Liściowiec leśny
| Philydor novaesi[1] | |
| Teixeira & Gonzaga, 1983 | |
.jpg)
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Podtyp | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Infragromada | |
| Rząd | |
| Podrząd | |
| Rodzina | |
| Podrodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
liściowiec leśny |
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |
 | |
| Zasięg występowania | |
| |
Liściowiec leśny[3] (Philydor novaesi) – gatunek małego ptaka z rodziny garncarzowatych (Furnariidae). Występował endemicznie w północno-wschodniej Brazylii. W 2019 roku uznany za wymarły.
Zasięg występowania
[edytuj | edytuj kod]Odkryty w 1979 roku w gminie w Murici w stanie Alagoas w Brazylii, później także w sąsiednim stanie Pernambuco. Całkowity zasięg występowania szacowano na 36 km². Zamieszkiwał lasy na wysokości 400–550 m n.p.m.[4]
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]Długość ciała wynosiła 18 cm, masa ciała 30–38 g[5]. W upierzeniu przeważała barwa rudobrązowa. Czoło i obszar między dziobem a okiem ciemnoochrowe. Wierzch głowy czarnobrązowy. Pasek za okiem kasztanowy. Ogon i kuper bardziej rude. Spód ciała jaśniejszy, z oliwkowym odcieniem po bokach[4].
Zachowanie
[edytuj | edytuj kod]Był obserwowany zarówno samemu, parami jak i w wielogatunkowych stadach. Pożywienie stanowiły larwy, żuki, koniki polne i mrówki zbierane z martwego drewna, kory, liści i szczelin skalnych. Mało wiadomo na temat rozrodu. Młodociany osobnik został złapany w styczniu, a w lutym obserwowano pierzące się osobniki[4].
Status, zagrożenia i ochrona
[edytuj | edytuj kod]IUCN od 1994 roku klasyfikowała liściowca leśnego jako gatunek krytycznie zagrożony (CR – critically endangered)[2]. Zagrożeniem dla tego gatunku była wycinka lasów pod pastwiska i uprawy trzciny cukrowej. Powierzchnia lasu w gminie Murici w stanie Alagoas spadła z 70 km² w latach 70. XX w. do około 30 km² w roku 1999. Od 1992 do 1998 roku liściowiec leśny nie był w ogóle widziany. Między rokiem 1998 a 1999 widziano pojedyncze osobniki. W 2000 roku zaobserwowano 4 ptaki. Całkowitą liczebność szacowano na 75–374 osobników. Ostatnie potwierdzone stwierdzenie miało miejsce w 2011 roku[4]. Badanie z 2018 roku sugerowało, że gatunek prawdopodobnie wymarł[6]. W 2019 IUCN uznała gatunek za wymarły (EX – extinct)[2].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Philydor novaesi, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b c BirdLife International, Philydor novaesi, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2019, wersja 2020-2 [dostęp 2020-09-25] (ang.).
- ↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Philydorinae Sclater,PL & Salvin, 1873 - liściowce (wersja: 2020-06-26). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-09-25].
- ↑ a b c d Alagoas Foliage-gleaner Philydor novaesi. BirdLife International. [dostęp 2013-05-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-16)].
- ↑ J. del Hoyo, A. Elliot, J. Sargatal: Handbook of the Birds of the World. T. 8. Broadbills to Tapaculos. Barcelona: Lynx Edicions, 2003. ISBN 84-87334-50-4.
- ↑ Redakcja, Oto gatunki zwierząt, które wyginęły w 2018 r. Ludzkość jest okrutnie wybiórcza [online], www.national-geographic.pl [dostęp 2019-01-11] (pol.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Zdjęcia i materiały multimedialne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).