Niwki (Poręba)
część miasta Poręby | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Powiat | |
Gmina | |
Miasto | |
W granicach Poręby |
30 czerwca 1963 |
SIMC |
0945574 |
Strefa numeracyjna |
32 |
Tablice rejestracyjne |
SZA |
Położenie na mapie Poręby | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa śląskiego | |
Położenie na mapie powiatu zawierciańskiego | |
50°30′28″N 19°17′41″E/50,507778 19,294722 |
Niwki – część miasta Poręba w Polsce, w województwie śląskim, w powiecie zawierciańskim. Do 1956 samodzielna miejscowość, posiadająca w latach 1933–54 własną administrację gromadzką.
Niwki stanowi fizycznie odizolowaną i zarazem najdalej na północny zachód wysuniętą cześć Poręby. Mimo wiejskiego charakteru mają one zwartą zabudowę, głównie wzdłuż ulic Kopernika, Aksamitnej, Ludowej i Baśniowej[1]. Poprzez ulicę Niwecką łączą się z Dziechciarzami, Krzemendą i centrum Poręby[2].
Historia
[edytuj | edytuj kod]Znane były kuźnice Niwki leżące nieopodal miejscowości Niwki "W roku 1450 Jan z Pilicy [Granowski] w ramach rozliczeń finansowych z siostrą i szwagrem odstępuje Wacławowi ks. opolskiemu m.in. wieś Niwki z dwiema kuźnicami. Można sądzić, iż chodzi o kuźnice położone najbliżej Niwek, czyli Kuźnicę Niwki i Kuźnicę Krzemienda.[...] Kuźnicy Krzemiendy lub Kuźnicy Poręby dotyczy wiadomość z 1535 r. o zezwoleniu Rafała Pileckiego dla Jana Kleszcza kuźnika z kopalni nad Czarną Przemszą na zbudowanie młyna w dziedzinie Niwki na sadzawkach przynależnych do jego kuźnicy."[3]
Około roku 1596 "kuźnicami niweckimi" zarządzał Walenty Roździeński, który w swoim dziele „Officina ferraria, abo Huta y Warstat z Kuźniami szlachetnego dzieła Żelaznego” opisywał historię górnictwa i hutnictwa na świecie, w tym kuźnicę z Niwek i okolic.[4]
Od 1867 w gminie Poręba Mrzygłodzka. W latach 1867–1926 Niwki należały do powiatu będzińskiego, a od 1927 do zawierciańskiego[5]. W II RP przynależały do woj. kieleckiego. 31 października 1933 gminę Poręba Mrzygłodzka podzielono na dziewięć gromad. Wieś Niwki utworzyła gromadę o nazwie Niwki w gminie Poręba Mrzygłodzka[6].
Podczas II wojny światowej włączone do III Rzeszy[7]. Po wojnie gmina przez bardzo krótki czas zachowała przynależność administracyjną, lecz już 18 sierpnia 1945 roku została wraz z całym powiatem zawierciańskim przyłączone do woj. śląskiego[8].
W związku z reformą znoszącą gminy jesienią 1954 roku, gromada Niwki oraz gromada Leśniaki ze zniesionej gminy Pińczyce w tymże powiecie ustanowiły nową gromadę Niwki[9]. 31 grudnia 1961 gromadę Niwki zniesiono, a jej obszar włączono do gromady Żelisławice[10].
30 czerwca 1963 wieś Niwki wyłączono z gromady Żelisławice wyłączono wieś Niwki, włączając ją do osiedla Poręba, przez co Niwki utraciły swoją samodzielność[11].
1 stycznia 1973 osiedle Poręba otrzymało status miasta, w związku z czym Niwki stały się obszarem miejskim[12]. 27 maja 1975 całą Porębę włączono do Zawiercia, lokując Niwki skrajnie peryferyjnie względem centrum nowego miasta[13]. 1 października 1982 Poręba odzyskała samodzielność, a Niwki stały się ponownie jej częścią[14].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ O mieście | Urząd Miasta Poręba [online], umporeba.pl [dostęp 2024-04-24] (pol.).
- ↑ Niwki
- ↑ Produkcja żelaza - Jura-Pilica.com [online], jura-pilica.com [dostęp 2024-04-24] (pol.).
- ↑ Walenty roździeński i jego opis hutnictwa i górnictwa okolic Zawiercia - Zawiercianin.pl - Portal aktywności społecznej [online], zawiercianin.pl [dostęp 2024-04-24] (pol.).
- ↑ Baza archiw. [dostęp 2021-04-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)].
- ↑ Kielecki Dziennik Wojewódzki. 1933, nr 27, poz. 182
- ↑ Amtliches Gemeinde- und Dorfverzeichnis fuer das GG
- ↑ Dz.U. z 1945 r. nr 27, poz. 167
- ↑ Uchwała Nr 24/54 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Stalinogrodzie z dnia 5 października 1954 r. w sprawie podziału na gromady powiatu zawierciańskiego; w ramach Zarządzenia Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Stalinogrodzie z dnia 15 listopada 1954 r. w sprawie ogłoszenia uchwał Wojewódzkiej Rady Narodowej w Stalinogrodzie z dnia 5 października 1954 r., dotyczących reformy podziału administracyjnego wsi (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Stalinogrodzie z dnia 1 grudnia 1954 r., Nr. 10, Poz. 54)
- ↑ Uchwała Nr 20/61 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Katowicach z dnia 4 października 1961 r. (zatwierdzona uchwałą Rady Ministrów Nr 511/61 z dnia 28 listopada 1961 r.) w sprawie zniesienia niektórych gromad w województwie katowickim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Katowicach z dnia 30 grudnia 1961 r., Nr. 13, Poz. 64)
- ↑ Dz.U. z 1963 r. nr 23, poz. 128
- ↑ Dz.U. z 1972 r. nr 50, poz. 327
- ↑ Dz.U. z 1975 r. nr 15, poz. 87
- ↑ Dz.U. z 1982 r. nr 23, poz. 164