Muzyka wokalna
Muzyka wokalna – muzyka wykonywana za pomocą ludzkiego głosu[1], pierwotna w rozwoju twórczości muzycznej[2]. Może być wykonywana solowo lub zespołowo, z akompaniamentem instrumentów muzycznych lub bez akompaniamentu[3]. W muzyce wokalnej obok czynnika muzycznego może występować również tekst, który nadaje muzyce właściwości programowe[4] oraz przekazuje treść utworu muzycznego[1], a jego stosunek do muzyki różni się w zależności od okresu historycznego[2]. Teksty utworów są przeważnie wierszowane (teksty prozatorskie częściej występują w muzyce liturgicznej). Istnieją również beztekstowe utwory wokalne wykonywane przez zamknięte usta (wł. bocca chiusa) lub w których tekst został zastąpiony, przynajmniej częściowo, przez same samogłoski/spółgłoski, czy też pojedyncze wyrazy. Adaptacje muzyki instrumentalnej do wykonania przez głos ludzki dokonywane są rzadko[1].
Muzyka ta rozwijała się na przestrzeniach epok: średniowiecza (chorały), renesansu (głównie muzyka chóralna – msze, motety, psalmy, chansons, kanony, madrygały), baroku (gdzie wyraźnie zaznaczył się rozkwit utworów na chór oraz orkiestrę). Do około 1600 roku wyraźnie zaznaczała się jej przewaga nad muzyką instrumentalną. W baroku obydwa gatunki muzyki osiągnęły takie samo znaczenie, lecz od ok. 1750 r. muzyka wokalna straciła na popularności.
W klasycyzmie i romantyzmie rozwinęła się forma pieśni, typowa zwłaszcza dla twórczości Franza Schuberta.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Chomiński i Wilkowska-Chomińska 1974 ↓, s. 15.
- ↑ a b Chomiński i Wilkowska-Chomińska 1974 ↓, s. 16.
- ↑ Bender 2002 ↓, s. 81.
- ↑ Habela 1998 ↓, s. 217–218.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Eugenia Bender, Muzyka, wyd. 2, Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, 2002, ISBN 83-204-2700-2, OCLC 749600081.
- Józef Michał Chomiński, Krystyna Wilkowska-Chomińska, Formy muzyczne, wyd. I, t. 3. Pieśń, Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1974, ISBN 83-224-0224-4, OCLC 749427187.
- Jerzy Habela, Słowniczek muzyczny, wyd. 14, Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1998, ISBN 83-224-0336-4, OCLC 28027680.