Jan Kmita (profesor)
Tablica pamiątkowa na budynku jego imienia należącym do Politechniki Wrocławskiej | |
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data śmierci | |
prof. zw. dr hab. nauk technicznych | |
Specjalność: budowa mostów | |
Alma Mater | |
Jan Kmita (ur. 18 lutego 1922 w Bobrowcu[1], zm. 10 grudnia 2015[2][3]) – polski inżynier, nauczyciel akademicki, rektor Politechniki Wrocławskiej, profesor nauk technicznych o specjalności budowa mostów[4].
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Syn Marii z domu Rosińskiej i Józefa. Od 1935 roku uczęszczał do Państwowego Gimnazjum i Liceum im. Bolesława Prusa w Skierniewicach. W 1939 roku uzyskał małą maturę. W czasie wojny został wywieziony na przymusowe roboty do Pionek i Wolanowa. Był żołnierzem Armii Krajowej. Uczestniczył w tajnym nauczaniu. W 1945 roku zdał maturę liceum humanistycznego i rozpoczął studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Łódzkiego[1], a następnie kontynuował studia na Wydziale Inżynierii Lądowej Politechniki Wrocławskiej, gdzie w 1950 roku uzyskał tytuł mgr inż. budownictwa[4].
Pracę naukowo-dydaktyczną rozpoczął w 1955 roku, jako starszy asystent w Katedrze Budowy Mostów Politechniki Wrocławskiej, uzyskując kolejno: tytuł adiunkta (1958), stopień doktora nauk technicznych (1960), a następnie stopień naukowy docenta na Politechnice Warszawskiej (1962)[1]. Tytuł profesora nauk technicznych otrzymał w 1969[4] a tytuł profesora zwyczajnego w 1977 roku[1].
Na Politechnice Wrocławskiej pełnił funkcje: prodziekana do spraw dydaktyki (1963–1964), prodziekana do spraw nauki (1965–1968) i dziekana Wydziału Budownictwa Lądowego (1968–1971). Od 1964 do 1992 roku był kierownikiem Zakładu Mostów na Politechnice Wrocławskiej. W latach 1971–1981 był dyrektorem Instytutu Inżynierii Lądowej, a od 1984 do 1990 roku pełnił funkcję rektora Politechniki Wrocławskiej. W latach 1989–1990 był przewodniczącym autonomicznej Konferencji Rektorów Wyższych Szkół Technicznych w Polsce[1].
Był członkiem Centralnej Komisji do Spraw Stopni i Tytułów (Sekcja VI – Nauk Technicznych) oraz Polskiej Akademii Nauk (Wydział IV – Nauk Technicznych; Komitet Inżynierii Lądowej i Wodnej)[4]. Ponadto był członkiem Komitetu Nagród Państwowych oraz Komitetu Inżynierii Lądowej i Wodnej PAN; jest: Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego, Polskiego Związku Inżynierów i Techników Budownictwa, Polskiego Towarzystwa Mechaniki Teoretycznej i Stosowanej, Związku Mostowców Rzeczypospolitej Polskiej[1].
Jan Kmita jest m.in. projektantem mostów z betonu sprężonego: przez Nysę Kłodzką w Kłodzku (1958)[5] oraz mostu Pokoju we Wrocławiu (1959)[6]. W latach 1992–1996 brał udział w nadzorze naukowym podczas budowy mostu z betonu sprężonego przez Wisłę koło Torunia[1].
Podstawowe zagadnienia naukowe Jana Kmity to: teoria i technologia betonowych konstrukcji sprężonych, statyka modelowa płyt ukośnych i rozdziału obciążeń w przęsłach wielodźwigarowych oraz racjonalne kształtowanie dźwigarów głównych w mostach drogowych i kolejowych[1].
Opublikował m.in. 170 prac naukowych[1] i trzy podręczniki, będące źródłem ważnych informacji dla polskich projektantów mostów. Rezultatem jego badań było sześć patentów[7].
Profesor Kmita wypromował jedenastu doktorów, wśród nich są m.in. prof. Jan Biliszczuk, prof. Czesław Machelski i prof. Jan Bień, kierownik Katedry Mostów i Kolei Politechniki Wrocławskiej[7]. Był recenzentem prac doktorskich i habilitacyjnych[4].
Zmarł 10 grudnia 2015 roku w wieku 93 lat i został pochowany 16 grudnia na cmentarzu św. Wawrzyńca przy ul. Bujwida we Wrocławiu[8].
Książki i publikacje
[edytuj | edytuj kod]- Mosty betonowe, cz. I. Podstawy wymiarowania
- Mosty betonowe, cz. II. Podstawy kształtowania
- Komputerowe wspomaganie projektowania mostów, współautor[1]
Odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- 2009: Medal im. prof. Romana Ciesielskiego[9]
- 2001: Medal im. prof. Stefana Kaufmana[10]
- 1998: Medal ZMRP za wybitne osiągnięcia w mostownictwie[1]
Tytuły doktora honoris causa
[edytuj | edytuj kod]- 1993: Politechniki Poznańskiej
- 2000: Politechniki Krakowskiej
- 2000: Politechniki Wrocławskiej
- 2002: Papieskiego Wydziału Teologicznego we Wrocławiu[11]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g h i j k Jan Biliszczuk: Jubileusz 90-lecia profesora Jana Kmity. nbi.com.pl. [dostęp 2014-05-15].
- ↑ Wspomnienia. Zmarł profesor Jan Kmita.
- ↑ Nekrolog Jana Kmity na stronie nekrologi.wyborcza.pl.
- ↑ a b c d e Jan Kmita, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2014-05-16] .
- ↑ Kazimierz Flaga: Profesor Jan Kmita 23. Doktor honoris causa Politechniki Krakowskiej. riad.usk.pk.edu.pl. [dostęp 2022-12-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].
- ↑ Jan Kmita. odraczasimiejsce/mosty-wroclawia. [dostęp 2014-05-15].
- ↑ a b Zmarł prof. Jan Kmita, projektant wrocławskiego mostu Pokoju. Doba.pl, 2015-12-14. [dostęp 2015-12-14].
- ↑ Karolina Kiełkowska, Dziś pogrzeb profesora Jana Kmity./www.radiowroclaw.pl, [2015-12-16].
- ↑ Medal im. prof. Romana Ciesielskiego. zgpzitb.org.pl. [dostęp 2024-02-20].
- ↑ Stefan Pyrak. O patronach i laureatach medali Polskiego Związku Inżynierów i Techników Budownictwa. „Inżynieria i Budownictwo”, s. 452-460, 9/ 2020. ISSN 0021-0315. [dostęp 2023-12-18].
- ↑ Jubileusz 90-lecia urodzin prof. Jana Kmity. portal.pwr.wroc.pl. [dostęp 2014-05-16].
- Członkowie Centralnej Komisji do Spraw Stopni i Tytułów
- Deportowani na roboty przymusowe przez nazistowskie Niemcy w Polsce 1939–1945
- Polscy inżynierowie budownictwa
- Doktorzy honoris causa Politechniki Krakowskiej
- Doktorzy honoris causa Politechniki Wrocławskiej
- Doktorzy honoris causa Politechniki Poznańskiej
- Doktorzy honoris causa Papieskiego Wydziału Teologicznego we Wrocławiu
- Urodzeni w 1922
- Zmarli w 2015
- Pochowani na cmentarzu św. Wawrzyńca we Wrocławiu
- Rektorzy Politechniki Wrocławskiej