Józef Klemens Czartoryski

Józef Klemens Czartoryski
	; Pogoń Litewska
Rodzina	Czartoryscy herbu Pogoń Litewska
Data urodzenia	1740
Data i miejsce śmierci	17 marca 1810 ; Warszawa
Ojciec	Stanisław Kostka Czartoryski
Matka	Anna z Rybińskich
Żona	Dorota Barbara z Jabłonowskich
Dzieci	Maria Antonina Czartoryska; Klementyna Czartoryska; Teresa Czartoryska; Józefina Maria z Czartoryskich Potocka; Celestyna Czartoryska.
	Odznaczenia

Józef Klemens Czartoryski herbu Pogoń Litewska, książę na Korcu i Oleksińcach (ur. 1740, zm. 17 marca 1810 w Warszawie) – mianowany stolnikiem litewskim w 1764 roku^[1], polski arystokrata, polityk i dyplomata, ostatni męski potomek linii koreckiej rodu Czartoryskich, poseł na Sejm Czteroletni^[2] z województwa wołyńskiego w 1788 roku^[3], członek konfederacji targowickiej^[4], starosta łucki w 1771 roku^[5], starosta i wójt radoszycki w 1771 roku^[6], poseł nadzwyczajny Rzeczypospolitej w Państwie Kościelnym w 1765 roku^[7], kawaler maltański (w zakonie po 1766 roku), kawaler Honoru i Dewocji^[8].

Życiorys

W 1764 roku podpisał elekcję Stanisława Augusta Poniatowskiego^[9]. Figurował na liście posłów i senatorów posła rosyjskiego Jakowa Bułhakowa w 1792 roku, która zawierała zestawienie osób, na które Rosjanie mogą liczyć przy rekonfederacji i obaleniu dzieła konstytucji 3 maja^[10].

W roku 1767 otrzymał Order Orła Białego. W 1765 został kawalerem Orderu Świętego Stanisława^[11].

W 1764 został klucznikiem litewskim, w 1772 klucznikiem wołyńskim i starostą i wójtem miejscowości Łuki i Radoszyce. 20 kwietnia 1764 roku podpisał list dziękczynny do Katarzyny II za wprowadzenie wojsk rosyjskich^[12].

W 1789/1790 był polskim posłem w Berlinie, mocno zaangażowanym w sprawę sojuszu z Prusami (przymierze polsko-pruskie). Tamtejszy poseł austriacki Henryk XIII, książę Reuß zu Greiz miał stwierdzić, że Czartoryski był człowiekiem światowym, lecz naiwnym, gdyż wierzącym w dobre intencje pruskich dyplomatów względem Polski.

W swoich dobrach w Korcu książę założył wytwórnię fajansu i porcelany (porcelana korecka), a po jej spaleniu się w roku 1797 założył wytwórnię pasów kontuszowych (pasy koreckie).

Jego ojcem był Stanisław Kostka Czartoryski, a matką Anna Rybińska. Żoną Józefa Klemensa została Dorota Barbara Jabłonowska, z którą miał pięć córek:

Bibliografia

Historia Dyplomacji Polskiej, tom II 1572-1795 pod red. Zbigniewa Wójcika, PWN Warszawa 1982, s. 653-659.

Przypisy

↑ Urzędnicy centralni i dygnitarze Wielkiego Księstwa Litewskiego XIV-XVIII wieku spisy opracowali Henryk Lulewicz i Andrzej Rachuba, Kórnik 1994, s. 190.
↑ Kawalerowie i statuty Orderu Orła Białego 1705-2008, 2008, s. 207.
↑ Kalendarzyk narodowy y obcy na rok ... 1792. ..., Warszawa 1791, s. 322.
↑ Korrespondent Warszawski Donoszący Wiadomości Kraiowe y Zagraniczne. 1792, no 62, s. 573.
↑ Płata Woyska Y Chleb Zasłuzonych : To Iest Taryffy, Kwart, Hyberny, Pogłownego, Łanowego, Y inne przydatki dla wygody y ciekawości publiczney. Zebrane, y Do Druku Podane, 1771, s. 28.
↑ Płata Woyska Y Chleb Zasłuzonych : To Iest Taryffy, Kwart, Hyberny, Pogłownego, Łanowego, Y inne przydatki dla wygody y ciekawości publiczney. Zebrane, y Do Druku Podane, 1771, s. 12.
↑ Rocznik Służby Zagranicznej Rzeczypospolitej Polskiej według stanu na 1 kwietnia 1938, Warszawa 1938, s. 143.
↑ Jerzy Baranowski, Marcin Libicki, Andrzej Rottermund, Maria Starnawska, Zakon Maltański w Polsce, Warszawa 2000, s. 198.
↑ Elektorów poczet, którzy niegdyś głosowali na elektorów Jana Kazimierza roku 1648, Jana III. roku 1674, Augusta II. roku 1697, i Stanisława Augusta roku 1764, najjaśniejszych Królów Polskich, Wielkich Książąt Litewskich, i.t.d. / ułożył i wydał Oswald Zaprzaniec z Siemuszowej Pietruski, Lwów 1845, s. 58.
↑ Łukasz Kądziela, Między zdradą a służbą Rzeczypospolitej. Fryderyk Moszyński w latach 1792-1793, Warszawa 1993, s. 46, Сборник Русского исторического общества, t. 47,Petersburg 1885, s. 273.
↑ Zbigniew Dunin-Wilczyński, Order Św. Stanisława, Warszawa 2006 s. 177.
↑ Władysław A. Serczyk, Początek końca, Warszawa 1997, s. 7.

[1] Urzędnicy centralni i dygnitarze Wielkiego Księstwa Litewskiego XIV-XVIII wieku spisy opracowali Henryk Lulewicz i Andrzej Rachuba, Kórnik 1994, s. 190.

[2] Kawalerowie i statuty Orderu Orła Białego 1705-2008, 2008, s. 207.

[3] Kalendarzyk narodowy y obcy na rok ... 1792. ..., Warszawa 1791, s. 322.

[4] Korrespondent Warszawski Donoszący Wiadomości Kraiowe y Zagraniczne. 1792, no 62, s. 573.

[5] Płata Woyska Y Chleb Zasłuzonych : To Iest Taryffy, Kwart, Hyberny, Pogłownego, Łanowego, Y inne przydatki dla wygody y ciekawości publiczney. Zebrane, y Do Druku Podane, 1771, s. 28.

[6] Płata Woyska Y Chleb Zasłuzonych : To Iest Taryffy, Kwart, Hyberny, Pogłownego, Łanowego, Y inne przydatki dla wygody y ciekawości publiczney. Zebrane, y Do Druku Podane, 1771, s. 12.

[7] Rocznik Służby Zagranicznej Rzeczypospolitej Polskiej według stanu na 1 kwietnia 1938, Warszawa 1938, s. 143.

[8] Jerzy Baranowski, Marcin Libicki, Andrzej Rottermund, Maria Starnawska, Zakon Maltański w Polsce, Warszawa 2000, s. 198.

[9] Elektorów poczet, którzy niegdyś głosowali na elektorów Jana Kazimierza roku 1648, Jana III. roku 1674, Augusta II. roku 1697, i Stanisława Augusta roku 1764, najjaśniejszych Królów Polskich, Wielkich Książąt Litewskich, i.t.d. / ułożył i wydał Oswald Zaprzaniec z Siemuszowej Pietruski, Lwów 1845, s. 58.

[10] Łukasz Kądziela, Między zdradą a służbą Rzeczypospolitej. Fryderyk Moszyński w latach 1792-1793, Warszawa 1993, s. 46, Сборник Русского исторического общества, t. 47,Petersburg 1885, s. 273.

[11] Zbigniew Dunin-Wilczyński, Order Św. Stanisława, Warszawa 2006 s. 177.

[12] Władysław A. Serczyk, Początek końca, Warszawa 1997, s. 7.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]