Pętówka babienica

Pętówka babienica
	Alytes obstetricans
	(Laurenti, 1768)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	płazy
Rząd	płazy bezogonowe
Rodzina	ropuszkowate
Rodzaj	Alytes
Gatunek	pętówka babienica
Synonimy
	Bufo obstetricans Laurenti, 1768; Bombinator obstetricans — Merrem, 1820; Rana obstetricans — Wolf in Sturm, 1828; Obstetricans vulgaris Dugès, 1834; Alytes obstetricans de l'Islei Lataste, 1879; Alytes obstetricans var. boscae — Boulenger, 1882; Alytes campanisonus boscai — Lindholm, 1929;
	Bufo obstetricans Laurenti, 1768; Bombinator obstetricans — Merrem, 1820; Rana obstetricans — Wolf in Sturm, 1828; Obstetricans vulgaris Dugès, 1834; Alytes obstetricans de l'Islei Lataste, 1879; Alytes obstetricans var. boscae — Boulenger, 1882; Alytes campanisonus boscai — Lindholm, 1929;
Podgatunki
	A. o. obstretricans Laurenti, 1768; A. o. boscai Lataste, 1879; A. o. pertinax García-París & Martínez-Solano, 2001; A. o. lusitanicus Ambu, Martínez-Solano & Dufresnes, 2024;
	A. o. obstretricans Laurenti, 1768; A. o. boscai Lataste, 1879; A. o. pertinax García-París & Martínez-Solano, 2001; A. o. lusitanicus Ambu, Martínez-Solano & Dufresnes, 2024;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Zasięg występowania
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Pętówka babienica (Alytes obstetricans) – gatunek płaza bezogonowego z rodziny ropuszkowatych (Alytidae). Gatunek trujący.

Dane liczbowe

Długość: 4–6 cm
Masa: 9–10 g
Długość życia: ponad 5 lat
Czas przeobrażenia: ok. 8 miesięcy.

Wygląd

Posiada ciało dość silnie spłaszczone, grzbietobrzusznie. Na prawie całej skórze jest pokryta małymi brodawkami. Po bokach występują większe, pojedyncze brodawki ułożone w rzędach. Źrenice oczu pionowo i szparowato ustawione. Ubarwienie grzbietu szare, bądź też szarobrązowe z mozaiką ciemnych i jasnych plamek. Samica po bokach posiada rzędy brodawek w kolorze pomarańczowym lub czerwonym. Brzuch jasny, białawy.

Występowanie

Zamieszkuje podgórza i wyższe partie gór do 1500 m n.p.m. zachodniej Europy (Francja, Niemcy, Belgia, Holandia, Portugalia, Hiszpania) oraz północną i zachodnią Szwajcarię. Introdukowana w północnej Anglii^[2].

W 1894 roku przeprowadzono introdukcję pętówki babienicy w Sudetach w okolicy góry Ślęży położonej obecnie w Polsce^[5]. Gatunek ten jednak tam wyginął^[6]^[7]. Według bazy danych Instytutu Ochrony Przyrody (IOP) „Gatunki obce w Polsce” pętówka babienica jest nieinwazyjnym gatunkiem obcym, który wymarł w Polsce^[8].

Tryb życia

Prowadzi lądowy i nocny tryb życia. Żyje samotnie lub w małych grupach. Żywi się małymi owadami. Nazwa pętówka pochodzi stąd, że samiec, opiekując się potomstwem, owija dookoła tylnych nóg złożony przez samicę skrzek, który ma postać sznura. W okresie opieki nad potomstwem samiec jest więc jakby „spętany”.

Przypisy

↑ Alytes obstetricans, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b Darrel R.D.R. Frost Darrel R.D.R., Alytes obstetricans (Laurenti, 1768), [w:] Amphibian Species of the World: an Online Reference. Version 6.2 [online], American Museum of Natural History, New York, USA [dostęp 2024-07-21] (ang.).
↑ J.J. Ambu J.J., Í.Í. Martínez-Solano Í.Í., C.C. Dufresnes C.C., A new subspecies of Midwife Toad (Anura, Alytidae, Alytes Wagler, 1829) supported by genomic taxonomy, „Alytes”, 41 (1–4), 2024, s. 18–39 (ang.).
↑ Alytes obstetricans, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ J.M. Kowalski, Wł. Mierzejewski, E. Niezabitowski, S. Udziela: Klucz do oznaczania zwierząt kręgowych ziem polskich : wydany staraniem Kólka Przyrodników Uczniów Uniwers. Jagiell. w Krakowie : z 43 rycinami w tekscie i 7 tablicami. Hoyer, Henryk Fryderyk (Red.). Kraków: Kółko Przyrodników U. U. J., 1910, s. 62. [dostęp 2018-02-18].
↑ Ferdinand Pax: Die Tierwelt Schlesiens. Jena: Verlag von Gustav Fischer, 1921, s. 150. [dostęp 2018-02-18]. (niem.).
↑ Tomasz Majtyka, Joanna Górajewska, Jakub Kordas, Maria Ogielska. Herpetofauna Ślężańskiego Parku Krajobrazowego i okolic. „Przyroda Sudetów : Rocznik”. 13, s. 193-202, 2010. Jelenia Góra: Muzeum Przyrodnicze w Jeleniej Górze przy współpracy Zachodniosudeckiego Towarzystwa Przyrodniczego. ISSN 1895-8109. [dostęp 2018-02-18].
↑ Gatunki Obce w Polsce : Alytes obstetricans (Laurenti, 1768) — Pętówka babienica — Midwife toad (Płaz). Instytut Ochrony Przyrody (IOP) Polskiej Akademii Nauk (PAN). [dostęp 2018-02-18].

[itis-1] Alytes obstetricans, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[asw-2] Darrel R.D.R. Frost Darrel R.D.R., Alytes obstetricans (Laurenti, 1768), [w:] Amphibian Species of the World: an Online Reference. Version 6.2 [online], American Museum of Natural History, New York, USA [dostęp 2024-07-21] (ang.).

[ambu-3] J.J. Ambu J.J., Í.Í. Martínez-Solano Í.Í., C.C. Dufresnes C.C., A new subspecies of Midwife Toad (Anura, Alytidae, Alytes Wagler, 1829) supported by genomic taxonomy, „Alytes”, 41 (1–4), 2024, s. 18–39 (ang.).

[iucn-4] Alytes obstetricans, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[Kowalski1910-5] J.M. Kowalski, Wł. Mierzejewski, E. Niezabitowski, S. Udziela: Klucz do oznaczania zwierząt kręgowych ziem polskich : wydany staraniem Kólka Przyrodników Uczniów Uniwers. Jagiell. w Krakowie : z 43 rycinami w tekscie i 7 tablicami. Hoyer, Henryk Fryderyk (Red.). Kraków: Kółko Przyrodników U. U. J., 1910, s. 62. [dostęp 2018-02-18].

[Pax1921-6] Ferdinand Pax: Die Tierwelt Schlesiens. Jena: Verlag von Gustav Fischer, 1921, s. 150. [dostęp 2018-02-18]. (niem.).

[Majtyka10-7] Tomasz Majtyka, Joanna Górajewska, Jakub Kordas, Maria Ogielska. Herpetofauna Ślężańskiego Parku Krajobrazowego i okolic. „Przyroda Sudetów : Rocznik”. 13, s. 193-202, 2010. Jelenia Góra: Muzeum Przyrodnicze w Jeleniej Górze przy współpracy Zachodniosudeckiego Towarzystwa Przyrodniczego. ISSN 1895-8109. [dostęp 2018-02-18].

[IOP_Gat_obce-8] Gatunki Obce w Polsce : Alytes obstetricans (Laurenti, 1768) — Pętówka babienica — Midwife toad (Płaz). Instytut Ochrony Przyrody (IOP) Polskiej Akademii Nauk (PAN). [dostęp 2018-02-18].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]