Przejdź do zawartości

Miguel Ydígoras Fuentes

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Miguel Ydígoras Fuentes
ilustracja
Data urodzenia

17 października 1895

Data śmierci

27 października 1982

Prezydent Gwatemali
Okres

od 1958
do 1963

Poprzednik

Guillermo Flores Avendaño

Następca

Enrique Peralta Azurdia

José Miguel Ramón Ydígoras Fuentes, José Miguel Ramón Idígoras Fuentes (ur. 17 października 1895 w Retalhuleu, zm. 27 października 1982 w mieście Gwatemali) – gwatemalski generał, polityk, właściciel ziemski[1], dyktatorski[2] prezydent Gwatemali od 1958 do 1963.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Był zaufanym współpracownikiem dyktatora Jorge Ubico (pełnił w jego administracji urząd szefa sztabu generalnego). Po obaleniu Ubico w 1944 dołączył do przeciwników reform zarządzanych przez nowe władze pod wodzą Juana José Arévalo Bermejo oraz pułkownika Jacobo Arbenza Guzmána. W 1950 wystartował w wyborach prezydenckich, zdobywając 19% głosów i przegrywając z Jacobo Arbenzem. Stał się prawą ręką zbuntowanego pułkownika Carlosa Castillo Armasa: w 1954 udzielił mu wsparcia w obaleniu Arbenza, jednak w 1957 doprowadził[3] do zamordowania Castillo z pomocą CIA[4] i ponownie sięgnął po urząd prezydencki. Startując z ramienia Partido Reconciliacion Democratica Nacional zajął drugie miejsce, jednak na skutek zamieszania w kręgach junty wojskowej wybory w 1958 powtórzono. Ydigoras odniósł w nich zwycięstwo i objął stanowisko dzięki fałszerstwom. Dojście do władzy Ydigorasa do władzy zostało zaakceptowane przez Departament Stanu USA oraz United Fruit Company[5] – amerykańskie przedsiębiorstwo posiadające wielkie wpływy w Gwatemali od XIX wieku.

W początkach rządów pod wpływem nacisków CIA został zmuszony do spłacenia długu Carlosa Castillo Armasa, który ten zaciągnął na potrzeby zorganizowania przewrotu przeciwko Arbenzowi w 1954. Jako prezydent Ydigoras kontynuował działanie przeciw lewicy, jaką kierowali się jego poprzednicy; w polityce wewnętrznej organizował represje wobec osób podejrzanych o sprzyjanie tej ideologii politycznej, zaś w polityce zagranicznej pielęgnował zbliżenie do USA, m.in. jako zwolennik akcji przeciwko Kubie Fidela Castro – udzielał pomocy kubańskim antykomunistycznym działaczom[6] i zezwolił Stanom Zjednoczonym na budowę baz wojskowych w celu przygotowania inwazji na Kubę.

Mimo prawicowej i proamerykańskiej polityki nie cieszył się popularnością w armii Gwatemali, gdyż dążył do uniezależnienia się od niej. Zamach stanu przeciwko niemu w 1960 dowodzony przez Rafaela Pereirę zakończył się niepowodzeniem, ale zapoczątkował on ogólnokrajową działalność partyzancką ugrupowań antyrządowych która przerodziła się w wojnę domową. W 1962 wystąpiła przeciwko niemu wielka demonstracja mieszkańców stolicy złożona głównie z gwatemalskiej inteligencji i klasy robotniczej, jednak przy wsparciu CIA doprowadził do zdławienia wieców. Następne przewroty również były tłumione aż do ostatniego w 1963, kiedy to Enrique Peralta, minister obrony w jego rządzie, obalił Ydigorasa i deportował go do Nikaragui. Jako oficjalną przyczynę usunięcia prezydenta Peralta ogłosił komunistyczne sympatie generała. W rzeczywistości powodem zamachu był fakt, że generał zezwolił na Juanowi Jose Arevalo na powrót z emigracji i ubieganie się o urząd prezydenta w wyborach w 1963. Na wygnaniu Ydigoras napisał i opublikował w tym samym roku książkę My War with Communism wydaną przez wydawnictwo Englewood Cliffs, Prentice-Hall, w której udowadniał swój brak jakichkolwiek powiązań z ideologią komunistyczną w odpowiedzi na zarzuty stawiane przez Peraltę po zamachu stanu, a nawet oskarżał o realizację polityki pod kątem owej orientacji politycznej samego Peraltę.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Robert Czarkowski, Wróciłem z piekła, Oficyna Wydawnicza G&P, 2000, s. 48.
  2. Rafał Cezary Piechociński, [1] – republika.pl.
  3. Peter Calvert, Terroryzm w Gwatemali w: Encyklopedia terroryzmu, wyd. Bellona i Muza SA, Warszawa, 2004.
  4. Paweł Rośczak, Budowa lotniska i bazy szkoleniowej dla kubańskich emigrantów w Gwatemali (1960 r.).
  5. Grzegorz Jaszuński, Świat zdaje egzamin. 1945–1965, wyd. Czytelnik, Warszawa 1967.
  6. Nowa encyklopedia powszechna PWN, Dariusz Kalisiewicz (red.), Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1996, ISBN 83-01-11966-7, OCLC 830125613.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]