Królewska Marynarka Wojenna Tajlandii
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Bandera |
|
| Proporzec |
|
Królewska Marynarka Wojenna Tajlandii (taj.: กองทัพเรือไทย, kong thap ruea thai) – marynarka wojenna Tajlandii, część sił zbrojnych tego państwa.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Lata 1860–1945
[edytuj | edytuj kod]Nowożytna marynarka Tajlandii – wówczas noszącej nazwę Syjamu – powstała w 1860 roku, kiedy zakupiono i uzbrojono francuski parowiec towarowy „Formosa”[1]. W 1865 roku zamówiono we Francji parową korwetę, po czym marynarka wzbogaciła się do końca stulecia o kilkanaście jednostek, głównie kanonierek[1]. Jedynym większym okrętem był niewielki krążownik pancernopokładowy „Maha Chakri” o wyporności 2600 ton, zbudowany w 1893 roku w Wielkiej Brytanii i służący także jako jacht królewski[1]. Z powodu braku własnych wyszkolonych kadr, na przełomie stuleci, do 1903 roku dowódcą marynarki był Duńczyk, podobnie jak Duńczycy i Norwegowie dowodzili większością okrętów[1]. Na początku XX wieku, w ramach unowocześniania, marynarka zakupiła w Japonii dwa niszczyciele i cztery małe torpedowce[1]. Podczas I wojny światowej w lipcu 1917 roku Syjam wypowiedział wojnę Niemcom i Austro-Węgrom, lecz jego marynarka nie wzięła udziału w działaniach wojennych, natomiast zarekwirowała pewną liczbę niemieckich statków[1].
W latach 20. XX wieku Syjam nabył jeden brytyjski niszczyciel wojennej budowy „Phra Ruang” oraz dwie nowo zbudowane kanonierki pancerne typu Ratanakosindra, przeznaczone do obrony wybrzeża[2]. Istotny rozwój marynarki miał miejsce dopiero w połowie lat 30, gdy Syjam zamówił we Włoszech dziewięć torpedowców typu Trad i dwa stawiacze min, a w Japonii dwa pancerne okręty obrony wybrzeża typu Sri Ayuthia, dwie duże kanonierki – okręty szkolne typu Tachin, cztery przybrzeżne okręty podwodne i trzy małe torpedowce[2]. Wyjątkowo długowiecznym okrętem okazał się z nich „Maeklong”, używany do lat 90. jako okręt szkolny[3]. W 1938 roku zamówiono też we Włoszech dwa nowoczesne niewielkie krążowniki lekkie, lecz nie zostały one dostarczone z uwagi na wybuch wojny[2].
Podczas II wojny światowej Tajlandia najechała francuskie Indochiny, co doprowadziło do krótkotrwałej wojny francusko-tajlandzkiej, w której francuska marynarka kolonialna pokonała bez strat 17 stycznia 1941 roku flotę Tajlandii w bitwie pod Ko Chang, topiąc jeden okręt obrony wybrzeża „Dhonburi” i dwa torpedowce oraz uszkadzając kilka innych[2]. Tajlandia następnie dostała się pod wpływ polityczny Japonii i wypowiedziała wojnę Wielkiej Brytanii i USA, lecz jej marynarka nie brała udziału w walkach z tymi państwami[2].
Po II wojnie światowej
[edytuj | edytuj kod]Po wojnie marynarka Tajlandii zachowała część okrętów przedwojennych, w tym okręt obrony wybrzeża „Sri Ayuthia”, który jednak został w 1951 roku zatopiony podczas próby zamachu stanu[3]. Tajlandia przystąpiła do odbudowy marynarki w oparciu o państwa zachodnie i w 1947 roku uzyskała dwie korwety typu Flower, a w 1951 roku dwie amerykańskie fregaty typu Tacoma[3]. Nabyto też z tych źródeł mniejsze okręty, jak patrolowce i cztery trałowce, oraz pierwsze okręty desantowe[4]. Po wycofaniu natomiast w połowie lat 50. dotychczasowych okrętów podwodnych, marynarka Tajlandii nie posiadała już jednostek tej klasy[3]. Związki z państwami zachodnimi zostały przypieczętowane przez udział po stronie sił ONZ w wojnie koreańskiej, w której Tajlandia utraciła w styczniu 1951 roku jedną z korwet typu Flower „Prasae”, a następnie przez uczestnictwo w zawartym w 1954 roku sojuszu SEATO[3]. W latach 50. liczebność personelu marynarki wzrosła z 10 do 18 tysięcy[3]. Dalsza rozbudowa marynarki o duże okręty postępowała wolniej. W 1959 roku przekazano jej amerykański niszczyciel eskortowy budowy wojennej „Pin Klao” w ramach pomocy wojskowej[3]. W kolejnej dekadzie natomiast głównie rozbudowano siły desantowe[4].
Od początku lat 70. podjęto starania w kierunku unowocześnienia marynarki, zamawiając w USA dwie nowe korwety typu Tapi, w Wielkiej Brytanii fregatę „Makut Rajakumarn” (która objęła rolę okrętu flagowego marynarki), a w RFN trzy kutry rakietowe (typu TNC 45) i sześć dalszych we Włoszech[5]. W drugiej połowie lat 80. zakupiono w USA dwie korwety rakietowe typu Ratanakosin, a w Wielkiej Brytanii trzy małe korwety typu Kamronsin[5]. W poszukiwaniu nowych, lecz tańszych okrętów, Tajlandia zwróciła się także ku Chinom, kupując na przełomie lat 80/90 cztery fregaty typu Chao Phraya (typ 053HT Jianghu III) z przestarzałym chińskim uzbrojeniem, a następnie dwie większe i uzbrojone w zachodnie systemy fregaty typu Nareusan[5]. Oprócz nowych okrętów, Tajlandia wydzierżawiła w latach 90. dwie dwudziestoletnie amerykańskie fregaty typu Knox[5]. Wyrazem rosnących ambicji regionalnych Tajlandii stała się wreszcie budowa w Hiszpanii lekkiego lotniskowca dla samolotów pionowego startu i lądowania „Chakri Naruebet”, który wszedł do służby w 1997 roku[5][6].
XXI wiek
[edytuj | edytuj kod]Po intensywnym rozwoju w latach 90, w pierwszej dekadzie XXI wieku Tajlandia nie nabywała nowych dużych okrętów, pozostawiając w służbie wszystkie jednostki pozyskane od lat 70[7]. Z większych jednostek nabyto jednak dwa oceaniczne patrolowce chińskiej budowy (typu Pattani) i jeden brytyjskiej[7]. W 2006 roku wycofano samoloty Harrier, używając odtąd lotniskowiec „Chakri Naruebet” w charakterze śmigłowcowca[6]. W 2012 roku marynarka przejęła duży okręt desantowy-dok „Angthong”[8]. Dopiero w 2013 roku zamówiono dwie nowoczesne fregaty rakietowe w Korei Południowej[6].
W 2015 roku marynarka wraz z lotnictwem marynarki liczyła 42 tysiące personelu stałego oraz 37 tysięcy poborowych zasadniczej służby wojskowej[9]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f Conway’s All the world’s fighting ships 1906–1921 1985 ↓, s. 423–424.
- ↑ a b c d e Conway’s All the world’s fighting ships 1922–1946 1980 ↓, s. 410–411.
- ↑ a b c d e f g Conway’s All the world’s fighting ships 1947–1995 1995 ↓, s. 460–462.
- ↑ a b Conway’s All the world’s fighting ships 1947–1995 1995 ↓, s. 464–466.
- ↑ a b c d e Conway’s All the world’s fighting ships 1947–1995 1995 ↓, s. 462–465.
- ↑ a b c Jane’s Fighting Ships 2015–2016 ↓, s. 825–826.
- ↑ a b Jane’s Fighting Ships 2015–2016 ↓, s. 826–831.
- ↑ Jane’s Fighting Ships 2015–2016 ↓, s. 838.
- ↑ Jane’s Fighting Ships 2015–2016 ↓, s. 824.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Conway’s All the world’s fighting ships 1906–1921. Robert Gardiner, Randal Gray (red.). Londyn: Conway Maritime Press, 1985. ISBN 0-85177-245-5. (ang.).
- Conway’s All the world’s fighting ships 1922–1946. Robert Gardiner, Roger Chesneau (red.). London: Conway Maritime Press, 1980. ISBN 0-85177-146-7. (ang.).
- Conway’s All the world’s fighting ships 1947–1995. Robert Gardiner, Stephen Chumbley (red.). Annapolis: Naval Institute Press, 1995. ISBN 1-55750-132-7. (ang.).
- IHS Jane’s Fighting Ships 2015–2016. Stephen Saunders (red.). IHS, 2015. ISBN 978-0-7106-3143-5. (ang.).