I liga czechosłowacka w piłce nożnej mężczyzn

Fotbalová liga Československa

1. fotbalová liga/1. futbalová liga

Państwo	Czechosłowacja
Dyscyplina	piłka nożna
Data założenia	1925
Data rozwiązania	1993
Rozgrywki
Liczba drużyn	16
Niższy poziom ligowy	II liga czeska II liga słowacka
Puchary	Puchar Czechosłowacji
Zwycięzcy
Pierwszy zwycięzca	Slavia Praga
Ostatni zwycięzca	Sparta Praga (1993)
Najwięcej zwycięstw	Sparta Praga (21)

1. liga czechosłowacka (czes. Československá fotbalová liga, słow. Československá futbalová liga) była najwyższą klasą rozgrywkową w Czechosłowacji. Pierwsza edycja miała miejsce w 1925, a ostatnia w 1993.

Historia

Nawet po organizacji oficjalnych mistrzostw w 1925 roku, w rozgrywkach najpierw brały udział tylko kluby z Pragi i środkowych Czech. Dopiero w sezonie 1929/30 do rozgrywek dołączyły zespoły z innych regionów Czech, w sezonie 1933/34 pierwszy zespół z Moraw, a w następnym sezonie 1934/35 zostały rozegrane w pełni ogólnokrajowe mistrzostwa Czechosłowacji (po raz pierwszy dołączyły słowackie zespoły).

W sezonie 1938/39, kiedy niemieckie wojska okupowały Czechosłowację, trwająca edycja (po 2 kolejkach) została przymusowo podzielona na mistrzostwa Czech i mistrzostwa Słowacji. Podzielone rozgrywki trwały 6 sezonów. Mistrzostwa Czech i Moraw wygrała czterokrotnie SK Slavia Praga i dwa razy AC Sparta Praga. Mistrzostwa Słowacji zostały zdominowane przez ŠK Slovan Bratysława, który w ciągu 5 lat zdobył 3 razy tytuł mistrza i 2 razy wicemistrza.

Od sezonu 1945/46 liga przyjęła stały format. Były tylko dwie zmiany formatu ligi – w 1948 roku na system wiosna-jesień, a w 1957 roku liga z powrotem wróciła do systemu jesienno-wiosennego, który jest używany w większości krajów europejskich.

Liga była zdominowana przez praskie kluby:

• Sparta Praga – 19 tytułów
• Dukla Praga – 11 tytułów
• Slavia Praga – 9 tytułów

Oficjalne nazwy ligi

Czechosłowacja

1. asociační liga: 1925

Středočeská 1. liga: 1925/1926–1928/1929

1. asociační liga: 1929/1930–1933/1934

Státní liga: 1934/1935–1938/1939

Protektorat Czech i Moraw

Národní liga: 1939/1940–1943/1944

Republika Słowacka (osobno)

Slovenská pohárová súťaž: 1939/1940–1943/1944

Czechosłowacja

Státní liga: 1945/1946–1948

Celostátní mistrovství: 1949–1950

Mistrovství republiky: 1951–1952

Přebor republiky: 1953–1955

1. liga: 1956, 1957/1958–1992/1993

Mistrzowie i pozostali medaliści

Sezon K T Mistrz Wicemistrz III miejsce Br. Król strzelców Uwagi Asociační liga 1925     1 Slavia Praga Sparta Praga Viktoria Žižkov 13 Jan Vaník (Slavia Praga) 10 klubów Středočeská 1. liga 1925/1926     1 Sparta Praga Slavia Praga Viktoria Žižkov 32 Jan Dvořáček (Sparta Praga) 12 klubów Kvalifikační soutěž Středočeské 1. ligy 1927     2 Sparta Praga Slavia Praga Bohemians 1905 Praga 13 Antonín Puč (Slavia Praga), Josef Šíma (Slavia Praga) 8 klubów Středočeská 1. liga 1927/1928     1 Viktoria Žižkov Slavia Praga Sparta Praga 12 Karel Meduna (Viktoria Žižkov) 7 klubów 1928/1929     2 Slavia Praga Viktoria Žižkov Sparta Praga 13 Antonín Puč (Slavia Praga) 7 klubów 1. asociační liga 1929/1930     3 Slavia Praga Sparta Praga Viktoria Žižkov 15 František Kloz (SK Kladno) 8 klubów 1930/1931     4 Slavia Praga Sparta Praga Bohemians 1905 Praga 18 Josef Silný (Sparta Praga) 8 klubów 1931/1932     3 Sparta Praga Slavia Praga Bohemians 1905 Praga 16 Raymond Braine (Sparta Praga) 9 klubów 1932/1933     5 Slavia Praga Sparta Praga SK Pilzno 23 Gejza Kocsis (Bohemians Praga) 10 klubów 1933/1934     6 Slavia Praga Sparta Praga SK Kladno 18 Raymond Braine (Sparta Praga), Jiří Sobotka (Slavia Praga) 10 klubów Státní liga 1934/1935     7 Slavia Praga Sparta Praga SK Żidenice 27 František Svoboda (Slavia Praga) 12 klubów 1935/1936     4 Sparta Praga Slavia Praga SK Prostějov 42 Vojtěch Bradáč (Slavia Praga) 14 klubów 1936/1937     8 Slavia Praga Sparta Praga SK Prostějov 28 František Kloz (SK Kladno) 12 klubów 1937/1938     5 Sparta Praga Slavia Praga SK Żidenice 22 Josef Bican (Slavia Praga) 12 klubów

Národní liga Čechy a Morava (1938 – 1944)

15 marca 1939 III Rzesza przekształciła Bohemię i Morawy w Protektorat Czech i Moraw.

Sezon K T Mistrz Wicemistrz III miejsce Br. Król strzelców Uwagi Státní liga 1938/1939     6 Sparta Praga Slavia Praga SK Pardubice 29 Josef Bican (Slavia Praga) 11 klubów Národní liga 1939/1940     9 Slavia Praga Sparta Praga SK Pardubice 50 Josef Bican (Slavia Praga) 12 klubów 1940/1941     10 Slavia Praga SK Pilzno SK Pardubice 36 Josef Bican (Slavia Praga) 12 klubów 1941/1942     11 Slavia Praga SK Prostějov SK Pilzno 42 Josef Bican (Slavia Praga) 12 klubów 1942/1943     12 Slavia Praga Sparta Praga SK Baťa Zlín 38 Josef Bican (Slavia Praga) 12 klubów 1943/1944     7 Sparta Praga Slavia Praga SK Baťa Zlín 57 Josef Bican (Slavia Praga) 14 klubów

Slovenská pohárová súťaž (1939 – 1944)

Niepodległość Słowacji była proklamowana 14 marca 1939 na polecenie Adolfa Hitlera. W tym też czasie kluby słowackie organizowały mistrzostwa Słowacji.

Sezon K T Mistrz Wicemistrz III miejsce Br. Król strzelców Uwagi Mistrzostwo Słowacji (słow. Slovenská pohárová súťaž) 1939     1 Sparta Považská Bystrica ŠK Bratislava MŠK Žilina 9 klubów 1939/1940     1 ŠK Bratislava AC Považská Bystrica MŠK Žilina 12 klubów 1940/1941     2 ŠK Bratislava FC Vrútky AC Považská Bystrica 12 klubów 1941/1942     3 ŠK Bratislava FC Vrútky MŠK Žilina 12 klubów 1942/1943     1 OAP Bratysława ŠK Bratislava AC Považská Bystrica 12 klubów 1943/1944     4 ŠK Bratislava OAP Bratysława TŠS Trnava 12 klubów

Československá fotbalová liga (1945 – 1993)

Sezon K T Mistrz Wicemistrz III miejsce Br. Król strzelców Uwagi Státní liga 1944/1945     zawieszone z powodu II wojny światowej 1945/1946     8 Sparta Praga Slavia Praga 31 Josef Bican (Slavia Praga) 20 klubów, 2gr.+finał 1946/1947     13 Slavia Praga Sparta Praga SK Kladno 43 Josef Bican (Slavia Praga) 14 klubów 1947/1948     9 Sparta Praga Slavia Praga Slovan TJ Bratysława 21 Jaroslav Cejp (Sparta Praga) 11 klubów Celostátní československé mistrovství 1949     1 Slovan TJ Bratysława Sparta Praga Bohemians 1905 Praga 28 Ladislav Hlaváček (Slavia Praga) 14 klubów 1950     2 Slovan TJ Bratysława Sparta Praga Bohemians 1905 Praga 22 Josef Bican (FC Vítkovice) 14 klubów Mistrovství československé republiky 1951     3 Slovan TJ Bratysława Sparta Praga MFK Košice 16 Josef Majer (Gottwaldov Zlín), Alois Jaroš (Vodotechna Teplice) 14 klubów 1952     10 Sparta Praga Slovan TJ Bratysława Ingstav Teplice 20 Miroslav Wiecek (Baník Ostrawa) 14 klubów Přebor československé republiky 1953     1 Dukla Praga Sparta Praga Inter Bratysława 13 Josef Majer (Baník Kladno) 14 klubów 1954     11 Sparta Praga Baník Ostrawa Inter Bratysława 15 Jiří Pešek (Sparta Praga) 12 klubów 1955     4 Slovan TJ Bratysława Dukla Praga Sparta Praga 19 Emil Pažický (Jiskra Žilina) 12 klubów 1. československá fotbalová liga 1956     2 Dukla Praga Slovan TJ Bratysława Sparta Praga 15 Milan Dvořák (Dukla Praga), Miroslav Wiecek (Baník Ostrawa) 12 klubów 1957/1958     3 Dukla Praga Sparta Praga Inter Bratysława 25 Miroslav Wiecek (Baník Ostrawa) 12 klubów 1958/1959     1 Inter Bratysława Dukla Praga Slavia Praga 20 Miroslav Wiecek (Baník Ostrawa) 14 klubów 1959/1960     1 Spartak Hradec Králové Slovan TJ Bratysława Dukla Praga 18 Michal Pucher (Slovan Nitra) 14 klubów 1960/1961     4 Dukla Praga Inter Bratysława Slovan TJ Bratysława 17 Ladislav Pavlovič (Tatran Preszów), Rudolf Kučera (Dukla Praga) 14 klubów 1961/1962     5 Dukla Praga Slovan Nitra Inter Bratysława 24 Adolf Scherer (ČH Bratislava) 14 klubów 1962/1963     6 Dukla Praga Jednota Trenčín Baník Ostrawa 19 Karol Petroš (Tatran Preszów) 14 klubów 1963/1964     7 Dukla Praga Slovan TJ Bratysława Tatran Preszów 21 Ladislav Pavlovič (Tatran Preszów) 14 klubów 1964/1965     12 Sparta Praga Tatran Preszów VSS Košice 21 Pavol Bencz (Jednota Trencin) 14 klubów 1965/1966     8 Dukla Praga Sparta Praga Slavia Praga 15 Ladislav Michalík (Baník Ostrawa) 14 klubów 1966/1967     13 Sparta Praga Slovan TJ Bratysława Spartak Trnawa 21 Jozef Adamec (Spartak Trnawa) 14 klubów 1967/1968     1 Spartak Trnawa Slovan TJ Bratysława Jednota Trenčín 18 Jozef Adamec (Spartak Trnawa) 14 klubów 1968/1969     2 Spartak Trnawa Slovan TJ Bratysława Sparta Praga 20 Ladislav Petráš (Dukla Bańska Bystrzyca) 14 klubów 1969/1970     5 Slovan TJ Bratysława Spartak Trnawa Sparta Praga 16 Jozef Adamec (Spartak Trnawa) 16 klubów 1970/1971     3 Spartak Trnawa VSS Košice Union Teplice 16 Zdeněk Nehoda (Gottwaldov Zlín), Jozef Adamec (Spartak Trnawa) 16 klubów 1971/1972     4 Spartak Trnawa Slovan TJ Bratysława Dukla Praga 19 Ján Čapkovič (Slovan Bratysława) 16 klubów 1972/1973     5 Spartak Trnawa Tatran Preszów VSS Košice 21 Ladislav Józsa (Lokomotiva Košice) 16 klubów 1973/1974     6 Slovan TJ Bratysława Dukla Praga Slavia Praga 17 Přemysl Bičovský (Union Teplice), Ladislav Józsa (Lokomotiva Košice) 16 klubów 1974/1975     7 Slovan TJ Bratysława Inter Bratysława Bohemians 1905 Praga 20 Ladislav Petráš (Inter Bratysława) 16 klubów 1975/1976     1 Baník Ostrawa Slovan TJ Bratysława Slavia Praga 21 Dušan Galis (VSS Košice) 16 klubów 1976/1977     9 Dukla Praga Inter Bratysława Slavia Praga 18 Ladislav Józsa (Lokomotiva Košice) 16 klubów 1977/1978     1 1. FC Brno Dukla Praga Lokomotiva Košice 20 Karel Kroupa (Zbrojovka Brno) 16 klubów 1978/1979     10 Dukla Praga Baník Ostrawa 1. FC Brno 17 Zdeněk Nehoda (Dukla Praga), Karel Kroupa (Zbrojovka Brno) 16 klubów 1979/1980     2 Baník Ostrawa 1. FC Brno Bohemians 1905 Praga 18 Verner Lička (Baník Ostrawa) 16 klubów 1980/1981     3 Baník Ostrawa Dukla Praga Bohemians 1905 Praga 16 Marián Masný (Slovan Bratysława) 16 klubów 1981/1982     11 Dukla Praga Baník Ostrawa Bohemians 1905 Praga 15 Peter Herda (Slavia Praga), Ladislav Vízek (Dukla Praga) 16 klubów 1982/1983     1 Bohemians 1905 Baník Ostrawa Sparta Praga 17 Pavel Chaloupka (Bohemians Praga) 16 klubów 1983/1984     14 Sparta Praga Dukla Praga Bohemians 1905 Praga 20 Verner Lička (Baník Ostrawa) 16 klubów 1984/1985     15 Sparta Praga Bohemians 1905 Praga Slavia Praga 21 Ivo Knoflíček (Slavia Praga) 16 klubów 1985/1986     1 Vítkovice Ostrawa Sparta Praga Dukla Praga 19 Stanislav Griga (Sparta Praga) 16 klubów 1986/1987     16 Sparta Praga Vitkovice Ostrawa Bohemians 1905 Praga 25 Václav Daněk (Baník Ostrawa) 16 klubów 1987/1988     17 Sparta Praga Dukla Praga DAC Dunajská Streda 24 Milan Luhový (Dukla Praga) 16 klubów 1988/1989     18 Sparta Praga Baník Ostrawa Plastika Nitra 25 Milan Luhový (Dukla Praga) 16 klubów 1989/1990     19 Sparta Praga Baník Ostrawa Inter Bratysława 20 Ľubomír Luhový (Inter Bratysława) 16 klubów 1990/1991     20 Sparta Praga Slovan Bratysława Sigma Ołomuniec 17 Roman Kukleta (Sparta Praga) 16 klubów 1991/1992     8 Slovan Bratysława Sparta Praga Sigma Ołomuniec 27 Peter Dubovský (Slovan Bratysława) 16 klubów 1992/1993     21 Sparta Praga Slavia Praga Slovan Bratysława 24 Peter Dubovský (Slovan Bratysława) 16 klubów

Statystyka

Lp.	Klub	Miejsca na podium			Zwycięskie sezony
1.	AC Sparta Praga	21	18	7	1926, 1927, 1932, 1936, 1938, 1939, 1944, 1946, 1948, 1952, 1954, 1965, 1967, 1984, 1985, 1987, 1988, 1989, 1990, 1991, 1993
2.	Slavia Praga	13	11	6	1925, 1929, 1930, 1931, 1933, 1934, 1935, 1937, 1940, 1941, 1942, 1943, 1947
3.	Dukla Praga	11	7	3	1953, 1956, 1958, 1961, 1962, 1963, 1964, 1966, 1977, 1979, 1982
4.	ŠK Slovan Bratysława	8	10	3	1949, 1950, 1951, 1955, 1970, 1974, 1975, 1992
5.	Spartak Trnawa	5	1	1	1968, 1969, 1971, 1972, 1973
6.	Baník Ostrawa	3	6	1	1976, 1980, 1981
7.	Inter Bratysława	1	3	5	1959
8.	Bohemians 1905 Praga	1	1	11	1983
9.	Zbrojovka Brno	1	1	4	1978
10.	Viktoria Žižkov	1	1	3	1928
11.	TJ Vítkovice Ostrawa	1	1	0	1986
12.	Spartak Hradec Králové	1	0	0	1960
13.	Tatran Preszów	0	2	1
14.	SK Prostějov	0	1	2
	VSS Košice	0	1	2

Zobacz też

• Synot Liga – liga czeska
• Fortuna liga – liga słowacka

Bibliografia

• RSSSF