Krystyna Radzikowska

Krystyna Radzikowska

Data i miejsce urodzenia	5 lutego 1931 Lwów
Data śmierci	29 listopada 2006
Obywatelstwo	Polska
Tytuł szachowy	arcymistrzyni (1984)

Krystyna Radzikowska (z domu Hołuj, ur. 5 lutego 1931 we Lwowie, zm. 29 listopada 2006) – najwybitniejsza polska szachistka lat 50. i 60. XX wieku, wielokrotna mistrzyni Polski w szachach.

Życiorys

W szachy nauczyła się grać w wieku 9 lat, ale na poważnie królewską grą zajęła się dopiero 10 lat później. Wcześniej czas wypełniała jej głównie nauka. Uczyła się jednocześnie w liceum ogólnokształcącym oraz w średniej szkole muzycznej (w klasie fortepianu). Po ukończeniu tych szkół, studiowała na Wydziale Inżynieryjno-Budowlanym Politechniki Śląskiej, która ukończyła w roku 1955 zdobywając tytuł magistra inżyniera. Była wieloletnim pracownikiem Biura Projektów Górniczych w Gliwicach.

W roku 1950 wstąpiła do swojego pierwszego klubu szachowego – AZS Gliwice, którego barw broniła do roku 1958. Następnie przez dwa lata występowała w klubie Górnik Bytom, zaś w roku 1960 przeniosła się do Startu Katowice, w którym spędziła ponad 30 lat.

Rok 1951 był początkiem jej wielkiej szachowej kariery. W tym roku wywalczyła swój pierwszy tytuł mistrzyni Polski w szachach. Jest najbardziej utytułowaną polską zawodniczką w historii: w finałach mistrzostw kraju wystąpiła 24 razy, zdobywając 17 medali: 9 złotych (1951, 1952, 1953, 1955, 1956, 1957, 1959, 1966, 1969), 2 srebrne (1968, 1976) oraz 6 brązowych (1954, 1958, 1972, 1973, 1975, 1978).

Uczestniczyła w sześciu turniejach strefowych oraz w dwóch turniejach pretendentek: w roku 1955 w Moskwie zajęła XVI miejsce, natomiast w roku 1971 w Ochrydzie podzieliła miejsca VII-VIII, co wówczas odpowiadało miejscu w pierwszej dziesiątce na świecie.

W latach 1957–1972 reprezentowała Polskę na pięciu pierwszych olimpiadach szachowych, czterokrotnie na pierwszej i raz na drugiej szachownicy. W roku 1957 w Emmen uzyskała najlepszy wynik indywidualny (9 pkt z 11 partii) spośród wszystkich uczestniczek, za co otrzymała puchar księcia Bernarda. Wielokrotnie broniła polskich barw w meczach międzypaństwowych oraz na międzynarodowych turniejach. Od roku 1975 uczestniczyła również w rozgrywkach korespondencyjnych, wielokrotnie brała udział w olimpiadach ICCF (m.in. drużynowo brązowy medal olimpijski w 4 Olimpiadzie Kobiet rozgrywanej w latach 1992–1997, w której grała na 1. szachownicy) oraz (w latach 2000–2005) w VI finale indywidualnych mistrzostw świata, w którym zajęła IX miejsce.

Tytuł mistrzyni międzynarodowej otrzymała w roku 1955, natomiast na Kongresie FIDE w Salonikach w roku 1984 przyznano jej tytuł arcymistrzyni za wyniki uzyskane w poprzednich latach (tytuły arcymistrzowskie dla kobiet zostały ustanowione dopiero w roku 1976). Tytuł mistrzyni międzynarodowej w szachach korespondencyjnych uzyskała w 1995. Od roku 1976 była członkiem honorowym Polskiego Związku Szachowego.

Memoriały Krystyny Radzikowskiej

Po raz pierwszy turniej pamięci Krystyny Radzikowskiej rozegrany został w 2011 roku. Dwie pierwsze edycje odbyły się w Warszawie, natomiast kolejne – we Wrocławiu.

Turnieje rozgrywane są systemem kołowym z udziałem 10-12 zawodniczek, w obsadzie międzynarodowej.

Lista zwycięzców

Edycja	Rok	Miasto	1. miejsce	2. miejsce	3. miejsce
1	2011	Warszawa	Karina Horowska	Iweta Rajlich	Marta Michna
2	2012	Warszawa	Inga Czarchalaszwili	Nino Baciaszwili	Iweta Rajlich
3	2013	Wrocław	Nino Baciaszwili	Joanna Gajewska	Karina Horowska
4	2014	Wrocław	Klaudia Kulon	Karina Horowska	Lilit Mykyrtczian

Bibliografia

• M.Litmanowicz, Arcymistrzyni, Wydawnictwo Szachowe PENELOPA, Warszawa 2010, ISBN 978-83-929131-8-4.
• W.Litmanowicz, J.Giżycki, Szachy od A do Z, tom II, Warszawa 1987, s. 1006–1007
• W.Litmanowicz, Polscy szachiści, Warszawa 1982, s. 241–247
• „Szachy” nr 3/1985, s. 49–50

Linki zewnętrzne

• Krystyna Radzikowska – wybrane partie szachowe (ang.)
• „Byłyśmy pionierkami...” – wywiad i zdjęcia
• Memoriał Krystyny Radzikowskiej w Encyklopedii Szachy w Polsce. szachypolskie.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-09-25)].
• Krystyna Hołuj-Radzikowska – artykuł Mirosława Gnieciaka