Józef Dąbrowski (nauczyciel)
,_J%C3%B3zef_D%C4%85browski.jpg)
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Burmistrz Sanoka | |
| Okres |
od 14 maja 1949 |
| Poprzednik | |
| Następca |
– |
| Przewodniczący Prezydium MRN w Sanoku | |
| Okres |
od 30 czerwca 1950 |
| Poprzednik |
– |
| Następca | |
| Odznaczenia | |
 
| |
Józef Dąbrowski (ur. 8 września 1897 w Jeziernej, zm. 28 stycznia 1956 w Sanoku) – polski nauczyciel, burmistrz i przewodniczący MRN w Sanoku.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Józef Dąbrowski urodził się 8[a] września 1897 w Jeziernej[1][2][3][4]. Był synem Jana i Marii z domu Świątkiewicz[1]. W rodzinnej miejscowości uczył się w szkole podstawowej[2]. U kresu I wojny światowej w listopadzie 1918 jako szeregowy uczestniczył w obronie Lwowa w 1918 w trakcie wojny polsko-ukraińskiej[2]. W Wojsku Polskim ukończył czwarty kurs polskiej rachunkowości wojskowej przy Intendenturze Kwatermistrzostwa Dowództwa Frontu Galicyjsko-Wołyńskiego we Lwowie, trwający od 11 lipca do 1 sierpnia 1919[2].
Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości 22 sierpnia 1922 w kościele św. Elżbiety we Lwowie poślubił Janinę Urszulę Łazarewicz herbu Kościesza (także uczestniczka obrony Lwowa w 1918)[1][5][2]. U zarania II Rzeczypospolitej wraz z żoną osiedlił się w Sanoku[2]. Tam kształcił się w Seminarium Nauczycielskim, gdzie 24 czerwca 1924 zdał egzamin dojrzałości[3]. Został nauczycielem i pracował w tym zawodzie[3]. Od 1923 do 1933 był nauczycielem w szkole powszechnej w Chołoniowie[2]. W 1927 został absolwentem Wyższego Kursu Nauczycielskiego we Lwowie[2]. Od 1 lutego 1933 do 1939 był nauczycielem i kierownikiem Szkoły Powszechnej w Sieniawie[2]. Został mianowany członkiem Państwowej Komisji Egzaminacyjnej Rejonu IV w Krośnie na czas od 1 stycznia 1935 do 31 grudnia 1937[2].
Po wybuchu II wojny światowej i nastaniu okupacji niemieckiej był pozbawiony pracy w zawodzie nauczyciela do 4 maja 1941[2]. Od 5 maja 1941 pracował w szkole polskiej w Besku[2]. Od 1 sierpnia 1942 do 31 sierpnia 1944 był nauczycielem i kierownikiem szkoły w Zagórzu[2]. W tym okresie został mianowany mężem zaufania w Zagórzu przez działającą w ramach tajnego nauczania Powiatową Komisji Oświaty i Kultury (PKOiK)[6].
Po nadejściu frontu wschodniego, zakończeniu działań wojennych i nastaniu Polski Ludowej od 7 października 1944 do 1 grudnia 1946 pracował jako nauczyciel w 7-klasowej męskiej Szkole Powszechnej im. Króla Władysława Jagiełły w Sanoku[2]. Od 1 stycznia 1947 do 31 maja 1949 był nauczycielem i kierownikiem trzyletniej Państwowej Szkoły Podstawowej dla Dorosłych w Sanoku (urlopowany ze stanowiska)[2][7][8]. Został kierownikiem funkcjonującego od 1951 Powiatowego Ośrodka Metodycznego w Sanoku[9]. W trakcie pracy nauczycielskiej ukończył kursy zawodowe[2].
a.jpg)
Od 15 października 1946 z ramienia PPS był członkiem zarządu miejskiego w Sanoku w okresie urzędowania burmistrza Michała Hipnera[10]. Po rezygnacji tegoż (31 stycznia 1949[2]), w dniu 25 marca 1949 Dąbrowski został wybrany burmistrzem Sanoka (wybór zatwierdzono na szczeblu wojewódzkim 6 maja 1949)[11] i sprawował to stanowisko od 14[2] lub 15 maja 1949[3] do 30 czerwca 1950[2][3], według innego źródła do czasu rozwiązania zarządu miejskiego w dniu 26 maja 1950[12]. Był ostatnią osobą piastującą ten urząd w okresie PRL z uwagi na wejście w życie Ustawy z 20 marca 1950 o terenowych organach jednolitej władzy państwowej, na mocy której likwidacji uległy zarządu miejskie i posady burmistrzów[2][11]. Po wprowadzeniu nowego prawa został wybrany przewodniczącym Prezydium MRN w Sanoku 22 czerwca 1950[2][12] i pełnił tę funkcję od 30 czerwca 1950[13] do 31 grudnia 1951[2][11][13]. W okresie sprawowania przez niego władzy swój rozwój zyskały przedsiębiorstwa komunalne, dokonano poprawy stanu ulic i placów (prowadzono brukowanie ulic), doprowadzono gaz i wodę do mieszkań, budowano obiekty użyteczności publicznej[2][3]. Z posady przewodniczącego MRN został zdymisjonowany[14].
Od 1 lutego 1952 do śmierci był kierownikiem Powiatowego Ośrodka Doskonalenia Kadr w Sanoku[2]. W Sanoku zamieszkiwał z żoną w domu przy ulicy Jana Matejki 12[1][2]. Zmarł 28 stycznia 1956[1][3][4]. Został pochowany na cmentarzu przy ul. Jana Matejki w Sanoku 30 stycznia 1956[4]. Jego żona Janina (1899-1971) do końca życia zamieszkiwała przy ul. Matejki 6, spoczęła na cmentarzu w Sanoku obok męża[5][15]. Miał syna[2].
Odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości[2]
- Medal za Długoletnią Służbę[2]
- inne odznaczenia, wyróżnienia i nagrody[2]
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ We wpisie parafialnej księgi zmarłych z 1956 podano dzień urodzenia 9 września 1897.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e Księga Zmarłych 1946–1958 Sanok. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 368 (poz. 7).
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab ac Zając 2003 ↓, s. 9.
- ↑ a b c d e f g Oberc 2008 ↓, s. 345.
- ↑ a b c Józef Dąbrowski. cmentarzsanok.zetohosting.pl. [dostęp 2021-07-18].
- ↑ a b Księga Zmarłych 1959–1975 Sanok. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 138 (poz. 3).
- ↑ Jacek Chrobaczyński: W latach drugiej wojny światowej i konspiracji. Szkolnictwo i oświata. Tajne nauczanie. W: Sanok. Dzieje miasta. Kraków: Secesja, 1995, s. 691, 692. ISBN 83-86077-57-3.
- ↑ Zofia Bandurka. Współczesne zdobycze oświatowo-kulturalne Sanoczyzny na tle stosunków oświatowych w dobie rozbiorów i w okresie międzywojennym. „Rocznik Sanocki”. Tom I, s. 334, 335, 1963.
- ↑ Krystyna Chowaniec: W latach powojennych. Oświata i szkolnictwo. Oświata dorosłych. W: Sanok. Dzieje miasta. Kraków: Secesja, 1995, s. 894. ISBN 83-86077-57-3.
- ↑ Zofia Bandurka. Współczesne zdobycze oświatowo-kulturalne Sanoczyzny na tle stosunków oświatowych w dobie rozbiorów i w okresie międzywojennym. „Rocznik Sanocki”. Tom I, s. 342, 1963.
- ↑ Dobrowolski 2008 ↓, s. 127, 128.
- ↑ a b c Dobrowolski 2008 ↓, s. 129.
- ↑ a b Andrzej Brygidyn: W latach powojennych. W dobie stalinowskiego terroru. W: Sanok. Dzieje miasta. Kraków: Secesja, 1995, s. 783. ISBN 83-86077-57-3.
- ↑ a b Stachowicz 2008 ↓, s. 134.
- ↑ Stachowicz 2008 ↓, s. 138.
- ↑ Janina Dąbrowska. cmentarzsanok.zetohosting.pl. [dostęp 2021-07-18].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Edward Zając. Poczet gospodarzy miasta. Z nauczycielskim rodowodem. „Tygodnik Sanocki”. Nr 39 (620), s. 9, 26 września 2003.
- Stanisław Dobrowolski. Kształtowanie się władzy w Sanoku w latach 1944–1950. „Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej”. Nr 8: Samorząd Gminy Miasta Sanoka 1867–1990, s. 119–129, 2008. Fundacja „Archiwum Ziemi Sanockiej”. ISSN 1731-870X.
- Władysław Stachowicz. Miejska Rada Narodowa w Sanoku 1950–1990. „Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej”. Nr 8: Samorząd Gminy Miasta Sanoka 1867–1990, s. 131–320, 2008. Fundacja „Archiwum Ziemi Sanockiej”. ISSN 1731-870X.
- Franciszek Oberc. Burmistrzowie Sanoka (przewodniczący Prezydium Miejskiej Rady Narodowej, naczelnicy). „Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej”. Nr 8: Samorząd Gminy Miasta Sanoka 1867–1990, s. 339–350, 2008. Fundacja „Archiwum Ziemi Sanockiej”. ISSN 1731-870X.
| Zabór austriacki i autonomia galicyjska |
Burmistrzowie gminy miasta Sanoka
Burmistrzowie Sanoka: |
|---|---|
| II Rzeczpospolita | |
| Okupacja niemiecka |
|
| Polska Ludowa i PRL |
Burmistrzowie: Przewodniczący Miejskiej Rady Narodowej:
Naczelnicy miasta |
| III Rzeczpospolita |
|
- Burmistrzowie Sanoka (Polska Ludowa)
- Członkowie Polskiej Partii Socjalistycznej (1944–1948)
- Ludzie związani z Zagórzem
- Odznaczeni Medalem Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
- Odznaczeni Medalem za Długoletnią Służbę (II Rzeczpospolita)
- Pochowani na Cmentarzu Centralnym w Sanoku
- Przewodniczący Prezydium Miejskiej Rady Narodowej w Sanoku
- Uczestnicy bitwy o Lwów 1918–1919 (strona polska)
- Urodzeni w 1897
- Zmarli w 1956