Jerzy Gierula

Jerzy Gierula

Data i miejsce urodzenia	20 lutego 1917 Kraków
Data i miejsce śmierci	14 stycznia 1975 Kraków
Profesor nauk fizycznych
Specjalność: fizyka jądrowa, dozymetria
Alma Mater	Uniwersytet Jagielloński
Doktorat	1950
Profesura	1961
Polska Akademia Nauk
Status	członek korespondent
Nauczyciel akademicki
Uczelnia	Uniwersytet Jagielloński Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie Wojskowa Akademia Techniczna w Warszawie Instytut Badań Jądrowych
Odznaczenia

Jerzy Kazimierz Gierula (ur. 20 lutego 1917 w Krakowie, zm. 14 stycznia 1975 tamże) – polski fizyk, członek korespondent Polskiej Akademii Nauk, profesor Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie, badacz fizyki cząstek elementarnych i jądra atomowego.

Życiorys

W 1935 ukończył Gimnazjum im. A. Witkowskiego w Krakowie i w tym samym roku rozpoczął studia fizyczne na Uniwersytecie Jagiellońskim, które przerwał wybuch II wojny światowej.

W czasie okupacji niemieckiej pracował jako zegarmistrz oraz kontynuował studia konspiracyjnie (1942–1944).

W 1945 ukończył studia i rozpoczął pracę jako asystent w Katedrze Fizyki Doświadczalnej UJ. W latach 1949–1950 odbył studia uzupełniające w Zurychu. W 1950 obronił pracę doktorską Angular distribution of Compton coincidenses napisaną pod kierunkiem Mariana Mięsowicza i rozpoczął pracę w Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie, jako adiunkt w II Katedrze Fizyki. W latach 1951–1956 był kierownikiem Katedry Fizyki w Wojskowej Akademii Technicznej w Warszawie.

Od 1956 pracował w Instytucie Badań Jądrowych w Warszawie, gdzie do 1969 kierował Pracownią Emulsyjną, równocześnie od 1958 był pracownikiem Akademii Górniczo-Hutniczej, w 1961 otrzymał tytuł profesora nadzwyczajnego, w 1969 tytuł profesora zwyczajnego. Od 1969 do śmierci pracował w krakowskim oddziale Instytutu Badań Jądrowych, jako kierownik Zakładu Fizyki Jądrowej Wysokich i Średnich Temperatur.

W swoich badaniach zajmował się fizyką cząstek elementarnych i jądra atomowego. M.in. w latach 50. uczestniczył w badaniach własności hiperjąder, a w latach 60. w międzynarodowych badaniach związanych ze statystyczną analizą zderzeń protonów o najwyższych energiach; opracował tzw. dwukomponentowy model zderzeń.

Od 1969 był członkiem korespondentem Polskiej Akademii Nauk.

Jego siostrą była Danuta Gierulanka.

Zmarł w Krakowie, pochowany na cmentarzu Rakowickim (kwatera LXV-4-40).

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (1972)
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1964)
• Medal 10-lecia Polski Ludowej (1955)
• Medal Mariana Smoluchowskiego (1970)

Nagrody

• Nagroda Państwowa III stopnia (zespołowa) za osiągnięcia w zespołowych badaniach nad promieniami kosmicznymi (1952)

Bibliografia

• Biogramy uczonych polskich. Materiały o życiu i działalności członków AU w Krakowie, TNW, PAU, PAN. Cz. 3 : Nauki ścisłe. Oprac. A. Śródka, P. Szczawiński. Wrocław 1986, s. 114–117.
• Jerzy A. Janik Jerzy Gierula (1917–1975), „Postępy fizyki”, nr 6 z 1975, s. 565–567.