Przejdź do zawartości

Marek Jan Chodakiewicz

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Marek Jan Chodakiewicz
Data i miejsce urodzenia

15 lipca 1962
Warszawa

Specjalność: historia Europy Środkowej i Wschodniej XIX-XX w.
Alma Mater

Columbia University

Doktorat

2001 – historia
Columbia University

Nauczyciel akademicki
Uczelnia

University of Virginia

Stanowisko

adiunkt

Okres zatrudn.

2001–2003

Uczelnia

The Institute of World Politics

Stanowisko

profesor

Okres zatrudn.

od 2003

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski

Marek Jan Chodakiewicz (ur. 15 lipca 1962 w Warszawie) – polsko-amerykański historyk, profesor w The Institute of World Politics w Waszyngtonie, specjalizujący się w badaniu stosunków polsko-żydowskich, tematyki Szoa oraz historii Europy Środkowej i Wschodniej XIX wieku i XX wieku.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Syn Witolda oraz krewny Chrisa Cieszewskiego[1][2]. Do USA wyjechał w 1982 na studia[3]. Bakalaureat uzyskał na San Francisco State University w 1988, tytuł zawodowy magistra zdobył na Columbia University. Stopień doktora uzyskał broniąc na Columbia University w 2001 dysertacji: Accommodation and Resistance: A Polish County Krasnik during the Second World War and its Aftermath, 1939–1947. W latach 2001–2003 był adiunktem (assistant professor of history) na University of Virginia w Charlottesville. Był także profesorem wizytującym na Loyola Marymount University. Od 2003 jest profesorem historii w The Institute of World Politics w Waszyngtonie. W kwietniu 2005 został przez prezydenta G.W. Busha powołany do amerykańskiej Rady Pamięci Holokaustu, a od 2008 jest kierownikiem Katedry Studiów Polskich im. Tadeusza Kościuszki (The Kosciuszko Chair of Polish Studies). Od 2018 do 2022 członek Rady przy Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku[4].

W Polsce jest w radzie programowej naukowego czasopisma społeczno-historycznego „Glaukopis”, publikuje w Przeglądzie Historyczno-Wojskowym, „Zeszytach Historycznych WiN-u” i „Arcanach”, współpracuje z wydawnictwem „Fronda”, tygodnikiem „W sieci”, „Tygodnikiem Solidarność” oraz tygodnikiem „Najwyższy CZAS!”. Publikuje też w dzienniku „Rzeczpospolita”, na blogu Salon24.pl.

Specjalizuje się w historii Europy Środkowo-Wschodniej w XIX i XX wieku, w tym w historii Polski, Austro-Węgier (Historia Austro-Węgier) i Imperium Rosyjskiego (Historia Rosji), stosunkach polsko-żydowskich, myśli konserwatywnej i w problematyce nazizmu, faszyzmu oraz komunizmu.

Wystąpił w filmach dokumentalnych Towarzysz generał (2009), New Poland (2010), w trzeciej części serii Transformacja (2012) oraz Jedwabne. Historia prawdziwa (2022).

Zasiada w radzie historycznej Związku Żołnierzy Narodowych Sił Zbrojnych[5].

Poglądy i kontrowersje

[edytuj | edytuj kod]

Poglądy polityczne: prawica i lewica

[edytuj | edytuj kod]

Naukowiec o poglądach prawicowych i konserwatywnych.

Zdaniem Chodakiewicza pierwsze elementy struktur określanych z czasem jako lewicowe można dostrzec w gnozie[6]. Ich podstawą jest więc przekonanie o możliwości posiadania tajemnej (a więc niedostępnej ogółowi społeczeństwa) wiedzy o rzeczywistości, dzięki której staje się możliwa radykalna przemiana świata[7]. Stąd, jak twierdzi Chodakiewicz, obecne w rozmaitych ruchach lewicowych dążenia rewolucyjne oraz utopijność[7]. W cywilizacji chrześcijańskiej przejawiały się one w wierze w dokonanie przewrotu społecznego ustanawiającego Królestwo Boże na ziemi, a więc w wymiarze doczesnym[7]. W ramach laicyzacji świata zachodniego ta sama wiara utraciła religijną nomenklaturę, przyjmując postać oczekiwania idealnego, pozbawionego przemocy i niesprawiedliwości społeczeństwa oraz powszechnego dobrobytu[7]. Koncepcję tę niejednokrotnie wspiera przekonanie o tym, że człowiek, pozostając w stanie natury, jest istotą wolną i równą, a nabywa niewłaściwych przekonań w wyniku niekorzystnych i opresyjnych warunków społecznych[8]. Ich zmiana może dokonywać się drogą rewolucji lub wdrażania stopniowych zmian struktury społeczeństwa[6].

Innymi, obok gnozy i utopijności, wyznacznikami myśli lewicowej są według Chodakiewicza:

  • relatywizm i nominalizm polegające na przekonaniu o względności wszelkich ludzkich pojęć konstytuujących religię, tradycję i wartości[9].
  • idealizm i dualizm, które wyrażają się w przekonaniu o wyższości idei nad rzeczywistością, a także o możliwości dopasowania natury ludzkiej do teoretycznego modelu społeczeństwa postępowego[10].
  • progresywizm.

Należy do zdecydowanych krytyków Jana Tomasza Grossa[11].

Stosunek do teorii gender

[edytuj | edytuj kod]

Kontrowersje wzbudził wykład dotyczący cywilizacji śmierci, który Marek Chodakiewicz wygłosił 29 lipca 2019 w Centrum Edukacyjnym IPN im. Janusza Kurtyki[12][13][14][15]. Został on uznany przez część mediów za homofobiczny[13][14][15].

Chodakiewicz wyprowadza zasadnicze punkty teorii gender z idei gnostyckich, które powracały w historii kultury zachodniej pod postacią kolejnych ruchów progresywnych, anarchicznych czy radykalnie emancypacyjnych[16]. „Podczas gdy w chrześcijaństwie ciało i dusza to jedno”, pisał, „w gnozie są one traktowane oddzielnie. Ta starożytna herezja jest właśnie źródłem ideologii gender, szczególnie twierdzenia o rzekomej płynności płci (...). Sekty oparte na takich propozycjach pojawiają się w dziejach cyklicznie (...). Po XVII w. nastąpiła sekularyzacja gnostycyzmu. Tzw. oświecenie zdetronizowało Boga na rzecz nauki, która stała się bogiem. I zdeifikowała człowieka. W tym kontekście w XVIII w. miała miejsce nowa rewolucja seksualna”[17].

Wyróżnienia i nagrody

[edytuj | edytuj kod]

Publikacje

[edytuj | edytuj kod]

W języku polskim

[edytuj | edytuj kod]

W języku angielskim

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Prof. Chodakiewicz w „Tygodniku Solidarność”: Amerykanie z instytucji rządowych, z think tanków, nie mogli uwierzyć w przedstawione im fakty dotyczące Smoleńska. wpolityce.pl, 2014-04-19. [dostęp 2016-08-22].
  2. Małgorzata Kupiszewska: Prof.Chris Cieszewski: Zaplanowana dezinformacja smoleńska. pressmania.pl, 2016-04-10. [dostęp 2016-08-22].
  3. Chłopak z Żoliborza [online], niedziela.pl [dostęp 2019-10-05] (pol.).
  4. Minister Kultury powołał członków Rady Muzeum. muzeum1939.pl. [dostęp 2018-02-09].
  5. Władze ZŻ NSZ. nsz.com.pl. [dostęp 2014-01-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (15 grudnia 2017)].
  6. a b Marek Jan Chodakiewicz: O prawicy i lewicy. Warszawa: Glaukopis, 2013, s. 95. ISBN 978-83-932209-7-7.
  7. a b c d Marek Jan Chodakiewicz: O prawicy i lewicy. Warszawa: Glaukopis, 2013, s. 95-97. ISBN 978-83-932209-7-7.
  8. Marek Jan Chodakiewicz: O prawicy i lewicy. Warszawa: Glaukopis, 2013, s. 98. ISBN 978-83-932209-7-7.
  9. Marek Jan Chodakiewicz: O prawicy i lewicy. Warszawa: Glaukopis, 2013, s. 97. ISBN 978-83-932209-7-7.
  10. Marek Jan Chodakiewicz: O prawicy i lewicy. Warszawa: Glaukopis, 2013, s. 99. ISBN 978-83-932209-7-7.
  11. Konsultował historyczne wątki przemówienia Trumpa. Kim jest Marek Chodakiewicz? [online], wyborcza.pl [dostęp 2019-08-08] (pol.).
  12. Kim jest Marek Chodakiewicz? To on miał zyskać na milionowych kontraktach Polskiej Fundacji Narodowej [online], wyborcza.pl [dostęp 2019-10-05] (pol.).
  13. a b Homofobiczny wykład pod auspicjami IPN. Chodakiewicz opowiadał m.in. o „chomiku w odbytnicy” [online], gazetapl [dostęp 2019-08-08] (pol.).
  14. a b Chomik w odbytnicy i „bzykanie w kakao”. Wykład IPN o „cywilizacji śmierci” za publiczne pieniądze [online], oko.press [dostęp 2021-06-22].
  15. a b "Nic bardziej nie obraża Boga niż rzucanie nasienia w kał". Kuriozalne słowa na spotkaniu IPN [online], naTemat.pl [dostęp 2021-06-22] (pol.).
  16. Marek Jan Chodakiewicz: O cywilizacji śmierci. Jak zatrzymać antykulturę totalitarnych mniejszości. Warszawa: 3S Media/Biblioteka Wolności, 2020, s. 35-44. ISBN 978-83-61935-99-5.
  17. Marek Jan Chodakiewicz: O cywilizacji śmierci. Jak zatrzymać antykulturę totalitarnych mniejszości. Warszawa: 3S Media/Biblioteka Wolności, 2020, s. 42-44. ISBN 978-83-61935-99-5.
  18. Nagroda główna w 2003 roku [online], jozef-mackiewicz.pl [dostęp 2013-10-30] [zarchiwizowane z adresu 2013-11-01] (pol.).
  19. M.P. z 2007 r. nr 52, poz. 596za wybitne zasługi dla niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej, za działalność na rzecz przemian demokratycznych, za osiągnięcia w podejmowanej z pożytkiem dla kraju pracy zawodowej i działalności społecznej”.
  20. O nas. Korporacja Akademicka Respublica. [dostęp 2013-06-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-08-07)].
  21. Ukazała się publikacja „Narodowe Siły Zbrojne. Dokumenty 1942-1944. Tom I”.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]