Marian Kiedrzyński (wojskowy)
major artylerii | |
Data i miejsce urodzenia |
2 lutego 1895 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
5 marca 1975 |
Przebieg służby | |
Siły zbrojne | |
Jednostki | |
Stanowiska |
dowódca dywizjonu |
Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa |
Odznaczenia | |
Marian Kiedrzyński[a] (ur. 2 lutego 1895 w Parznicach, zm. 5 marca 1975 w Częstochowie) – major artylerii Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy, kawaler Orderu Virtuti Militari.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się 2 lutego 1895 w rodzinnym majątku Parznice, w ówczesnym powiecie radomskim guberni radomskiej, jako syn Józefa (zm. 1902) i Felicji z Cieślikowskich (zm. 1906)[2]. Po śmierci matki razem z młodszą siostrą został oddany pod opiekę Adama Kownackiego, właściciela majątku Rożki[2]. W 1905 rozpoczął naukę w gimnazjum rosyjskim w Radomiu, lecz z powodu strajków szkolnych w następnym roku przeniósł się do polskiej Szkoły Handlowej Siedmioklasowej Miejskiej w Radomiu, którą ukończył w maju 1915[2]. W czasie nauki należał do drużyny skautowej oraz konspiracyjnych kółek samokształceniowych[2].
We wrześniu 1915 został powołany do armii rosyjskiej i wcielony do 33 batalionu zapasowego w Symferopolu[2]. W grudniu tego roku został skierowany do Odeskiej Szkoły Wojskowej (ros. Одесское военное училище)[2][3]. 1 maja 1916, po ukończeniu szkoły, został mianowany chorążym i przeniesiony do 271 zapasowego pułku piechoty (ros. 271-й пехотный запасный полк) w Jekaterynosławiu, w którym pełnił funkcję instruktora, a później komendanta szkoły podoficerskiej[2][3]. W lipcu 1917 został wysłany na front i wcielony do 16 ładożskiego pułku piechoty[2]. W grudniu tego roku wrócił z frontu do Jekaterynosławia[2]. W sierpniu 1918 wrócił do Radomia, a w październiku tego roku przyjechał do Lwowa, gdzie zapisał się do Szkoły Politechnicznej[2].
Od listopada 1918 uczestniczył w obronie Lwowa. Walczył na I i II odcinku obrony, a następnie w szeregach 1 pułku strzelców lwowskich i oddziale rotmistrza Romana Abrahama[2]. W 1919, po rozwiązaniu oddziału rtm. Abrahama, został przeniesiony do 6 pułku strzelców polskich, który później został przemianowany na 48 pułk piechoty[2]. W szeregach tego oddziału ochraniał granicę na Górnym Śląsku, a następnie uczestniczył w zajmowaniu Pomorza i wojnie z bolszewikami[2].
Po zakończeniu działań wojennych pozostał w wojsku i kontynuował służbę w 48 pułku piechoty[4]. W sierpniu 1922, na własną prośbę, został przeniesiony do rezerwy i przydzielony w rezerwie do 48 pp[2][5]. W październiku tego roku rozpoczął studia na Wydziale Inżynierii Leśnej Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie[2]. W październiku 1923, na własną prośbę, jako oficer rezerwy został powołany do służby czynnej w 48 pp na stanowisku dowódcy kompanii[2]. 8 stycznia 1924 został zatwierdzony w stopniu porucznika ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 i 5628. lokatą w korpusie oficerów rezerwy[6]. 23 sierpnia 1924 został przemianowany z dniem 1 lipca 1924 na oficera zawodowego w stopniu porucznika ze starszeństwem z 1 grudnia 1923 i 49. lokatą w korpusie oficerów piechoty[7][8]. W 1925 został przydzielony do 11 Dywizji Piechoty w Stanisławowie na stanowisko oficera sztabu[2]. W styczniu 1927 został przeniesiony służbowo do 5 pułku artylerii polowej we Lwowie celem przeszkolenia[9]. Od lutego do października tego roku był słuchaczem Szkoły Młodszych Oficerów Artylerii w Toruniu[2].
W listopadzie 1927 został przeniesiony do korpusu oficerów artylerii z równoczesnym przeniesieniem z 48 pp do 16 pułku artylerii polowej w Grudziądzu[10][11][12]. W garnizonie Grudziądz pełnił służbę na kolejnych stanowiskach: oficera ogniowego baterii, dowódcy baterii, adiutanta pułku i dowódcy 1 baterii[2]. 17 grudnia 1931 prezydent RP nadał mu z dniem 1 stycznia 1932 stopień kapitana w korpusie oficerów artylerii i 36. lokatą[13][14]. We wrześniu 1934 został przeniesiony do Szkoły Podchorążych Piechoty w Komorowie na stanowisko instruktora artylerii II batalionu (starszego rocznika podchorążych)[15]. Służbę na tym stanowisku pełnił do sierpnia 1939[16]. W międzyczasie ukończył kurs unifikacyjny w Centrum Wyszkolenia Piechoty w Rembertowie (1937) i kurs dowódców dywizjonów w Centrum Wyszkolenia Artylerii w Toruniu (1938) oraz został awansowany na stopień majora ze starszeństwem z 19 marca 1939 i 42. lokatą w korpusie oficerów artylerii[14][17].
W kampanii wrześniowej dowodził 81 dywizjonem artylerii lekkiej[18][19]. 27 września 1939, po bitwie pod Tomaszowem Lubelskim zakończonej kapitulacją, dostał się do niewoli niemieckiej. Początkowo przebywał w obozach przejściowych, a od 22 maja 1940 do 26 kwietnia 1945 w Oflagu VII A Murnau[20]. W styczniu 1947 rozpoczął służbę w Polskich Kompaniach Wartowniczych. 12 czerwca tego roku objął dowództwo 4070 kompanii w Röthenbach an der Pegnitz. 1 września 1947 wrócił do kraju.
Zmarł 5 marca 1975 i został pochowany na Cmentarzu Kule w Częstochowie (sektor 5, rząd PN, numer 6)[21].
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari nr 3052[2][22]
- Krzyż Walecznych dwukrotnie[17][23]
- Medal Niepodległości – 9 listopada 1933 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”[24][25][26][27]
- Srebrny Krzyż Zasługi[28]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921[2]
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości[2]
- Srebrny Medal za Długoletnią Służbę
- Brązowy Medal za Długoletnią Służbę
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 261, 540.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v Kiedrzyński Marian II. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari, sygn. I.482.20-1386 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-12-13].
- ↑ a b Выпускники : Дополнение к ВП 01.05.1916 : Кедржинский Мариан. Офицеры русской императорской армии. [dostęp 2024-12-16]. (ros.).
- ↑ Spis oficerów 1921 ↓, s. 157, jako Marian Józef Kiedrzyński.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 261.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 540.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 85 z 27 sierpnia 1924, s. 483.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 240, 403, 1676, 1678.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 54 z 23 grudnia 1926, s. 451.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 27 z 29 listopada 1927, s. 347.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 390, 488.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 198, 684.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 12 z 18 grudnia 1931, s. 401.
- ↑ a b Rybka i Stepan 2021 ↓, s. 536.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 22 grudnia 1934, s. 264.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 456.
- ↑ a b Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 167.
- ↑ Przybyszewski 2002 ↓, s. 29, 31.
- ↑ Głowacki 1986 ↓, s. 21, 190, 191, 355.
- ↑ Program „Straty osobowe i ofiary represji pod okupacją niemiecką”. Fundacja „Polsko-Niemieckie Pojednanie”. [dostęp 2024-12-15].
- ↑ Marian Kiedrzyński. Grobonet.com. [dostęp 2024-12-16].
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-12-13].
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-12-13].
- ↑ M.P. z 1933 r. nr 258, poz. 276.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 19 marca 1934, s. 114.
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-12-13].
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-12-13].
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 198.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2023-10-30].
- Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r.. Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1921.
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Ludwik Głowacki: Działania wojenne na Lubelszczyźnie w roku 1939. Wyd. 2. Lublin: Wydawnictwo Lubelskie, 1986. ISBN 83-222-0377-2.
- Andrzej M. Przybyszewski: 28 Pułk Artylerii Lekkiej. Pruszków: Oficyna Wydawnicza Ajaks, 2002, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich w kampanii wrześniowej. ISBN 83-88773-29-1.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935–1939. Wyd. 2 poszerzone. Warszawa: Wydawnictwo Tetragon Sp. z o.o., 2021. ISBN 978-83-66687-09-7.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
- Jeńcy Oflagu VII A Murnau
- Majorowie artylerii II Rzeczypospolitej
- Odznaczeni Brązowym Medalem za Długoletnią Służbę (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Walecznych (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Walecznych (dwukrotnie)
- Odznaczeni Medalem Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
- Odznaczeni Medalem Niepodległości
- Odznaczeni Medalem Pamiątkowym za Wojnę 1918–1921
- Odznaczeni Srebrnym Krzyżem Zasługi (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Srebrnym Medalem za Długoletnią Służbę (II Rzeczpospolita)
- Oficerowie 16 Pomorskiego Pułku Artylerii Lekkiej
- Oficerowie 48 Pułku Piechoty Strzelców Kresowych
- Oficerowie dowództwa 11 Karpackiej Dywizji Piechoty
- Pochowani na Cmentarzu Kule w Częstochowie
- Polacy – oficerowie Imperium Rosyjskiego
- Polacy – żołnierze Armii Imperium Rosyjskiego w I wojnie światowej
- Polscy skauci
- Uczestnicy bitwy o Lwów 1918–1919 (strona polska)
- Uczestnicy bitwy pod Tomaszowem Lubelskim (1939)
- Uczestnicy wojny polsko-bolszewickiej (strona polska)
- Urodzeni w 1895
- Zmarli w 1975
- Żołnierze Polskich Kompanii Wartowniczych