schweinitz w półkoliście zamkniętym frontonie, poniżej płycina z inskrypcją i rokiem 1700[8]
- na skrzydle południowym[9] portal główny z herbami po lewej: von Kanitz, Niebelschütz; po prawej: Glaubitz, Krekwitz i rokiem 1558[10] i napisem[11].
-
Herb von Kanitz -
Herb von Niebelschütz -
Herb von Glaubitz -
Herb von Kreckwitz -
Herb Hansa von Mütschelnitz -
Herb Zuzanny von Schweinitz
Obiekt jest częścią zespołu pałacowego, w skład którego wchodzi jeszcze:
- park z początku XVIII, zmieniony w drugiej połowy XIX w., zdewastowany, położony za dworem;
- folwark z budynkami gospodarczymi:
- dwie oficyny, z drugiej połowy XVIII w.,
- pawilon (I), z XVII w.,
- pawilon (II), z drugiej połowy XIX w.,
- stajnia z bramą, z początku XX w.,
- stodoła, z drugiej połowy XIX w.;
- czworak, z XIX/XX w.;
- lodownia, z połowy XIX w.;
- piec chlebowy, z XIX/XX w.;
- kordegarda znajdująca się obok dworu.
-
Pałac w drugiej połowie XIX w.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Pałac Dziewin Schloss Dieban. [dostęp 2024-12-18].
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo dolnośląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024.
- ↑ Jakub Jagiełło: Dwór w Dziewinie. [dostęp 2019-10-25].
- ↑ Jan Fryderyk von Mütschelnitz był uczniem gimnazjum w Brzegu i Legnicy, studentem Tybingi, Strasburga, Paryża i Genewy, po podróżach po Europie w 1671 wrócił na Śląsk
- ↑ Roman Sękowski (1931-2023): Herbarz szlachty śląskiej : informator genealogiczno-heraldyczny.. T. T.5, M-N. Katowice: Fundacja „Zamek Chudów” ; Videograf II, 2007, s. 278, 284.
- ↑ NID. [dostęp 2024-12-18].
- ↑ Zwieńczenie portalu z kartuszem herbowym. [dostęp 2024-12-18].
- ↑ Tablica z portalu. [dostęp 2024-12-18].
- ↑ NID. [dostęp 2024-12-18].
- ↑ Zwieńczenie portalu. [dostęp 2024-12-18].
- ↑ NID. [dostęp 2024-12-18].