Przejdź do zawartości

Linga

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Linga w Bangkoku

Linga – termin z metafizyki hinduizmu. W najstarszych tekstach śiwaizmu linga obrazowana jest jako Pierwotne Kosmiczne Jajo z którego powstaje cały wszechświat i wszystkie stworzenia. Również jako forma świetlistego słupa, będąca przejawieniem Śiwy dającego początek światom[1]. Kamienny hinduistyczny lingam to najczęściej obiekt kultu boga Śiwy, czyli śiwalingam.

Etymologia

[edytuj | edytuj kod]

Pochodzące z sanskrytu linga wywodzi się od znaczeń „znak”, „emblemat”[2], „przejaw”, „symbol”, „pieczęć”, „stworzenie”.

Fallus

[edytuj | edytuj kod]

Potoczne wyobrażenia lingamu jako fallusa (męski) czy jaja (żeński) pochodzą głównie od chrześcijańskich badaczy kultury indyjskiej i mają charakter skojarzeniowy, a nie merytoryczny. Przykładowo, Abhinawagupta (X wiek) w tantrycznym traktacie „Tantra-Aloka” (Światło Tantry, wers 5.54) tak wyjaśnia znaczenie pojęcia lingamu:

Ten cały wszechświat jest rozpuszczany w tym (lingamie), i ten cały wszechświat jest postrzegany jako przebywający w tym lingamie!

Linga jest rozumiana raczej jako kształt geometryczny superprzestrzeni w której zawiera się cały fizyczny kosmos i bardzo trudno ten symbol kojarzyć z męskim członkiem.

Tantryzm

[edytuj | edytuj kod]
Brahma, Wisznu i Śiwa reprezentowani przez trzy lingamy w grocie świątyni Goa Gajah na Bali w Indonezji.

W metodach jogi i tantryzmie wizualizuje się trzy lingamy – jajowate czy wazopodobne naczynia skupiające siły i energię ducha wewnątrz ciała:

Lingaśarira

[edytuj | edytuj kod]

Indyjski eposMahabharata” (wers 12.195.15) wyjaśnia, że lingam to ciało wędrującej duszy, kształt w jakim dusza wędruje pomiędzy kolejnymi wcieleniami. Stąd teozofowie przejęli termin lingaśarira (dosłownie: lingamowe ciało) i konsekwentnie tłumaczą to pojęcie jako ciało eteryczne.

  • Jako lingamów do celów kultowych w domach używa się naturalnych otoczaków o kształcie elipsoidalnym, symetrycznym znalezionych w indyjskich rzekach uważanych i czczonych jako święte. Uważa się, że taki kształt oddaje obraz początkowy wszechświata w jego stanie potencjalnym przed ekspansją, rozszerzaniem. Hindusi wierzą, że posiadanie lingamu w domu lub noszenie przy sobie jako amuletu zapewnia szczęście i powodzenie życiowe.
  • Lingam może być przedstawiany jako umieszczony w joni w postaci jednej rzeźby. Takie przedstawienie interepetować można jako oddanie idei nieprokreatywnej uni seksualnej[3].

Grupy lingamów

[edytuj | edytuj kod]
108 lingamów otoczonych joni
  • Lingam zainstalowany w mandirze najczęściej odnosi się do kultu śiwaickiego. Spotyka się jednak lingamy reprezentujące też inne bóstwa hinduistyczne, np. postacie trimurti.
  • Lingamy w liczbie kilkudziesięciu mogą stanowić jedyne obiekty kultowe świątyni.

Dźjotirlingamy

[edytuj | edytuj kod]

Na terenie Indii i Nepalu jest zlokalizowanych 12 głównych świątyń śiwaickich z wielkimi lingamami (zwanymi dźjotirlinga), jako centralnym obiektem kultu. Podaje się, że zostały wykonane przez ludzi ale są samoistnymi tworami przyrody[4].

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Objaśnienia. 50. W: शिवानन्दलहरी . Siwanandalahari - Fala szczęścia Siwy. Przełożyła i objaśniła Anna Rucińska. Wyd. 1. Warszawa: Fundacja Vivaswan, 2020, s. 89. ISBN 978-83-938477-9-2.
  2. Małgorzata Sacha-Piekło. Uchylanie zasłony iluzji. Rzecz o Siwie, kosmicznej magii i magicznym mieście Kasi. „Studia Religiologica”. Kraków. z.33/2000. s. 81. 
  3. Gil Daryn, Encompassing a Fractal World: The Energetic Female Core in Myth and Everyday Life--a Few Lessons Drawn from the Nepalese Himalaya, part II-Cosmos, r. On hindu divine sexuality and mariage, s. 94.
  4. Objaśnienia. 50. W: शिवानन्दलहरी . Siwanandalahari - Fala szczęścia Siwy. Przełożyła i objaśniła Anna Rucińska. Wyd. 1. Warszawa: Fundacja Vivaswan, 2020, s. 89-90. ISBN 978-83-938477-9-2.