Kościół św. Bartłomieja w Koninie
52°12′32″N 18°15′17″E/52,208889 18,254722 48 z dnia 1 lutego 1965[1]
| |||||||||
| kościół parafialny | |||||||||
_ID_651687.jpg) Kościół w 2013 roku | |||||||||
| Państwo | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | |||||||||
| Wyznanie | |||||||||
| Kościół | |||||||||
| parafia | |||||||||
| Wezwanie | |||||||||
| |||||||||
| |||||||||
Położenie na mapie Konina  | |||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego  | |||||||||
| 52°12′32″N 18°15′17″E/52,208889 18,254722
| |||||||||
Kościół św. Bartłomieja w Koninie (konińska fara) – kościół parafii pw. św. Bartłomieja w Koninie położony przy ulicy Kościelnej 1.
Historia
[edytuj | edytuj kod]
Kościół w formie bazyliki liczy trzy nawy i reprezentuje przede wszystkim styl gotycki[2]. Najstarszą częścią kościoła są pochodzące z II połowy XIV wieku zakrystia, która zajęła dawną kaplicę św. Trójcy i prezbiterium[2][3]. Zachowały się najstarsze partie murów z piaskowca[2]. Ceglane nawy i kaplica zostały wybudowane w wieku XV[2]. W późniejszych stuleciach dobudowano kolejne części: na pocz. XVII wieku od południowej strony renesansową kaplicę Najświętszej Maryi Panny fundacji Jana Zemełki, przykrytą ośmioboczną kopułą i latarnią, a w XIX wieku kruchtę od strony północnej[2]. W latach 1866–1872 przeprowadzono kapitalny remont[2], późniejsze prace miały miejsce jeszcze w latach 1900–1910[1]. Brał w nich udział Eligiusz Niewiadomski (późniejszy zamachowiec i zabójca prezydenta RP Gabriela Narutowicza) który wykonał polichromię, a okna świątyni ozdobił secesyjnymi witrażami[4]. Od 1965 roku kościół figuruje w rejestrze zabytków nieruchomych[1].
Wnętrze i otoczenie
[edytuj | edytuj kod]
Prezbiterium pokrywa sklepienie sieciowe, w nawach gwiaździste[2]. Polichromia i witraże autorstwa Eligiusza Niewiadomskiego pochodzą z lat 1904–1910[2]. Wewnątrz pomniki: najstarszym jest epitafium Mikołaja Grochowskiego z 1570[3], poza tym znajduje się tam okazały, wczesnobarokowy[2], marmurowy sarkofag Stanisława Przyjemskiego – marszałka wielkiego koronnego i starosty konińskiego[3]. Naprzeciw nich pomnik Krzysztofa Przyjemskiego – stryja starosty[3]. Ołtarze w nawach bocznych reprezentują styl barokowy[2].
W kaplicy renesansowej, ufundowanej przez Zemełkę, bogato intarsjowane stalle z ornamentami roślinnymi, ptakami i jednorożcami oraz gotycka figura Madonny z początku XVI wieku[2]. Umieszczono tam także marumurowy nagrobek fundatora[3]. W kruchcie bocznej gotycka kropielnica[2]. W skarbcu znajduje się monstrancja z XV lub XVI wieku[3]. Drzwi frontowe zdobią okucia brązowe z XV wieku w kształcie lwich głów[2].
W zewnętrzną ścianę zakrystii wmurowany jest krzyż kamienny z piaskowca[2]. Na cmentarzu kościoła znajduje się przeniesiony z okolic zamku XII-wieczny kamienny słup drogowy, oznaczający połowę drogi z Kalisza do Kruszwicy[3].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków na terenie województwa wielkopolskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 72. [dostęp 2016-11-20].
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o Piotr Maluśkiewicz: Województwo konińskie. Poznań: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1980, s. 35-36.
- ↑ a b c d e f g Kościół św. Bartłomieja w Koninie, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 335.
- ↑ Piotr Maluśkiewicz: Województwo konińskie. Poznań: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1980, s. 36.