Przejdź do zawartości

Jan Walencik

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Jan Walencik
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

26 stycznia 1955
Kazimierz Dolny

Zawód

fotografik, filmowiec, reżyser, operator, scenarzysta, przyrodnik

Współmałżonek

Bożena Walencik

Lata aktywności

1979–

Jan Walencik (ur. 26 stycznia 1955 w Kazimierzu Dolnym[1]) – polski fotografik przyrody, reżyser autorskich filmów przyrodniczych i dokumentalnych[2], operator, scenarzysta, autor albumów fotograficznych, książek i przedsięwzięć multimedialnych. Popularyzator Natury[3]. Związany z Białowieżą.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Jak sam przyznaje ogromny wpływ na jego wybory życiowe miał kontakt z twórczością pioniera polskiej fotografii i filmu przyrodniczego Włodzimierza Puchalskiego[4], a album Wyspa kormoranów z tzw. Zielonej serii zapoczątkował przyrodniczą pasję i stał się po paru latach motywem przewodnim filmu dokumentalno-biograficznego poświęconego Puchalskiemu pt. Puchalszczyzna.

Filmy realizuje razem z żoną Bożeną Walencik. Małżeństwem są od 1975 roku[5] i wspólnie mieszkają w Białowieży.

Bożena i Jan Walencik (2017)

Tematem przewodnim w twórczości Walencików jest piękno przyrody Puszczy Białowieskiej[6]. Jej poświęcili realizowane przez wiele lat przedsięwzięcia filmowe, jak wielokrotnie nagradzany pierwszy polski serial przyrodniczy Tętno pierwotnej puszczy[7], który powstawał w latach 1993–1995 oraz seria Saga prastarej puszczy[8], którą zrealizowali w latach 2000–2009.

Cykl filmowy Saga prastarej puszczy jest pierwszym polskim fabularyzowanym serialem przyrodniczym, w którym zwierzęta-bohaterowie poszczególnych części „odgrywali” zaplanowane dla nich wcześniej role. W 2016 ukazała się albumowa wersja serialu Saga prastarej puszczy. Opowieść filmowa. Oryginalne opracowanie graficzne przedstawia eseje nawiązujące do treści poszczególnych odcinków serii w formie kadrów filmu ilustrowanych fotografiami[9].

W lipcu 2009 zapoczątkował działalność firmy Żubrowa 10 Jan Walencik[10] realizującej m.in. autorskie projekty.

Od 21 marca 2021 realizuje przyrodnicze przedsięwzięcie multimedialne Z zapartym tchem. Puszcza Białowieska XXI wieku. Portret subiektywny[11], które ma być ostatnią częścią twórczego Życiowego białowieskiego tryptyku oprócz serii filmowych Tętno pierwotnej puszczy i Sagi prastarej puszczy. Osiemdziesiąt esejów fotograficzno-filmowych, wizualnych poematów o dzikości, ułożonych w cztery opowieści o Puszczy Białowieskiej: Cz. I Odwieczna, Cz. II Tętniąca, Cz. III Magiczna, Cz. IV Cywilizowana[12].

Odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]

Publikacje

[edytuj | edytuj kod]

Albumy i książki

Nośniki Blu-ray, DVD, VHS

  • W trosce o bagna – dokumentalna ballada filmowa; polsko-angielsko-białoruska wersja językowa; DVD 2016 Żubrowa 10 Jan Walencik, Biebrzański Park Narodowy[28][29]
  • Zabójczy ogień – film dokumentalny; polsko-angielska wersja językowa; DVD 2012 Żubrowa 10 Jan Walencik, Dyrekcja Generalna Lasów Państwowych[30]
  • Saga prastarej puszczy – przyrodniczy serial fabularny; Telewizja Polska 2012 3 x DVD EAN 5-902600-067672, 2016 3 x Blu-ray EAN 5-902600-069676
  • Kraina żubra – film dokumentalny zrealizowany w ramach projektu Kraina Żubra – Ochrona żubra w Puszczy Białowieskiej, DVD 2008; Zakład Badania Ssaków PAN, Fundacja Zielone Płuca Polski, Chyra.pl; wydanie niekomercyjne[31]
  • Tętno pierwotnej puszczy – pierwszy polski telewizyjny dokumentalny serial przyrodniczy; Telewizja Polska (I) 1995 VHS; (II) 2015 DVD EAN 5-902600-069256, Blu-ray EAN 5-902600-069263

Filmy - seriale - serie - spoty

[edytuj | edytuj kod]
  • Hipisteledysk do utworu zespołu Orbita Wiru (2020)[32][33][34]
  • Jestem puszczą XXI wieku – film dokumentalny o unikalnym charakterze przyrody Białowieskiego Parku Narodowego (2020)[35]
  • Naturalnie... nie ma jak Lubelskie – film dokumentalny o lubelskich parkach krajobrazowych (2018)[36]
  • Białowieski Park Narodowyspot filmowy, Białowieski Park Narodowy (2017)[37]
  • Serce w puszczy – puszcza w sercu – spot filmowy, Białowieski Park Narodowy (2017)[38]
  • W trosce o bagna – dokumentalna ballada filmowa o unikalnej wartości bagien i przyrody Biebrzańskiego Parku Narodowego (2016)[29]
  • Zabójczy ogień – film dokumentalny obrazujący zagrożenia jakie niesie ze sobą niekontrolowane rozprzestrzenianie się pożarów w lasach (2012)[30]
  • Kraina żubra – film dokumentalny zrealizowany w ramach projektu Zakładu Badania Ssaków PAN Kraina Żubra – Ochrona żubra w Puszczy Białowieskiej (2008)[31]
  • Saga prastarej puszczy – 10-odcinkowy fabularyzowany serial przyrodniczy. Każdy z filmów opowiada o losach jednego, konkretnego bohatera zamieszkującego Puszczę Białowieską (czas realizacji 2000–2009)[39]:
    Opowieść o wilku. Nie ma jak stado (2009)
    Opowieść o mrówce. Samotność w tłumie (2009)
    Opowieść o kruku. Skaza odmieńca (2009)
    Opowieść o żubrze. Cywilizowanie dzikości (2009)
    Opowieść o żuku. Potęga karła (2009)
    Opowieść o dziku. Cena niezależności (2009)
    Opowieść o nornicy. Niezwyczajna zażyłość (2009)
    Opowieść o bobrze. Nieosiągalna arkadia (2009)
    Opowieść o sóweczce. Prawo drapieżnika (2009)
    Opowieść o rysiu. Wbrew naturze (2009)
  • Powrót bobra, z serii dokumentalnej Tajemnice przyrody (Baltic secrets) (2001)[40]
  • Niepokonany wilk, z serii dokumentalnej Tajemnice przyrody (Baltic secrets) (2001)[40]
  • Wędrujące wydmy (1999)
  • Wody śródlądowe, z serii dokumentalnej Żyjąca Europa. cz. III (1998)
  • Ostatnie pierwotne lasy, z serii dokumentalnej Żyjąca Europa. cz. II (1998)
  • Ostatnia puszcza (1997)
  • Puchalszczyzna (1996) – opowieść filmowa poświęcona pionierowi polskiej fotografii i filmu przyrodniczego Włodzimierzowi Puchalskiemu[41]. Motywem przewodnim jest podróż do miejsca opisanego w jednym z albumów Zielonej serii. Film zrealizowany w konwencji podobnej do serii Tętno pierwotnej puszczy
  • Tętno pierwotnej puszczy – pierwszy polski 5-odcinkowy serial dokumentalny poświęcony przyrodzie obszaru Puszczy Białowieskiej (czas realizacji 1993–1995)[42]:
    Wielki dom (1995)
    Niekończący się wyścig (1995)
    Olbrzymy i karły (1995)
    Nie tylko kły i pazury (1995)
    Żywa sieć (1995)
  • Ballada o Czarnej Hańczy (1993)
  • Bobrze, czy na Wigrach jest dobrze? (1993)
  • Dolina nieujarzmionej rzeki (1991)
  • Kraina wody, piasku i wiatru (1990)
  • Sprawa białowieskiego żubra (1990)
  • Tropem łosia (1990)
  • Powszedni żywot jeleni (1990)
  • Zielone płuca Polski (1990)
  • Chronić czy nie chronić? (1988)
  • Tajemnice naszych kwiatów (1988)
  • Czas godów (1988)
  • Gniazda, jaja, pisklęta (1987)
  • Circus pygargus – błotniak pospolity (1987)
  • Symbioza? (1987)

Filmoteka

[edytuj | edytuj kod]

Fonoteka

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Jan Walencik – Książki – WP.Pl. [dostęp 2010-12-03].
  2. Dariusz Matusiak: Wszyscy jesteśmy z Puszczy. Rozmowa z Janem Walencikiem. dzikiezycie.pl. [dostęp 2022-12-12].
  3. Niby-blog. zubrowa10.pl. [dostęp 2022-12-12].
  4. Powrót do świata: Spójrzmy na tego bociana. dwutygodnik.com. [dostęp 2021-05-12].
  5. Sztuka Natury - Bożena i Jan Walencik
  6. Bożena i Jan Walencikowie. culture.pl. [dostęp 2022-12-12].
  7. Tętno pierwotnej puszczy. filmpolski.pl. [dostęp 2022-12-12].
  8. Saga prastarej puszczy. filmpolski.pl. [dostęp 2022-12-12].
  9. Janusz R. Kowalczyk: Bożena i Jan Walencikowie, "Saga prastarej puszczy. Opowieść filmowa". culture.pl, 28.09.2020. [dostęp 2023-12-12].
  10. Jesteśmy! Dziś rozpoczęła działalność nasza firma Żubrowa 10 Jan Walencik. zubrowa10.pl. [dostęp 2009-07-01].
  11. Przedsięwzięcie: Z zapartym tchem. zubrowa10.pl. [dostęp 2021-03-21].
  12. Z zapartym tchem 2023 – zwiastun. zubrowa10.pl. [dostęp 2023-01-16].
  13. publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Dotychczasowi laureaci nagrody im. Hugona Steinhausa (archiwum), pfun.pan.pl [dostęp 2021-12-18]
  14. Puchalszczyzna (dwa e-booki). zubrowa10.pl. [dostęp 2022-12-12].
  15. Sześć kilo Puszczy – promocja albumu o Puszczy Białowieskiej. wrotapodlasia.pl. [dostęp 2023-03-20].
  16. Saga prastarej puszczy. Opowieść filmowa. zubrowa10.pl. [dostęp 2022-12-12].
  17. Saga prastarej puszczy. Opowieść filmowa. Fragment albumu. zubrowa10.pl. [dostęp 2022-12-12].
  18. Smak białowieskiego miodu. Jak kręciłem serial Tętno pierwotnej puszczy. zubrowa10.pl. [dostęp 2022-12-12].
  19. Smak białowieskiego miodu. Jak kręciłem serial Tętno pierwotnej puszczy. Fragment książki. zubrowa10.pl. [dostęp 2022-12-12].
  20. Ostatnia puszcza nizinnej Europy. The Last Primeval Forest in Lowland. zubrowa10.pl. [dostęp 2022-12-12].
  21. Ostatnia puszcza nizinnej Europy. The Last Primeval Forest in Lowland. Fragment książki. zubrowa10.pl. [dostęp 2022-12-12].
  22. Bobry z zapomnianej Jaćwieży. Wigierski Park Narodowy. zubrowa10.pl. [dostęp 2022-12-12].
  23. Heartbeat of the Primeval Forest. Białowieża National Park. zubrowa10.pl. [dostęp 2022-12-12].
  24. Wild River Valley. Biebrza National Park. zubrowa10.pl. [dostęp 2022-12-12].
  25. Dolina nieujarzmionej rzeki. Biebrzański Park Narodowy. zubrowa10.pl. [dostęp 2022-12-12].
  26. Tętno pierwotnej puszczy. Białowieski Park Narodowy. zubrowa10.pl. [dostęp 2022-12-12].
  27. Tego nie ma w podręczniku. Puszcza Białowieska. zubrowa10.pl. [dostęp 2022-12-12].
  28. W trosce o bagna – Bożena i Jan Walencik. gorna.biebrza.org.pl. [dostęp 2022-12-12].
  29. a b W trosce o bagna. zubrowa10.pl. [dostęp 2022-12-12].
  30. a b Zabójczy ogień. zubrowa10.pl. [dostęp 2022-12-12].
  31. a b Kraina żubra. zubrowa10.pl. [dostęp 2022-12-12].
  32. Orbita Wiru prezentuje wyjątkowe wideo do kawałka „Hipis”. rockkompas.pl. [dostęp 2022-12-12].
  33. Hipis – Orbita Wiru. zubrowa10.pl. [dostęp 2022-12-12].
  34. Hipis 2020. orbitawiru.bandcamp.com. [dostęp 2022-12-12].
  35. Jestem puszczą XXI wieku. zubrowa10.pl. [dostęp 2022-12-12].
  36. Naturalnie... nie ma jak Lubelskie. zubrowa10.pl. [dostęp 2022-12-12].
  37. Spot Białowieski Park Narodowy. zubrowa10.pl. [dostęp 2022-12-12].
  38. Spot Serce w puszczy – puszcza w sercu. zubrowa10.pl. [dostęp 2022-12-12].
  39. Saga prastarej puszczy. Omówienie serii. zubrowa10.pl. [dostęp 2022-12-12].
  40. a b Tajemnice przyrody. Omówienie serii. zubrowa10.pl. [dostęp 2022-12-12].
  41. Puchalszczyzna. zubrowa10.pl. [dostęp 2022-12-12].
  42. Tętno pierwotnej puszczy. Omówienie serii. zubrowa10.pl. [dostęp 2022-12-12].

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]