Jeżowa
50°46′05″N 18°34′28″E/50,768056 18,574444
| wieś | |
 Jeżowa z lotu ptaka | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Wysokość |
250 m n.p.m. |
| Liczba ludności (2022) |
531[2] |
| Strefa numeracyjna |
34 |
| Kod pocztowy |
42-793[3] |
| Tablice rejestracyjne |
SLU |
| SIMC |
0130613 |
Położenie na mapie gminy Ciasna  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu lublinieckiego  | |
| 50°46′05″N 18°34′28″E/50,768056 18,574444[1]
| |
| Strona internetowa | |
Jeżowa (niem. Jezowa) – wieś w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie lublinieckim, w gminie Ciasna.
Części wsi
[edytuj | edytuj kod]| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 1002449 | Do Bryłki | część wsi |
| 1002521 | Jaśkowe | część wsi |
| 1002544 | Kolonia | część wsi |
| 1002573 | Kołowizna | część wsi |
| 1002610 | Miętowisko | część wsi |
| 1002751 | Sobkowe | część wsi |
| 1002797 | Ściegna | część wsi |
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa częstochowskiego.
.jpg)
Historia
[edytuj | edytuj kod]Wieś powstała w XIV stuleciu. 20 grudnia 1422 roku książę Bernard, właściciel Dobrodzienia przekazał Jeżową w darze swojemu rycerzowi Hansowi, który zginął potem w walce z husytami, a w roku 1434 od jego córki Siguny odkupił Jeżową Jan Stroll z Pawonkowa. Stroll, oprócz synów Jana i Piotra, miał dwie córki: Elżbieta wyszła w 1466 roku za Bartłomieja Biesa; Katarzyna wstąpiła do klasztoru w Czarnowąsach, rezygnując z dochodów Jeżowej pod warunkiem, że bracia będą wypłacać klasztorowi 4 grzywny rocznie. Właściciele Jeżowej, podobnie jak i innych miejscowości, bezustannie się zmieniali, u schyłku XVIII wieku byli nimi m.in. dwaj pruscy kapitanowie Feliks von Stümer i Dionizy von Jeanneret (dorobił się generalskich szlif). Tutaj urodził się w 1817 roku Jan Baptysta Respondek – wykładowca seminarium duchownego w Poznaniu i poseł do parlamentu pruskiego, oraz Grzegorz Erlebach wyświęcony w 1979 roku, aktualnie jest audytorem Trybunału Roty Rzymskiej (Rota Romana, najwyższy sąd papieski). Od roku 1905 istniała formalnie szkoła dokształcająca dla chłopców, w której przez dwa lata uczono rolnictwa, sadownictwa, zasad nawożenia i innych pożytecznych rzeczy, ale w praktyce ta wiejska szkoła zawodowa działała tu dość anemicznie. Jesienią 1910 roku próbowano ją wreszcie "rozruszać". Miało do niej uczęszczać dobrowolnie 32 chłopców w wieku od 14 do 18 lat, jednak frekwencja nie była zbyt wysoka. W listopadzie 1867 roku stanęła w Jeżowej nowoczesna murowana szkoła. Jej budynek stoi zresztą do dzisiaj. W 1926 roku wybudowano nową szkołę wydając na ten cel 27 tys. marek, plus 1440 marek na boisko sportowe w zachodniej części wsi. W roku 1929 szkoły dokształcające doczekały się również dziewcząt, które zajmowały się szyciem i gotowaniem. We wsi konsekrowany w 1960 roku kościół św. Jadwigi Śląskiej, o pięknie zdobionym wnętrzu. W pobliżu lasy mieszane (dęby, buki), 2 km w kierunku zachodnim, na Przywarach, rezerwat cisów utworzony w 1957 roku na obszarze 8 ha, a przy starej leśniczówce Sobkowe czysty drzewostan bukowy. Ze wzniesienia, które nazywane jest Jeżowską Górką (289 m n.p.m.) rozległy widok na dolinę Liswarty, dostrzec stąd można również zabytkowy kościół w Lubecku oraz inne obiekty. Jest to końcowy fragment długiej i wysokiej wydmy polodowcowej. W tym najwyższym w gminie Ciasna punkcie postawiono w roku 1926 drewnianą wieżę triangulacyjną, służącą głównie do pomiaru terenu metodą trójkątów. Wieża po 50 latach zawaliła się. Na jej miejscu wybudowano nową wieżę przeciwpożarową. Podczas I wojny światowej (1914-1918) powołano na front 73 mężczyzn, z których 27 poległo, a tablica z ich nazwiskami umieszczono w kapliczce. Plebiscyt w marcu 1921 roku przyniósł w Jeżowej 219 głosów za Niemcami i 158 za Polską. Liczba mieszkańców Jeżowej wynosiła w roku 1819 – 473, w roku 1867 – 593, w roku 1910 – 660, rozwijając się w tempie raczej umiarkowany. Na dzień dzisiejszy liczba ta niestety zmalała do 550 osób. Powierzchnia Jeżowej to 946 ha, w tym 718 ha użytków rolnych i 133 ha lasu.
W 1936 władze hitlerowskie, chcąc zatrzeć słowiańskie pochodzenie nazwy wsi, przemianowały ją na Kreuzenfeld (w dosłownym tłumaczeniu "krzyżowe pole")[6].
Kościół św. Jadwigi
[edytuj | edytuj kod]We wsi znajduje się kościół św. Jadwigi z lat 1958–1960.
-
Kościół po remoncie wieży -
Poświęcenie wieży -
Oświetlenie kościoła
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 46890
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-07].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 400 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1867, 2013–02–15. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2014-03-09].
- ↑ TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].
- ↑ Deutsche Verwaltungsgeschichte Schlesien, Kreis Guttentag [online], www.verwaltungsgeschichte.de:80 [dostęp 2018-07-15] [zarchiwizowane z adresu 2017-09-09].
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]
| Wsie | |
|---|---|
| Kolonia | |
| Osady | |
| Osada leśna | |
| Integralne części wsi |
|
