Przejdź do zawartości

Malwoślaz

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Malwoślaz
Ilustracja
Malvastrum coromandelianum
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

różopodobne

Rząd

ślazowce

Rodzina

ślazowate

Rodzaj

malwoślaz

Nazwa systematyczna
Malvastrum A.Gray
Mem. Amer. Acad. Arts, n.s., 4: 21 (1849)[3]
Typ nomenklatoryczny

M. wrightii A. Gray[4]

Synonimy
  • Sidopsis Rydb.[3]
Malvastrum americanum

Malwoślaz[5], malwastrum[6] (Malvastrum A.Gray) – rodzaj roślin z rodziny ślazowatych. Należą tu 23 gatunki[3]. Zasięg rodzaju obejmuje oba kontynenty amerykańskie od środkowej i wschodniej części Stanów Zjednoczonych na północy po północną Argentynę na południu (centrum zróżnicowania gatunkowego stanowi Ameryka Południowa). Jeden gatunek (Malvastrum chillagoense) jest endemitem stanu Queensland w Australii[3]. Niektóre gatunki (zwłaszcza Malvastrum coromandelianum) zostały rozprzestrzenione w strefie międzyzwrotnikowej. Jeden gatunek z tego rodzaju wymieniany jest jako przejściowo dziczejący w Polsce (M. peruvianum)[5], jednak współcześnie klasyfikowany jest on do odrębnego rodzaju jako Fuertesimalva peruviana[3].

Znaczenie użytkowe ma Malvastrum coromandelianum wykorzystywany jako roślina włóknista (włókna wykorzystuje się m.in. do wyrobu szczotek)[7]. Jest też rośliną leczniczą[8]. Niektóre gatunki są uciążliwymi chwastami[8].

Nazwa naukowa rodzaju utworzona została z łacińskiej nazwy rodzaju ślazMalva – oraz z łacińskiego przyrostka -astrum oznaczającego „podobny”[8].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]
Pokrój
Rośliny zielne (jednoroczne i byliny) oraz półkrzewy, o pędach wzniesionych, pokładających się i podnoszących, owłosionych (włoski przylegające i odstające, czasem kępkowo skupione, gwiazdkowate, łuseczkowate lub pojedyncze)[8].
Liście
Skrętoległe, z przylistkami zwykle trwałymi, rzadziej odpadającymi, równowąskimi lub lancetowatymi, często sierpowatymi. Blaszka liściowa w zarysie lancetowata do szerokojajowatej, u nasady zwykle zaokrąglona, czasem płytko sercowata, ucięta lub zbiegająca. Blaszka zwykle nie jest wcinana, rzadko i płytko trójklapowa, poza tym na brzegu karbowana, ząbkowana i karbowanopiłkowana[8].
Kwiaty
Wyrastają pojedynczo w kątach liści lub zebrane są w grona albo kłosy na szczycie pędu, przy czym czasem kwiatostan stanowi połowę jego długości. Pod kwiatem kieliszek z trzech wolnych listków przylega lub odstaje od kielicha. Kielich nie jest rozdęty, zakończony jest ząbkami trójkątnymi (czasem wąskotrójkątnymi). Korona jest dzwonkowata lub szeroko rozpostarta, żółta lub żółtopomarańczowa. Pręciki są liczne, z nitkami zrośniętymi w kolumnę. Zalążnia dyskowata, górna, utworzona zwykle z 8–18 owocolistków, zwieńczona szyjką z rozgałęzieniami odpowiadającymi liczbie owocolistków zakończonymi główkowatymi znamionami[8].
Owoce
Rozłupnie z okółkiem jednonasiennych rozłupek. Rozłupki zwykle są owłosione[8].

Systematyka

[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj z plemienia Malveae, podrodziny Malvoideae w rodzinie ślazowatych Malvaceae[9].

Wykaz gatunków[3]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2022-10-28] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2022-10-28] (ang.).
  3. a b c d e f Malvastrum A.Gray. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-10-28].
  4. Malvastrum A. Gray. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2022-10-28].
  5. a b Zbigniew Mirek i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 114, ISBN 978-83-62975-45-7.
  6. Wiesław Gawryś: Słownik roślin zielnych. Kraków: Officina botanica, 2008, s. 121. ISBN 978-83-925110-5-2.
  7. David J. Mabberley, Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 559, DOI10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200.
  8. a b c d e f g Steven R. Hill: Malvastrum A. Gray. [w:] Flora of North America [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2022-10-28].
  9. Genus Malvastrum A. Gray. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2022-10-28].