Michael Thonet

Michael Thonet (ur. 2 lipca 1796 w Boppard, Niemcy, zm. 3 marca 1871 w Wiedniu) – niemiecko-austriacki stolarz i pionier przemysłowej produkcji mebli.

Życiorys

Thonet był synem mistrza garbarza, Franza Antona Thoneta z Boppard. Po odbyciu nauki na cieślę, Thonet otworzył swój własny warsztat w 1819 roku^[1]^[2]. Rok później ożenił się z Anną Grahs, z którą miał siedmiu synów i sześć córek. Tylko pięciu synów przeżyło dzieciństwo.

W latach trzydziestych XIX wieku, Thonet próbował wykonywać meble z drewna giętego. Początkowo eksperymentował z materiałem klejonym z kilku warstw forniru. Pierwszym sukcesem był tzw. Bopparder Schichtholzstuhl z roku 1836. Thonet zyskał znaczną niezależność w roku 1837 po nabyciu fabryki kleju, który stosował do wyrobu swoich mebli. Jednak nie udało mu się uzyskać opatentowania swojej technologii wyrobu mebli w Prusach w 1840 r., patent przyznano mu w Paryżu w 1841 r.^[3]

Na targach w Koblencji w 1841 roku, Thonet spotkał księcia Klemensa Wenzela von Metternich, który był entuzjastą mebli Thoneta i który stwierdzając: „W Boppard będzie Pan zawsze biedny. Proszę przyjechać do Wiednia”, zaprosił go na dwór do Wiednia.

Kiedy zakład w Boppard popadł w trudności finansowe, Thonet sprzedał go i wraz z rodziną przeniósł się do Wiednia w 1842 r. Tutaj pracował wraz z synami nad wystrojem wnętrz Pałacu Liechtenstein jako podwykonawca znanego w Wiedniu wytwórcy mebli Carla Leistlera. Odegrał również dużą rolę przy pracach nad wystrojem Pałacu Schwarzenberg. Kawiarnia „Café Daum” była pierwszym oficjalnym lokalem, w której od około roku 1850 znajdowały się wyłącznie krzesła Thoneta. Krzesło numer 4 od tamtych czasów jest klasycznym krzesłem wiedeńskich kafejek.

W roku 1849 jeszcze raz założył własne przedsiębiorstwo, które przekazał swoim synom w roku 1853 nadając mu firmę Bracia Thonet – „Gebrüder Thonet”.

W roku 1850 Thonet wykonał Krzesło numer 1. Na Wielkiej Wystawie Światowej w Londynie w 1851 roku zdobył brązowy medal za swoje meble. Były to meble wykonane z klejonych ze sobą i giętych prętów z palisandru, stosunkowo drogiego materiału, co sprawiało, że były produktem luksusowym^[4]. Wyróżnienie na wystawie przyniosło mu światowe uznanie. Na następnej Wielkiej Wystawie Światowej w Paryżu w 1855 roku, otrzymał srebrny medal. W roku 1857 ruszyła produkcja w nowej fabryce mebli w Koryčanach na Morawach, a potem otwierano kolejne zakłady w miejscowościach Bystrice pod Hostynem i Vsetin.

Stopniowo Thonet przestał używać do produkcji mebli drewna klejonego warstwowo, zastępując je prętami bukowymi. Drewno początkowo było rozmiękczane poprzez gotowanie w wodzie lub parze wodnej, a następnie było suszone w specjalnych metalowych formach, które przejmowały napięcia związane z suszeniem i zapobiegały pękaniu materiału. Właśnie z meblami wykonanymi z giętej buczyny (określanymi jako meble thonetowskie) Michael Thonet jest najbardziej kojarzony.

W roku 1859 powstało słynne Krzesło numer 14 znane jako Konsumstuhl Nr. 14. Jest to „krzesło wszystkich krzeseł” (dzisiaj model 214). Do czasów współczesnych wyprodukowano ok. 60 milionów sztuk tego modelu^[5], należy do tej liczby dodać liczne kopie sprzedawane przez konkurentów Thoneta. Za jego projekt Thonet otrzymał złoty medal na Wystawie Światowej w Paryżu w 1867 roku.

Nagrody dla Gebrüder Thonet do roku 1871

1851 Wystawa Światowa w Londynie, brązowy medal
1854 Wystawa Przemysłowa w Monachium, brązowy medal
1855 Wystawa Światowa w Paryżu, srebrny medal
1862 Wystawa Światowa w Londynie, brązowy medal
1862 Niederösterreichischer Gewerbeverein w Wiedniu, srebrny medal
1864 Wystawa in Linzu, srebrny medal
1865 Wystawa Światowa w Dublinie, brązowy medal
1865 Wystawa w Salzburgu, srebrny medal
1865 Gewerbe-Industrieausstellung Stettin, brązowy medal
1865 Międzynarodowa Wystawa w Kolonii, srebrny medal
1866 Land- und Forstwirtschaftliche Ausstellung w Wiedniu, srebrny medal
1867 Landwirtschaftliche Ausstellung w Salzburgu, srebrny medal
1867 Wystawa Światowa w Paryżu, złoty medal
1869 Międzynarodowa Wystawa Ogrodowa w Hamburgu, srebrny medal
1869 Międzynarodowa Wystawa w Amsterdamie, złoty medal
1869 Wystawa Altona, złoty medal
1870 Wystawa Cassel, złoty medal

(źródło: Publikacja Braci Thonet z 1896 „Festschrift der Gebrüder Thonet von 1896”)

Dzisiaj można zwiedzać muzeum znajdujące się w Fabryce Mebli we Frankenbergu. Kiedy Michael Thonet zmarł w roku 1871 w Wiedniu, Gebrüder Thonet sprzedawała swoje krzesła w całej Europie, Chicago i Nowym Jorku. Thonet został pochowany najpierw na cmentarzu Sankt Marxer Friedhof w Wiedniu. W 1888 roku przeniesiono jego grób do grobowca rodzinnego na Cmentarzu Centralnym w Wiedniu.

Zobacz też

Krzesło numer 4 - pierwszy model krzesła z drewna giętego wykonany na potrzeby wnętrza miejsca publicznego, wg projektu Michaela Thoneta.
plecionka rattanowa

Przypisy

↑ Michael Thonet, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2013-03-04] (ang.).
↑ Kamelia Minczewa-Gospodarek. Dzieło Thonetów. „Wiadomości IWP- Design”. 1-2, s. 2, 1991.
↑ Kamelia Minczewa-Gospodarek. Dzieło Thonetów. „Wiadomości IWP- Design”. 1-2, s. 3, 1991.
↑ Kamelia Minczewa-Gospodarek. Dzieło Thonetów. „Wiadomości IWP- Design”. 1-2 (1991). IWP.
↑ Thonet. [dostęp 2013-03-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-02-18)].

Bibliografia

Festschrift der Gebrüder Thonet von 1896 cyt. w Albrecht Bangert. Thonet-Möbel. Heyne, München 1981
Albrecht Bangert: Thonet Möbel. Bugholz-Klassiker von 1830-1930. Heyne, München 1997, ISBN 3-453-13047-2.
Hans H. Buchwald: Form from Process. The Thonet chair. Carpenter Center for the Visual arts, Cambridge Mass. 1967
Reinhard Engel, Marta Halpert: Luxus aus Wien II. Czernin Verlag, Wien 2002. ISBN 3-7076-0142-0.
Andrea Gleininger: Der Kaffeehausstuhl Nr. 14 von Michael Thonet. Birkhäuser, Frankfurt/M. 1998, ISBN 3-7643-6832-2.
Heinz Kähne: Möbel aus gebogenem Holz. Ein Blick in die Sammlung der Stadt Boppard. Boppard 2000
Heinz Kähne: Thonet Bugholz-Klassiker. Eine Einführung in die Schönheit und Vielfalt der Thonet-Möbel. Rhein-Mosel Verlag, Briedel 1999, ISBN 3-929745-70-4.
HeinzH. Kähne HeinzH., Die Thonets in Boppard, Erfurt: Sutton Verlag, 2008, ISBN 978-3-86680-368-8, OCLC 369133553 .
Labelart WebPage design. Thonet Vienna-Chair No. 14. 9 November 1999.
Brigitte Schmutzler: Eine unglaubliche Geschichte. Michael Thonet und seine Stühle. Landesmuseum, Koblenz 1996, ISBN 3-925915-55-9.
Sembach, Leuthäuser, Gössel: Möbeldesign im 19. Jahrhundert, Benedikt Taschen GmbH, Köln 1990, ISBN 3-8228-0365-0.
Reider, William. Antiques: Bentwood Furniture. Architectural Digest August 1996: 106-111.
Thonet. American Craft December 1990: 42-45.
Thonet. Gebrüder Thonet GmbH. (11/9/99)

Linki zewnętrzne

Strona oficjalna (niem.)

[1] Michael Thonet, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2013-03-04] (ang.).

[2] Kamelia Minczewa-Gospodarek. Dzieło Thonetów. „Wiadomości IWP- Design”. 1-2, s. 2, 1991.

[3] Kamelia Minczewa-Gospodarek. Dzieło Thonetów. „Wiadomości IWP- Design”. 1-2, s. 3, 1991.

[Dzieło-4] Kamelia Minczewa-Gospodarek. Dzieło Thonetów. „Wiadomości IWP- Design”. 1-2 (1991). IWP.

[5] Thonet. [dostęp 2013-03-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-02-18)].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]