Izrail Pliner
 Izrail Pliner po aresztowaniu przez NKWD 1938 | |
 starszy major bezpieczeństwa państwowego
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Formacja | |
| Główne wojny i bitwy | |
.jpg)
| |
| Odznaczenia | |
| |
Izrail Izrailewicz Pliner (ros. Израиль Израилевич Плинер, ur. 1896 w Postawach, zm. 23 lutego 1939 w Moskwie) – starszy major bezpieczeństwa państwowego, naczelnik zarządu obozów koncentracyjnych w ZSRR (Gułagu NKWD) od 16 sierpnia 1937 do 16 listopada 1938.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się w rodzinie żydowskiej w miasteczku Postawy w guberni wileńskiej[1].
Na początku roku 1919 w wieku 23 lat wstąpił do organizowanej przez Lwa Trockiego Armii Czerwonej i walczył przeciw Polsce podczas wojny polsko-bolszewickiej[1]. W 1922 roku wstąpił do partii komunistycznej. W latach 1922–1926 na różnych stanowiskach w Armii Czerwonej.
W 1926 roku wstąpił do OGPU. Następnie na różnych stanowiskach w OGPU NKWD. W okresie 1933–1935 na stanowisku pomocnika naczelnika Gułagu. W latach 1935–1937 zastępca naczelnika Gułagu. Jednocześnie w okresie 1936–1938 zastępca naczelnika, a następnie naczelnik oddziałów do spraw przesiedleń ludności NKWD.
Naczelnikiem Gułagu NKWD został 16 sierpnia 1937 w pięć dni po rozpoczęciu operacji polskiej NKWD (1937-1938), funkcję tę pełnił do 16 listopada 1938. Okres kierowania obozami Gułagu przez Plinera charakteryzował się zaostrzeniem reżymu uwięzienia i masową śmiertelnością od głodu i chorób (umierało od 15% do 35% więźniów)[1]. Za czasów Plinera Gułag powiększył się o duże obozy w Magadanie, obozy w okolicach Workuty, obozy w Norylsku[1].
Był jednym z głównych współpracowników Nikołaja Jeżowa, szefa NKWD w latach 1936–1938 oraz współpracownikiem innych organizatorów Wielkiego Terroru w ZSRR. Według dokumentów NKWD w roku 1937 skazano 139 835 Polaków będących obywatelami ZSRR. Z tej liczby zamordowano bezpośrednio 111 091 Polaków, a 28 744 Polaków zesłano do obozów Gułagu.
W roku 1937 kierował deportacją 172 tysięcy Koreańczyków obywateli ZSRR z radzieckiego Dalekiego Wschodu do Azji Środkowej (do Kazachstanu oraz do Uzbekistanu). Na dzień 1 stycznia 1938 liczba więźniów Gułagu wynosiła 996 367 osób. W roku 1937 liczba śmierci więźniów Gułagu wyniosła 31 056 osób, w roku 1938 liczba śmierci więźniów Gułagu wyniosła 108 654 osób.
Odznaczony Orderem Lenina (1937) i odznaką „Honorowy Pracownik Czeki/OGPU”. Po objęciu stanowiska 1-go zastępcy Szefa NKWD przez Ławrentija Berię w NKWD zaczęły się wewnętrzne czystki wymieniające ludzi Nikołaja Jeżowa na ludzi Ławrentija Berii. Izrail Pliner będący człowiekiem grupy Jeżowa został zwolniony z NKWD, a następnie 14 listopada 1938 aresztowany.
22 lutego 1939 został skazany przez Kolegium Wojskowe Sądu Najwyższego ZSRR na karę śmierci z zarzutu udziału w kontrrewolucyjnej organizacji terrorystycznej, rozstrzelany następnego dnia. Ciało skremowano w krematorium na Cmentarzu Dońskim, prochy pochowano anonimowo w mogile nr 1[2].
Zrehabilitowany w ZSRR 27 października 1956 postanowieniem Kolegium Wojskowego SN ZSRR.
Bibliografia, linki
[edytuj | edytuj kod]- Izrail Pliner w: Петров Н. В., Скоркин К. В. – Кто руководил НКВД, 1934–1941: Справочник / Под ред. Н. Г. Охотина и А. Б. Рогинского. – М.: Звенья, 1999. – 502 с. – 3000 экз. – ISBN 5-7870-0032-3.
- Плинер, Израиль Израилевич na stronie Centrum Sacharowa
- Biografia Plinera na stronie www.hrono.ru
- Biografia Plinera na stronie http://www.bibliotekar.ru/gulag/62.htm (ros.)
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d Правозащитники Против Пыток [online], Правозащитники Против Пыток [dostęp 2020-02-13] (ros.).
- ↑ Плинер Израиль Израилевич ::: Мартиролог: Жертвы политических репрессий, расстрелянные и захороненные в Москве и Московской области в период с 1918 по 1953 год [online], www.sakharov-center.ru [dostęp 2020-02-13].