Nototenia marmurkowa
Notothenia rossii[1] | |||
Richardson, 1844 | |||
Systematyka | |||
Domena | |||
---|---|---|---|
Królestwo | |||
Typ | |||
Podtyp | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Infragromada | |||
Nadrząd | |||
Rząd | |||
Podrząd | |||
Rodzina | |||
Rodzaj | |||
Gatunek |
nototenia marmurkowa | ||
Synonimy | |||
|
Nototenia marmurkowa[2] (Notothenia rossii) – gatunek morskiej ryby okoniokształtnej z rodziny nototeniowatych (Nototheniidae)[3].
Rozmieszczenie i środowisko
[edytuj | edytuj kod]Ryba morska, prowadząca przydenny tryb życia, oceanodromiczna. Bytuje przeważnie na głębokości od 5 do 350 m, przy czym młode osobniki żerują w płytkich zatokach, natomiast dojrzałe płciowo wypływają na większe głębokości, nie opuszczając jednak szelfu kontynentalnego. Występuje w zimnych, antarktycznych i subantarktycznych wodach (m.in. obszary związane z północną częścią Półwyspu Antarktycznego, łukami wyspowymi Morza Scotia, wyspami Księcia Edwarda, Crozeta, Kerguelena, Heard i Macquarie). Jej zasięg występowania ogranicza się do obszaru 45°S–67°S, 75°W–165°E[4].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]Osiąga do 92 cm długości całkowitej, przeciętnie 50 cm[4] (30–60 cm[2]). Wymiary przykładowego osobnika w odniesieniu do długości całkowitej: długość standardowa – 88,2%, długość ogonowa – 100%, głębokość ciała – 22,1%, długość głowy – 25,6%. Średnica oka – 17,3% długości głowy[4]. Maksymalna zaobserwowana masa ciała – 10 kg[4][5] (przeciętna od 0,6 do 8 kg[2]). Maksymalny odnotowany wiek – 16 lat. Osobniki męskie dożywają średnio 12 lat[4]. Ma dwie oddzielne płetwy grzbietowe, przy czym druga (tylna) jest znacznie dłuższa od pierwszej (przedniej)[2]. Pierwsza płetwa grzbietowa ciernista, z 4–7 kolcami, druga z 32–36 promieniami miękkimi. Jedna płetwa odbytowa rozpostarta na 26–30 promieniach miękkich. Płetwy piersiowe długie, wachlarzowate, z 21–23 promieniami miękkimi[4][2]. Płetwy brzuszne umiejscowione na podgardlu, co jest cechą charakterystyczną dla całego rodzaju, z 5–6 promieniami miękkimi[2]. Płetwa ogonowa jakby ścięta[4]. Ciało wrzecionowate[4], pokryte dość dużymi łuskami kolistymi, o znacznym urozmaiceniu ubarwienia – szarozielonkawe, ciemnoszare, brązowe, sporadycznie także różowe lub żółtawe, zazwyczaj charakterystycznie pstre lub marmurkowate. Głowa nieułuszczona. Na pokrywie nie ma kolców[2].
Ekologia i zachowanie
[edytuj | edytuj kod]Dojrzewa w wieku około 4–5 lat, przy długości około 35–40 cm. Duża płodność: 70–100 tys. ziaren ikry z jednej samicy. Ikra denna[2]. Jest to ryba oceanodromiczna. W okresie godowym wypływa na otwarte wody. W subantarktyce przypada to na okres późnego lata, tj. grudzień–kwiecień, w Morzu Scotia na luty–marzec. Zarówno młode, jak i dojrzałe płciowo osobniki prowadzą przydenny tryb życia, przy czym niedojrzałe nototenie żerują w płytkich zatokach, a starsze po tarle kierują się w głąb wód, na głębokości do 350 m, nie opuszczają jednak szelfu kontynentalnego[2][4]. Tarło odbywa się raz do roku[4]. Żywi się głównie szczętkami[5], najczęściej z rodzaju Euphausia[2].
Znaczenie gospodarcze
[edytuj | edytuj kod]Jest poławiana komercyjnie i ma znaczną wartość gospodarczą. Jej mięso cechuje się wysokimi walorami smakowymi i może zawierać do 24% tłuszczu. Jej zasoby wydają się być obfite. Najefektywniejsze połowy prowadzone są na głębokości 150–300 m[2].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Notothenia rossii, [w:] Integrated Taxonomic Information System [dostęp 2018-07-30] (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j k Stanisław Rutkowicz: Encyklopedia ryb morskich. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Morskie, 1982, s. 456.
- ↑ Ron Fricke , William Neil Eschmeyer, Richard van der Laan (red.), SEARCH, [w:] Eschmeyer’s Catalog of Fishes, California Academy of Sciences, 2 lipca 2018 [dostęp 2018-07-26] (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j Notothenia rossii (ang.) w: Froese, R. & D. Pauly. FishBase. World Wide Web electronic publication. www.fishbase.org [dostęp: 2018-07-30
- ↑ a b Włodzimierz Załachowski: Ryby. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1997. ISBN 83-01-12286-2.