Klaudyna Potocka
| |
 Ogończyk | |
| Rodzina | |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
27 sierpnia 1801 |
| Data i miejsce śmierci |
8 czerwca 1836 |
| Ojciec | |
| Matka |
Justyna z Dzieduszyckich |
| Mąż | |
| Odznaczenia | |
| |
Klaudyna Potocka, z domu Działyńska (ur. 27 sierpnia 1801 na zamku w Kórniku, zm. 8 czerwca 1836 w Genewie) – polska szlachcianka, patriotka, zasłużyła się m.in. pomocą rannym w czasie powstania listopadowego
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Córka Ksawerego Działyńskiego (senatora-wojewody Księstwa Warszawskiego i Królestwa Kongresowego), siostra Tytusa Działyńskiego, żona Bernarda Potockiego – syna pisarza Jana Potockiego, autora Rękopisu znalezionego w Saragossie, przyjaciółka Emilii Sczanieckiej.
Pochodziła z zasłużonej dla kraju rodziny Działyńskich. Jej ojciec Ksawery Szymon Działyński, razem z bratem Ignacym, należał do aktywnych uczestników prac Sejmu Czteroletniego i twórców Konstytucji 3 maja. Po śmierci ojca, matka Klaudyny odbyła z nią podróż do Warszawy, Wiednia i Paryża. Tam Klaudyna pobierała lekcje gry na fortepianie, dykcji, tańca, rysunków u znanych mistrzów. W 1823 roku powróciła z matką do Konarzewa, gdzie 25 września 1825 poślubiła Andrzeja Bernarda Potockiego. Zmarła 8 czerwca 1836 z powodu powikłań chorób płuc i serca, będąc w siódmym miesiącu ciąży[1].
Zasłużyła się swą pełną poświęcenia pracą nad pielęgnowaniem rannych w dobie powstania listopadowego. Po jego upadku osiedliła się w Dreźnie, gdzie – spieniężywszy swe klejnoty – niosła pomoc emigrantom. Tam nawiązała bliski kontakt z Mickiewiczem, Polem, Odyńcem, Garczyńskim, którego pielęgnowała następnie w chorobie. Dzięki zapisanym przez nią funduszom powstała w Paryżu instytucja dobroczynna „Czci i chleba” roztaczająca opiekę nad emigrantami.
Właścicielka Wyspy Zamkowej na Jeziorze Góreckim wraz z romantycznym zamkiem. Utrzymywała Schronisko Polskie w Dreźnie, wspomagała prasę emigracyjną.
Została pochowana na cmentarzu w Montmorency koło Paryża.
W 1984 została odznaczona pośmiertnie Gwiazdą Wytrwałości[2] – odznaczeniem prywatnym nadawanym przez bliżej nieokreśloną kapitułę.
Upamiętnienie
[edytuj | edytuj kod]- We Lwowie zostało założone Towarzystwo imienia Klaudii z Działyńskich Potockiej[3], podczas powstania styczniowego Komitet Dam Rewolucyjny tzw. „Komitet Sióstr Klaudii”, powszechnie określany jako „Klaudynki”[4][5].
- Na samym początku historii skautingu w Polsce, w grudniu 1911 r., powstała I Drużyna Skautek im. Klaudii z Działyńskich Potockiej w Krakowie pod komendą Romy Wodziczko-Dediowej, w oparciu o pierwszy zastęp żeński założony we wrześniu przez Zofię Langierównę.[6]
- Klaudyna Potocka została patronką V Liceum Ogólnokształcącego w Poznaniu oraz ulicy w tymże mieście.
- W kościele św. Wojciecha w Poznaniu znajduje się tablica upamiętniająca Klaudynę Potocką.
-
Zamek Klaudyny Potockiej na Jeziorze Góreckim -
Medalion z 1831 r. autorstwa Davida d’Angers -
Głaz w Alei Chwały (Warszawa Rembertów) – wśród bohaterek powstania listopadowego uhonorowana jest Klaudyna Potocka -
Tablica poświęcona Klaudynie Potockiej na południowej ścianie kościoła św. Wojciecha w Poznaniu
.JPG)
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Feminoteka,
- ↑ Stefan Melak, Gwiazda Wytrwałości, usqe ad finem, Warszawa 1997.
- ↑ Maria Baranowa: Powstanie Styczniowe. Przyczyny i udział w nim Galicji Wschodniej. kuriergalicyjski.com, 2018-02-04. [dostęp 2018-06-13].
- ↑ Maria Bruchnalska: Ciche bohaterki. Udział kobiet w powstaniu styczniowym. Miejsce Piastowe: 1934, s. 110.
- ↑ Zofia Romanowiczówna: Klaudynki. Kartka z dziejów patryotycznej pracy kobiet w Galicyi, w drugiej połowie ubiegłego stulecia. Lwów: 1913.
- ↑ Grzegorz Nowak: Vademecum Jubileuszowego Zlotu Stulecia Harcerstwa. Kraków-Łagiewniki: Komenda Zlotu, 25-28 sierpnia 2011, s. 18.